Владата на Република Српска, чија уставност моментално ја разгледува Уставниот суд на Босна и Херцеговина, ја одржа првата седница на која се дискутираше за економската и политичката стабилност на ентитетот, но и за силна реакција доколку продолжи притисокот од меѓународните претставници, пишува Дојче веле на српски јазик.
Во исто време, се одржа и седница на словенечката влада, на која беше донесена одлука за воведување санкции врз Милорад Додик, на кого Централната изборна комисија му го одзеде мандатот по конечната пресуда на Судот на Босна и Херцеговина.
„Можам само да кажам дека минатиот пат имавме обемна дискусија за почетните точки, а сега немаше дискусија. Ова значи дека на г-дин Додик не му е дозволено да влезе во Словенија. А ако влезе, едноставно се враќа во својата земја“, изјави нејзиниот потпретседател Матеј Арчон по седницата на словенечката влада, објави ДВ.
Конкретните причини за воведување санкции не се познати, бидејќи документацијата на словенечката влада беше класифицирана како тајна, а одлуката е донесена откако беа побарани дополнителни информации од Министерството за надворешни работи на Словенија на владина седница пред две недели.
Сепак, медиумите во Словенија објавуваат дека причина за воведување санкции е конечната пресуда против Додик, неговите сепаратистички аспирации, како и основаното сомневање дека тој, заедно со членовите на неговото семејство, поседува имот стекнат на сомнителен начин. Станува збор за недвижен имот на словенечкото крајбрежје, пишува ДВ.
Иницијативата до владата на Словенија дојде од неколку безбедносни агенции на таа земја, кои открија влез на сомнителен капитал од Република Српска, од каде што одговорот не мораше долго да чека. За време на телефонската сесија беше воведена реципрочна мерка и беше изразен протест поради „едностраната и политичка одлука“.
„За да се заштити политичкиот и институционалниот интегритет, Владата на Република Српска, во согласност со меѓународните практики, усвојува реципрочни мерки и воведува забрана за влез во Република Српска на Наташа Пирц Мусар, претседателката на Република Словенија и Тања Фајон, вицепремиерка и министерка за надворешни и европски работи во Владата на Република Словенија“, се наведува во владината одлука и се наредува полицијата да ги спречи споменатите лица да влезат на територијата на Република Србија и да ги придружува надвор од територијата на Република Словенија доколку останат таму.
Дипломатската војна со Германија и Австрија дури и не „смири“, а властите во Бања Лука влегоа во политичка конфронтација со Словенците. Кога во април оваа година Владата на Република Српска ја прогласи функционерката на германското Министерство за надворешни работи, Ана Лерман, за персона нон грата во тој ентитет, тоа беше последица на воведувањето на германските и австриските санкции против највисоките функционери на РС.
Што се однесува до Словенија, амбасадорот на БиХ во таа земја, Дарио Новалиќ, тврди дека тие би можеле да бидат проширени.
„Имам информации дека листата ќе биде проширена и на други. Едно од објаснувањата, неофицијално, член на тајните служби рече дека нема да им падне на памет да дозволат некој да руча со шефот на тајната служба во Москва, а потоа да дојде во Љубљана“, вели Новалиќ.
Влијанието на Москва во овој случај воопшто не е незначително, особено ако се земе предвид неодамнешната посета на Милорад Додик на Русија, каде што доби гаранции од шефот на руската дипломатија, Сергеј Лавров, дека БиХ ќе биде на дневен ред на седницата на Советот за безбедност на ОН, по преземањето на претседателството во октомври, и дека „ќе треба да се одговорат некои многу непријатни прашања за БиХ“. Тој го критикуваше високиот претставник во Босна и Херцеговина, Кристијан Шмит, кој, како што рече, не добил мандат од Советот за безбедност.
„Остро ги осудуваме обидите за отстранување од власт на српските лидери кои се непожелни за Западот, а особено на нашиот денешен соговорник, нашиот пријател, легално избраниот легитимен претседател на Република Српска, преку измислени кривични случаи“, рече Лавров.
Претседателот на Претседателството на БиХ, Жељко Комшиќ, токму во совпаѓањето на руското претседателство со Советот за безбедност следниот месец и посетата на Милорад Додик на Москва, гледа координирана акција за доведување во прашање на продолжувањето на мандатот на ЕУФОР и мисијата Алтеа во БиХ.
„Ова е очигледно координирана акција на руската дипломатија, додека Додик очајно се обидува да ја добие заштитата на Москва, не само за себе лично, туку и за потезите што ги прави“, смета Комшиќ, кој најавува дека ќе биде присутен на најавената седница на Советот за безбедност за да ја пренесе „другата страна на целата приказна“.
„Факт е дека Русија, како голема сила со право на вето во Советот за безбедност, не гласаше за назначувањето на Кристијан Шмит. Нормално е дека, како некој што сака да поставува прашања во светот, таа ќе го стави и тоа прашање на дневен ред кога ќе биде претседател“, вели професорот по меѓународно право Милош Шолаја.
Иако не ги открива чекорите на дипломатската офанзива, која трае веќе некое време не само во Русија, туку и преку неодамнешната посета на српската членка на Претседателството на БиХ, Жељка Цвијановиќ, на Америка, Додик не открива детали, но вели дека сè ќе се знае наскоро.
„Тие мислат дека сега нè окупирале. Нема да остане така. Ви велам дека нема. И ќе дојдам тука за три месеци да ви кажам што мислев. Што ќе се случи, тоа мислам. И не можам да го споделам со вас или со јавноста“, рече Додик, присуствувајќи на првата седница на новата влада, чија легитимност ќе ја одлучува Уставниот суд на Босна и Херцеговина.
Додека се чека одлуката за новата влада, Уставниот суд ги поништи заклучоците на Народното собрание на РС, кои беа усвоени како одговор на пресудата против Милорад Додик и одлуката на ЦИК за одземање на мандатот. По жалбата на државните пратеници, Уставниот суд ги поништи заклучоците со кои се отфрла пресудата на Судот на Босна и Херцеговина и одлуката на ЦИК, со која на Додик му беше прекинат мандатот како претседател на РС. Заклучоците во кои Народното собрание се спротивставува на одржувањето предвремени избори за претседател на РС, кои беа најавени за крајот на ноември, се поништени.
Д. Т.
