МИРЈАНА НАЈЧЕВСКА
Република Северна Македонија е членка на НАТО од 2020 година.
Членството во НАТО беше и е дел од програмските определби на најголем број од политичките партии и беше поддржано од над 75% од граѓаните.
НАТО е замислена како структура за колективна одбрана, а членувањето во истата подразбира: исполнување на одредени демократски стандарди, одредени функционално-воени стандарди и секако спремност на членките да учествуваат во формулирањето заеднички ставови и учеството во заедничката активност во ситуации на конфликт.
Европа се соочува со исклучително опасна конфликтна ситуација меѓу Русија и Украина и министерката за одбрана на Република Северна Македонија беше прашана од новинарите за ставот на Македонија во однос на овој конфликт и евентуалното вклучување на армијата на државата во активности на НАТО поврзани со истиот.
Министерката даде неколку изјави во кои потенцираше дека Република Северна Македонија го поддржува суверенитетот и територијалниот интегритет на Украина и ги поддржува напорите на НАТО и ОБСЕ за надминување на тензичната ситуација.
Меѓу другото, таа изјави дека „нашите институции во целост ги преземаат сите мерки за заштита на македонските граѓани. Во координација сме со релевантните институции задолжени за безбедноста на граѓаните во државата и надвор од неа. Наша цврста позиција на која стоиме е дека недвосмислено го почитуваме Вашингтонскиот договор и сите фундаментални договори кои ја гарантираат безбедноста на Европа“.
Во врска со евентуалниот ангажман на македонски војници при ескалација на конфликтот, министерката изјави дека ангажманот на нашата Армија, како и на армиите на сите други земји членки на НАТО, се дефинира на конференциите за генерирање на сили кои конкретно за оваа тема се одржуваат под координација на Врховната команда на сојузничките сили на НАТО. На овие конференции секоја земја членка става на располагање сили, единици или опрема согласно сопствените можности. Во овој момент, нашата армија како дел од тие структури има обврска и веќе изготвува анализи за можностите за потенцијално наше учество, односно ангажман.
Во ниту една од изјавите на министерката не беше спомнато објавување војна на Русија ниту пак тргнување со војската на Македонија кон Русија. Меѓутоа токму такви конструкции беа направени во редица медиуми и овие конструкции (не самите изјави или делови од изјавите на министерката) беа искористени како основа за лавина од омаловажувачки, исмејувачки и навредливи коментари и квази-анализи.
Последен облик на дезавуирање на изјавата на министерката претставува пласирањето на еден од настапите на Хрватскиот претседател според кој „Хрватска нема што да бара во Украина, нема да учествуваме во никаков конфликт“. Не случајно во случајот е направена комбинација на изјавата на претседателот на Хрватска и министерката за одбрана на Македонија: „Македонија се подготвува за конфликт со Русија, а хрватскиот претседател контра: ќе ги повлечам сите војници“. И сосема намерно не се пренесуваат изјавите на премиерот на Хрватска според кој „Хрватска јасно и решително ќе реагира доколку Русија ја нападне Украина“ и „Хрватска е членка на ЕУ и НАТО кои во повеќе наврати ја предупредија Москва дека ќе се соочи со сериозни последици доколку ја нападне Украина“ и – каква би била улогата на војниците на Хрватска во НАТО? Како дел од напорите да се спречи судирот.
Навредите добиваат посебно широк замав на социјалните мрежи каде што е искористен и од редица поддржувачи на Русија, евро и НАТО скептици и за јасно заземање страна.
Измислувањето лажна конструкција, ширењето на истата и на крај исмевањето кое успева да го сокрие фактот дека се исмева нешто измислено, а не вистински кажаното е, самото по себе, загрижувачко.
Меѓутоа, зад оваа и ваква реакција може да се видат и многу посериозни проблеми и тоа треба многу да нѐ загрижи.
Прво, заради тоа што претставува отворено потценување на сопствената држава, на нејзиното значење и местото кое што го има во пошироките структури во кои сме или сакаме да се зачлениме.
Второ, затоа што на мала врата промовира некои други вредности и вредносни системи, многу различни од оние за кои сме се определиле во нашиот натамошен развој (посебно што нападите кон министерката се искористени за проширување на анимозитетот кон граѓанските здруженија, и идејата за отворено општество).
Трето, се гради негативна перцепција за Украина и за нејзината борба да биде препознаена како независна и самостојна држава со право да влегува и излегува од сојузи и меѓународни структури, што е во потполна контрадикторност со величењето токму на издвојувањето на Македонија од поранешната СФРЈ и референдумското решение за нејзин натамошен самостоен развој.
Критиката заради критика не е само бесмислена и втемелена во очигледна инфериорност (посебно кога се базира на лага). Таа може да биде исклучително штетна и контрапродуктивна. Може да заведе, да дефокусира и да измести од колосек.
Сите права се задржани. Текстот е личен став на Авторката.
