Комитетот за светско наследство на УНЕСКО во нацрт-документот усвоен во рамки на годинашната 47. Сесија што се одржува во Париз бара Охридскиот регион да биде поместен на Листата светски природни и културни богатства во опасност.
По разгледувањето на доставената документација во нацрт-одлуката се посочува дека продолжува деградацијата на атрибутите што го поместија Охридскиот регион како заштитено наследство на УНЕСКО и се бара исполнување на забелешките на Реактивната мониторигн мисија од минатата година.
Во нацрт-верзијата на самата одлука и овојпат се нотираат слабостите за односот на државата, институциите, властите на национално и локално ниво кон Охридското Езеро и градот Охрид како природно односно културно наследство прогласени за светско богатство и несоодветниот одговор на државата и институциите по забелешките нотирани од Светската организација, со конкретен предлог регионот да биде впишан на Листата на УНЕСКО со светски богатства во опасност.
Во документот се повикуваат Македонија и Албанија да работат на зајакнување на прекуграничниот дијалог, и на високо институционално и на оперативно ниво, за да се обезбеди ефективно и одржливо управување со регионот.
Во делот посветен на македонската страна, меѓу другото се изразува жалење што нема напредок во изготвувањето Стратешка еколошка проценка за утврдување на кумулативните влијанија врз извонредната универзална вредност на заштитеното подрачје, повикувајќи ги надлежните институции што поскоро да ја изготват проценката на сите кумулативни влијанија од инфраструктурните и развојните планови и други големи проекти врз регионот и истата да ја достават до Центарот за светско наследство за разгледување од консултативните тела.
Во нацрт-документот повторно се бара од властите во Северна Македонија итно и со целосно почитување на препораките за заштита на вредностите на регионот да ги суспендираат измените на Деталните урбанистички планови и одобрувањето на Локалните планови за развој надвор од населените места сè додека не се изготви Стратешката проценка, да ги изработат Генералните урбанистички планови за Охрид и Струга, како и инструментите за просторно планирање за неизградени области.
Истовремено се бара неодложно да се спроведе систематска проценка, врз основа на јасни критериуми, на негативните влијанија од нелегалните градби, со носење одлуки за елиминација или ублажување на последиците од нив, вклучително и отстранување на нелегални градби или нивни делови.
Натаму, во документот се бара да биде доставена Студија за изводливост за планирањето на крајбрежната зона на македонскиот дел од Охридското Езеро како дел од мешовитото прекугранично светско наследство „Природно и културно наследство на Охридскиот Регион“.
Дополнително се повикуваат властите да достават префизибилити студија за алтернативна траса на железничкиот „Коридор 8′, со детални студии и проценки за опциите за трасата на автопатот од Коридорот и придружни проценки на влијанија за поединечните проекти, пред да се донесат какви било неповратни одлуки. Притоа се бара суспендирање на сите активности во рамките на проектните области сè додека не се завршат и разгледаат проценките.
Меѓу другото, се бараат засилени активности за зачувувањето на Студенчишкото Блато, со итна забрана на градежните активности во близина на блатото и комплексот „Горица 3“ се до изготвувањето на Стратешката еколошка проценка и специфичните проценки на влијанијата за сите проекти.
Во нацрт-одлуката се посочуваат забелешките наведени во реактивната мониторинг мисија од минатата година, во која се потврдени наодите од претходните мисии, со заклучок дека кумулативните и тековните влијанија – вклучувајќи го тука урбаниот развој, недостатоците во просторното планирање, несоодветните интервенции, еутрофикација на езерото, големите инфраструктурни и други проекти – предизвикале сериозно нарушување на клучните атрибути на заптитеното подрачје, што довело до неповратна деградација.
Доколку биде усвоена нацрт-одлуката на Комитетот, не значи дека Охридскиот регион ќе биде избришан од листата заштитени природни и културни вредности на УНЕСКО, туку извесна разврска на она на што беше укажувано години наназад од страна на експертите и критичката јавност, како несоодветно однесување кон брендот признаен од светот.
Дел од експертите се на став дека тоа е вистинскиот начин што ќе отвори повеќе можности државата, институциите, градот да добијат помош, искуства и механизми на Светската организација во наредните активности за надминување на проблемите што впрочем и доведоа до сегашната состојба, пренесе МИА.
