ВЕЛИН СТОЈАНОВСКИ
Како се приближуваше Новата година, вообичаената тишина одненадеж беше прекинувана со силно ехо предизвикано од пиротехнички средства познати под името петарди. По падот на првиот мрак на силниот татнеж се придружуваа и светлосни огнометни топки чија боја тешко можеше да се определи од густината на веќе загадениот воздух.
Во моментот кога стрелките на часовникот означија почеток на Новата година чинам илјадници експлозии во плотуни одекнуваа од сите страни, а светлосните топки од огнометите го осветлија градот. Оваа ерупција на пиротехничка радост што стасала Новата, поубава година, траеше без малку половина час. Татнежот и светлосните топки згаснаа, а низ загадениот воздух се чувствуваше непријатен мирис на барутните честички. Така беше на мојата улица во мојот град. Верувам дека така било насекаде во светот. Новата година пристигна со звучен и светлосен ефект предизвикан од експлозии на илјадници тони пиротехника.
Воодушевени од ефектот на пиротехниката најверојатно сите се препуштија на традиционалното наздравување и честитање. Во тоа честитање вообичаено сите си посакуваме добро здравје, мир и благосостојба. Истовремено некои медиуми пренесуваа вести за спектакуларни огномети во светските метрополи и за миг заборавија да не потсетат колку и каде е најзагаден воздухот. Си помислив, можеби овие нови петарди и огномети се еколошки и го прочистуваат воздухот.
Желбите навистина се убави. Проблемот е дали и колку потрошената пиротехника како предновогодишен и новогодишен декор придонесува дополнително да се зголеми и така енормното аерозагадување?! Љубителите на пиротехниката и тие што добро заработуваат од производството и препродажбата на истата ќе речат дека тоа е капка во океанот. Можеби е капка на локално рамниште?! За сите огномети на глобално рамниште се трошат илјадници тони нискоквалитетен и загрижувачки опасен барут. Сите тие локални капки ако ги собереме на едно место преставуваат силни загадувачи на атмосферата со несогледливи последици.
Како можеме да посакуваме мир со пиротехника кога звукот од петардите предизвикува стрес. Потсетете се само колкумина на глобално рамниште завршуваат со сериозни последици од мирната употреба на пиротехника. За жал, не е мал ни бројот кои завршиле фатално.
Како можеме да посакуваме благосостојба со пиротехника ако милиони гладуваат, а за само еден „спектакуларен“ огномет во поголемите светски метрополи се трошат по неколку милиони евра. Експертите лесно можат да пресметаат колку средства се трошат ако за еден мал професионален огномет во мало населено место се потребни неколку илјади евра, а многу граѓани љубители на пиротехниката трошат стотици евра за петарди и огномети.
Сите тие потрошени евра за пиротехника непотребно и за миг согоруваат пред нашите очи и ни ја загадуваат атмосферата. Додека еколошките здруженија мака мачат да ги поттикнат владите да обезбедат средства за заштита на животната средина во светот се трошат неколку милијарди евра за илјадници тони пиротехника со која ја загадуваат истата таа животна средина.
Каков апсурд?! Каде е тука логиката?
Можеби навистина некој ќе се обиде сите нас да не убеди дека барутните честички и чадот од петардите и огнометите се еколошки.
Пиротехничкиот декор за Нова година е нов тренд кој започна во последната деценија од минатиот век и во многу придонесе во глобалното затоплување и загадување на животната средина. Замислете што ќе се случеше со земјината топка ако пред сто или илјада години нашите предци вака неконтролирано за личен ќеиф користеле тони и тони пиротехника?!
Убаво е да се прославува и да се ужива во пречекот на Новата година но во интерес на нашите поколенија и тие да уживаат во нивните прослави потребно е што побрзо на глобално рамниште целосно да се забрани пиротехниката.
Авторот е магистер по национална безбедносна стратегија и е еден од основачите на Центар за антитероризам и мир „Гардиан“ – Куманово.
Сите права се задржани. Текстот е личен став на Авторот.
