Меѓународната организација Амнести Интернешнл во нов извештај наведува дека правото на мирно собирање е под силен напад во Европа, бидејќи државите се повеќе ги стигматизираат и криминализираат мирните демонстранти, со произволни апсења и употреба на прекумерна сила во некои земји, вклучително и во Србија, јавија белградските медиуми.
Во извештајот за Србија, АИ оценува дека демонстрантите и новинарите се соочиле со заплашување, вознемирување и злонамерни тужби затоа што мирно се занимавале со прашања од јавен интерес.
„Демонстрациите, особено еколошките протести, беа силно полициски контролирани, а учесниците беа подложени на прекумерна употреба на сила и произволни апсења“, се вели во извештајот за 2024 година.
Најмалку 33 активисти беа уапсени по протестите против проектот за рударење литиум во август, дека многумина беа приведени или испрашувани за објавување на социјалните мрежи или само за учество во мирни протести, а дека некои беа обвинети „за непропорционални кривични дела, вклучително и поттикнување на насилно уривање на уставниот поредок“.
Во извештајот се вели дека во декември, вештачката интелигенција пронашла докази за широко распространета употреба на нелегален шпионски софтвер и „инвазивни техники на дигитална форензика против активисти и независни новинари“ од страна на властите во Србија.
Србија, Грција и Турција беа сведоци на прекумерна употреба на сила од страна на полицијата и/или произволни апсења за време на демонстрациите.
„Просторот за секој да ги оствари своите права на слобода на изразување и мирно собирање мора да биде заштитен од пречекорување на државната контрола под разни изговори“, се истакнува во извештајот.
Кога станува збор за слободата на изразување во Србија, се проценува дека истражувачките новинари, бранителите на човекови права и активистите продолжиле да се соочуваат со напади во провладините медиуми и биле изложени на стратешки тужби против учеството на јавноста (SLAPP).
Високи владини претставници повикаа на усвојување на „закон за странски агенти“, според податоците на НУНС, имало повеќе од 150 закани и напади врз новинари, а Комитетот за човекови права на ОН посочи на „континуираната распространетост на дискриминаторски говор, вклучително и од политичари и високи функционери, насочен кон новинари и во онлајн и во традиционалните медиуми“.
Исто така, се наведува дека не е направен никаков веродостоен напор за постигнување одговорност за воените злосторства и дека наместо тоа, владата се фокусирала на ослабување на резолуцијата на ОН за геноцидот во Сребреница.
„Дискриминацијата останува значаен проблем што ги засега Ромите, ЛГБТИ лицата, бегалците и мигрантите. Бројот на бегалци и мигранти што минуваат низ земјата е намален, но тие остануваат ранливи на злоупотреба и насилство“, се наведува во документот, пишува МИА.
