Република Северна Македонија годинава ќе се приклучи во 10–тиот бран на Европското општествено истражување – ЕОИ (European So
Бојана Наумовска директорка на Институтот за социолошки и политичко-правни истражувања (ИСППИ) кој ќе го спроведе истражувањето во земјава со финасиска поддршка од МОН и ќе биде координатор на Националната мрежа на ЕОИ во РС Македонија на онлајн презентацијата истакна дека вложувањето во науката претставува вложување во развојот на една држава и општество и оти се надева дека токму ова истражување е почеток кој значи повторно враќање на општествените науки на местото кое го заслужуваат.
Заменик-министерот за образование и наука Арафат Шабани истакна дека МОН дава целосна финансиска поддршка на проектот бидејќи тоа е интерес на државата и овие активности се оценуваат позитивно во Извештајот на ЕК за напредокот во поглавјето 25 – наука и истражување.
„Од друга страна проектот ќе овозможи постигнување повисоки стандарди во домашните истражувања на општествените наука. Придобивките во вклучувањето на ЕОИ се бројни од академската заедница, се до креаторите на јавните политики“, рече Шабани.
Ненад Челаревиќ – Амбасадор на ЕОИ за Југоисточна Европа изрази задоволство што во истражувањето во земјава ќе се вклучат повеќе од 41 учесник од различни области од истражувачкиот сектор, научници, социолози, организации од граѓанското општество, фондации… Истражувањето во Северна Македонија е значаен проект бидејќи, рече ги поврзува од една страна МОН и неговите инвестиции во истражувачката инфраструктура со меѓународната истражувачка инфраструктура и создава национална истражувачка инфраструктура која е важна за академиците и научниците во земјава, а ќе воспостави и стандарди за идните генерации.
Анета Цекиќ од ИСППИ и Национална координаторка на ЕОИ во земјава истакна дека станува збор за крос-национално анкетно истражување кое се спроведува според највисоки методолошки правила и принципи, што ќе ги зголеми капацитетите на истражувачите и истражувачките институции кај нас. Ги испитува ставовите и однесувањето на испитаниците, а добиените податоци се едни од најзначајните за употреба во академските анализи. Значајно е, додава таа, што се користи еден ист прашалник (досега е преведен на повеќе од 50 јазици) со прашања кои се поставуваат во повеќе земји во ист момент што е од исклучително значење, како и тоа што е лонгитудинално истражување кое овозможува следење на трендовите и промените во општествените појави, процеси и феномени. Истражувањето досега се спроведувало во девет брана во 38 земји, а конечно со 10-от бран на истражувачите во земјава и во светот ќе им бидат достапни информации и за РС Македонија.
„Порано кога дизајнирале нови политики владите во минатото често ги игнорирале потребите на нивните граѓани. Преку Европското општествено истражување европските влади имаат можност и добра основа да го надминат тоа игнорирање. Се надевам дека на ист начин овие податоци ќе бидат употребени и користени во нашата земја“, вели Цекиќ цитирајќи еден од коосновачите на ЕОИ.
Во однос на структурата на анкетниот прашалник таа појасни дека тој содржи прашања поделени во теми кои се групирани на постојани и ротирачки модули. Околу 70 проценти од прашањата постојат од 2002 година од основањето на ЕОИ, а во секој бран се додаваат по два ротирачките модули со прашања од актуелни теми. Годинава една од темите е пандемијата со Ковид – 19.
ЕОИ е проект востановен од ЕК во 2002 година и се спроведува на секои две години. Во рамки на општествените истражувања во ЕУ, ЕОИ има статус на Европски истражувачки инфраструктурен конзорциум – ЕИИК (European Research Infrastructure Consortium – ERIC), со што според законската регулатива на Унијата, станува проект од „европски интерес“.
ЕОИ во Македонија ќе го спроведе Институтот за социолошки и политичко-правни истражувања (ИСППИ) при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ – Скопје, со финансиска поддршка од Министерството за образование и наука. Во активностите на национално ниво учествуваат и претставниците на Националната мрежа на ЕОИ во РС Македонија составена од истражувачи од: Филозофскиот Факултет при УКИМ, Скопје и универзитетите „Св. Климент Охридски“ – Битола „Гоце Делчев“ – Штип, Универзитетот на ЈИЕ, Државниот универзитет во Тетово, Универзитет Американ Колеџ, Скопје и ФОН Универзитет, Скопје.
Истражувањето доцни неколку месеци и ќе започне овој месец, а ќе се одвива до крајот на годинава. Поради Ковидот ќе се спроведува согласно утврдени безбедносни протоколи, а покрај класично интервју лице в лице, првпат ќе се применува видео интервју.
Собраните податоци ќе бидат објавени во 2022 година, а ќе бидат достапни под отворен пристап за сите истражувачи од општествените науки, државните институции, медиумите и пошироката јавност.
