По ослободувањето на Буча и другите градови и села во околината на Киев, меѓународната заедница беше сведок на бројни застрашувачки факти за воени злосторства извршени од окупаторите. Во периодот од 24.02.2022 до 14.04.2022 година, украинските органи на прогонот започнаа истрага за повеќе од 6,3 илјади воени злосторства извршени од војници на вооружените сили и други воени формации на Руската Федерација.
Нови масовни гробници и погребувања се пронаоѓаат речиси секој ден. Конечниот број на руски воени злосторства во Украина ќе биде многу поголем, особено земајќи го предвид тековното намерно уништување од страна на руските трупи на Мариупол и други градови од источните и јужните делови на Украина.
Од 14 април 2022 година утврдени се следниве воени злосторства :
– напаѓање или бомбардирање, со какви било средства, градови/населби, села, живеалишта и згради кои се неодбранети и кои не се воени цели;
– намерно насочени напади врз цивилни објекти;
– намерни убиства (вклучувајќи масовни убиства);
– земање заложници;
– намерно насочени напади врз верски објекти, образовни и научни
институции, објекти кои се користат за добротворни цели, историски споменици, болници и места каде што се собирале болните и ранетите;
– употреба на забрането оружје и средства за војување;
– предавнички напад (неправилна употреба на знамето за примирје, на знамето или на воените ознаки и униформа на непријателот, што резултира со смрт или сериозни лични повреда);
– употреба на заштитени лица како „жив штит“;
– неселективно гранатирање;
– грабежи
– предизвикување штета на природната средина, напади врз предметите што содржат опасни средства;
– силување и други форми на сексуално насилство;
– тортура и нечовечко постапување;
– навреди на личното достоинство, особено понижувачки и понижувачки третман;
– незаконско затворање;
– предизвикување големи страдања или тешки телесни повреди или оштетување на здравјето;
– уништување и одземање на имот што не го бара воената потреба;
– незаконски трансфер и депортација.
Само во регионот Киев, службениците за спроведување на законот открија и започнаа истрага за повеќе од 2.300 воени злосторства (од кои повеќе од 1.700 извршени во округот Буча).
Како резултат на извршувањето на воените злосторства, од 14 април 2022 година е утврдено дека 3.042 цивили се убиени (од кои 197 деца) и 3.207 ранети (од кои 351 дете).
Покрај тоа, уништени и оштетени се 5.930 цивилни инфраструктурни објекти , меѓу кои 4.982 станбени згради и објекти, 230 образовни и
установи за воспитување деца, 72 медицински установи, 59 културни установи, 19 – верски објекти, 226 инфраструктурни мрежи кои обезбедуваат витална активност (гас, вода, струја мрежи).
Од 24.04.2022 година руските војници преземаат акции насочени кон уништување, оштетување или нарушување на нормалното функционирање на критични инфраструктурни објекти, вклучувајќи хемиски претпријатија, станици за нуклеарна енергија, гасоводи, цевководи за амонијак, резервоари со азотна киселина, амонијак и нафтени производи и сл.
Службениците на прогонот започнаа истрага за 13 дела, кои се класифицирани според член 441 од Кривичниот законик на Украина (екоцид).
Присилна мобилизација
На 19.02.2022 година руската окупациска управа објави присилна општа мобилизација на граѓаните на Украина кои престојуваат во привремено окупирана територија на регионите Доњецк и Луганск, вклучувајќи ги и малолетниците, за нивното учество во воените дејствија против Украина. Овие акции го сочинуваат повреда на одредбите од Женевската конвенција во однос на Заштита на цивилни лица во време на војна , Универзална декларација за човекови права, Конвенцијата за правата на детето, Европската конвенција за остварување на правата на децата, и Законот на Украина „За заштита на децата“ и да доведе до прекршување на уставните права и слободи на граѓаните на Украина во привремено окупирана територија на регионот Доњецк..
Депортација
Органите на прогонот забележаа голем број случаи на принудно преселување на украински цивилни граѓани од страна на агресорските трупи надвор од територијата на Украина, особено Русија и Белорусија. Ваквите постапки претставуваат повреда на меѓународното хуманитарно право, особено член 49 од Женевската конвенција во однос на заштитата на цивилните лица во време на војна од 1949 година и член 85 од
За да ја изведат Русија пред лицето на правдата, украинските агенции за спроведување на законот, соодветните тела на меѓународните партнери и Меѓународниот кривичен суд започнаа релевантни истражни процеси за собирање докази за руската незаконска активност за
разгледување од страна на меѓународните судови и трибунал.
Во кривичната постапка за агресивната војна што ја водеше Руската Федерација на територијата на Украина учествуваат извршните агенции на Естонија, Латвија, Литванија, Германија, Норвешка, Полска, Словачка, Франција и Шведска, чии законодавства дозволуваат да се истражат таквите воените злосторства и злосторства против човештвотоа врз основа на принципот на универзална јурисдикција.
Јавните обвинители на Украина, на Република Литванија и на Република Полска, на 25.03.2022 година, потпишан договор за формирање на заеднички истражен тим (ЗИТ) за да се обезбеди координирана истрага за кривично дело агресија, кршење на законите и обичаите од страна на Русија за војна и извршување на други воени злосторства.
На 02.03.2022 година, обвинителот на Меѓународниот кривичен суд донесе одлука за покренување истрага за злосторствата против човештвото и
воени злосторства извршени за време на меѓународниот вооружен конфликт во Украина.
Шефот на МКС, Обвинителот Карим Кан веќе двапати ја посети Украина. За време на неговото неодамнешно пристигнување тој го посети Буча, предградието на Киев, каде што руските сили убија стотици цивили пред да се повлече од областа. Според г-дин Кан, МКС има разумна основа да се верува дека се вршат кривични дела во нејзина јурисдикција.
Канцеларијата на јавниот обвинител на Украина активно соработува со Канцеларијата на обвинителот на МКС за прашањата поврзани со истрагата на најтешките меѓународните злосторства.
Подготви: Д.Мишев
