пишува: МИЛАН БАНОВ
Со години, што од љубопитство што професионално, следам политички дебати, јавни настапи на претставници на власта и опозицијата, седници на парламентот… и таа моја повеќегодишна редовност до неодамна ми го носеше уверувањето дека, ете, сум ги апсолвирал основните карактеристики и специфики на македонскиот политички говор.
Така, ставајќи ги настрана исклучоците и, секако, не пренебрегнувајќи настапи и искажувања кои досегнале ниво на умност, принципиелност, коректност и така натаму, чинам, во целина, политичкиот говор кај нас се закитил со низа грди карактеристики, непримерни за оние што нè владееле или имале таква намера, при што, исто така, и впечатливо ја потврдувале и старата вистина за неминливоста на глупоста.
Значи, со години го следевме „балот под зборови“ на оние кои работат, па и заработуваат од гласот и, барем за мене, тој „политички јазик“ на голем број македонски политичари, пред сè на оние од ВМРО-ДПМНЕ, не се разликуваше и не се разликува премногу од оној посочен во сјајниот социолошки есеј „Зборувате ли политички“ на др. Слободан Иниќ.
Нормално, тој е и сега актуелен, го потврдува и денешното заболување на говорот и прецизно ги означува фазите низ кои минува. На пример, првата нè загрижува, но веќе индицира дека лицето е инфицирано од болеста, која се манифестира преку симптомите “сè јасност” и “сезнајност”, што ќе рече, зборува за сè и знае сè, како резултат на лачење на жлездата скромност. Во втората фаза болеста зема замав, пациентот почнува да зборува сè и сешто, а престанува функцијата на жлездата позната како интелегенција. Третата: болеста прераснува во состојба на класицизам, односно пациентот станува класик и неговите мисли и зборови самиот тој ги доживува како врв на светскиот ум. Четвртата: се појавува најтешкиот симптом на болеста – говорно мрморење, организмот е метастазиран и болниот сè потешко зборува, д’тка, запнува, голта гласови и говорот ја убива желбата за разумот. Конечно, петтата и последна: настапува кочење на виличната апаратура и затинање на говорниот центар, болниот зборува со движења, мимики, гестови или најчесто само со очите, а релативно мал број луѓе можат да ги толкуваат неговите мисли и говорни пораки.
Меѓутоа, независно од инфицираноста со спомената епидемија, последниве денови, по објавувањето на датумот за предвремените парламентарни избори (иако тоа не е непознато и е бездруго константа во политичкото комуницирање на дпмне-овците), темпото е засилено и јавноста можеше да се увери во егзистенцијата на мошне опасниот вирус – патолошката омраза; вирус, кој сакале тоа некои да го признаат или не, го пренесува опозицијата, особено нејзиниот божемен/набеден лидер Христијан Мицкоски како резултат на нејзината/неговата непомирливост дека и овојпат изборните резултати нема да соодветствуваат со болниот порив да се доберат до власта и да продолжат таму каде што застанаа – со плански грабеж на Македонија и на нејзините граѓани.
Или, поконкретно, аутсајдерската улога што ја имаат, која во редовите на опозицијата се доживува катастрофално, предизвика оваа бременита состојба на духот да ја загади државата до стравични димензии, па според тоа, не е далеку од вистината опсервацијата на еден мој пријател, кој вели дека стануваме сведоци на „политички канибализам” излезен од котелот на врхушката на ВМРО-ДПМНЕ.
Јакобинското начело – кој не е со мене, е против мене – иако затскриено зад одредени демократски флоскули, речиси отсекогаш виреело во дмне-овскиот двор.
Оттука, веројатно не е тешко ниту да се проникне во таа нивна дијалектика за навлегувањето и постојано присутното и активно непријателство, кое секогаш и одново се барало и пронаоѓало во „непријателите” и „предавниците“ кои доаѓале од зад идеолошко омеѓените граници.
Но, дали денес, кога гневот и омразата до патолошки размери го затруле политичкото ткиво, оваа апсурдна и анахрона идеолошка линија за “непријателите” нема да оди и до прагот на сосем конкретната јакобинска гилотина? Засега, немам дилеми, сакат е развојот на државата и се ампутираат интересите на граѓаните и тоа, парадоксално, од оние луѓе кои во идеолошки, политички и персонален поглед се и тоа како одговорни за кризата во општеството.
Што се однесува, пак, до мошне извесната намера истата постапка да се примени и на политичките противници, инаку јасно препознатлива во политичкиот говор на омразата, повеќе од сигурен сум дека таа нема да отиде подалеку од нивото на присуство на чисто зло и на анимална крвожедност.
А тоа се, бездруго, пориви кон кои, објективно, треба да се гледа со искрено жалење, зашто, ќе признаете, не е нималку лесно да си сопственик на таква бременита ментална ситуација.