пишува: МИРЈАНА НАЈЧЕВСКА
Во моментов се поставува прашањето: зошто во Македонија не се намалува бројот на заразени од Ковид-19 во обем и на начин како во другите соседни држави?
Првата причина може да се побара во мерките кои ги има преземено управувачката структура.
Во образованието има еден интересен институт, кој го негуваат дел од наставниците/професорите – вложен труд. Тоа значи дека кога даваат оцена не го вреднуваат резултатот (стекнато знаење, вештини), туку, колку ученикот/студентот се трудел, ама не постигнал никаков или, многу мал резултат.
Во образованието има логика за примена на овој институт (посебно во основното образование), меѓутоа, нема простор за примена на овој институт во делувањето на државата.
Имено, граѓаните очекуваат одреден резултат од воспоставените политики, делувањето на државните органи и, од преземените активности. Вложениот труд и направените напори, немаат никакво значење за благосостојбата на граѓаните, задоволувањето на нивните потреби и обезбедувањето услови за практикување на правата и слободите.
Мерките не го даваат очекуваниот резултат. Тоа значи дека не се добро избрани, не се добро спроведени, не се соодветни за населението на кое се однесуваат, а некогаш се и контрадикторни до бесмисленост (некој би рекол исклучително глупи). И тоа претставува објективен проблем кој никако не може да се замачка со тврдењето дека властите ептен многу се трудат и прават се’ што е во нивна моќ.
Втората причина може да се побара во немоќта на управувачката структура да ги искористи капацитетите на државата.
Во градењето на мерките не се искористи ниту институционалното ниту знаењето на поединци во функција на градење комплексен и конзистентен систем кој ќе адресира различни сфери на проблеми со кои се соочуваат граѓаните.
Отсуството на градење тимови од различни специјалисти доведе до еднострани, избрзани или задоцнети мерки и пред сѐ, реактивни решенија кои не ги антиципираат проблемите туку се донесуваа откако ќе се појави проблем.
Третата причина може да се побара во генералната политичко-правна ситуација во државата.
Имено, веќе подолг период довербата во институциите и препознавањето на владеењето на правото и еднаквото важење на законите, се на исклучително ниско ниво. Тоа не може, а да не се рефлектира и во ситуација на криза. Луѓето не веруваат на она што го кажуваат институциите (затоа што претходно ги мамеле). Не веруваат во владеењето на правото и еднаквото важење на законите (во случајов, мерките) за сите граѓани, затоа што веќе подолг период се соочуваат со правен хаос и очигледни двојни, тројни или шесторни стандарди.
Четвртата причина е многу подлабока и задира во дезавуирањето на образовниот систем.
Македонија е препознаена како држава со исклучително висока функционална неписменост и како држава во која граѓаните најлесно наседнуваат на лажни вести. Раширената функционална и медиумска неписменост е директно спротивна со разбирањето на мерките кои се спроведуваат до ниво на одрекување постоење зараза и опасност по здравјето.
Секоја од овие причини посебно е доволна за неуспех во справување со кризна ситуација како што е пандемијата од Ковид-19, а сите заедно, ја ставаат државата во центарот на непредвидливо торнадо на хаос и безредие од кое граѓаните можат да извлечат жива глава само со помош на чудо.
