Во делот на изборната кампања во ревидираниот Роковник на Државната изборна комисија приговор на постапката на гласање од подносител на листа се поднесува во рок од 48 часа по завршување на гласањето, а приговор за постапка на сумирање и утврдување на резултатите во рок од 48 часа по објавување на првичните резултати. ДИК е должна во рок од 72 часа да донесе одлука по приемот на приговорот. Против одлуката на ДИК може во рок од 24 часа, по приемот на решението, да се поднесе тужба до Управен суд.
Што се однесува до радиодифузерите, печатените медиуми и порталите, во делот на финасисрање на платено политичко рекламирање, средствата се обезбедуваат од буџетот на државата. Исплаќањето го врши ДИК врз основа на испратена фактура во рок од 30 дена од насптапување на изборниот молк во првиот изборен круг и од 30 дена по настапување на изборен молк за вториот изборен круг доколку се одржува. Во прилог на фактурата се доставува и Договорот, медиа планот од ученикот во кампањата и Извештај за реализирани услуги од медиумите, порталите и радиодифузерите. Рокот е најдоцна до 11 август, однoсно 25 август при евентуално прегласување.
АВМУ е должна да поднесе до ДИК Извештај за платенополитичко рекламирање на радиодифузерите на 20 ден од настапување на изборниот молк, однсоно најдоцна до 1 август за првиот круг, односно 15 август за вториот круг доколку има прегласување. Радиодифузерите, пак, својот извештај за реализирани услуги до АВМУ да го достават најдоцна 5 дена по настапување на изборниот молк. Односно најдоцна до 17 јули или 31 јули долку има евентуално втор круг на гласање.
Печатените и електронските медиуми се должни нивниот извештај да учесникот во изборната кампања, а потоа целата документација до ДИК, најдоцна до 17, односно 31 јули.
Финански извештаи
Учесниците во изборната кампања се должни во рок од 20 дена од почнување на изборниот молк да достават извештај со спецификација на трошоците на приходите и расходите на трансакциска сметка за изборна кампања од денот на нејзино одворање до завршување на првиот изборниот круг. Извештај со обрзаец за примени донации поденсува на 11 ден од денот на изборната кампања и истата постапка ја повтрува ден по завршување на кампањата.
Учесниците во кампањата се должни целокупниот финансиски извештај да го достават до ДИК најдоцна 30 дена од денот на затворање на трансакциската сметка и до до ДИК, Државниот заво за ревизија, Државната комисија за спречување корупција и до Собранието на Република Северна Македонија. ДЗР е должен во рок од 60 дена да спроведе ревизија.
Радиодифузерите, печатените и електронските медиуми се должни да поднесат извештај за платано политичко рекламирање најдоцна 10 дена по денот на завршување на изборната кампања до Министерството за финансии, ДИК, ДЗР и ДКСК. РОкот истекува на 1 август, односно 15 август токолку има прегласување.
Опис на избирачки места
Општинските изборни комисии најдоцна 10 дена пред денот на гласање е должна на видно место да ги истакне описите на избирачките места кои се определени за гласање со назначување од кое подрачје гласачите ќе гласаат на одделно избирачко место. Рокот истекува на 4 јули
Спроведување на изборите
Гласачите што на 13 јули ќе бидат во домашен карантин или самоизолација поради Ковид-19, преку полномошник ја известува ОИК најдоцна 7 дена пред денот на гласање, односно 8 јули. Истото важи и за лицата кои се немоќни и болни или хронично болно лице, а сакаат да го искорист правото на глас.
За лица кои гласаат на 14 јули, а во моментот се наоѓаат во домашен притвор, преку полномошник треба да ја известат ОИК најдоцна 3 дена пред гласањето, односно 11 јули.
ДИК изборниот материјал до предава на ОИК најдоцна 96 часа пред денот на гласање, а ОИк до избирачкит одбори најдоцна до 24 часот на 12 јули.
На 14 јули освен оние што се во домашен притвор, гласаат и лица што се внатрешно раселени во колективните домови во кои се наоѓаат или прифатните центри, како и лица што се во посебна устава за вонсемејна грижа, по претходна пријава од Управата на установата.
За овие избори поради здравствените протоколи гласањето ќе се одвива од 7 до 21 часот. По затоврање на гласачкото место почува броење на гласовите. ОИК е должна записниците и другиот изборен материјал да ги прими најдоцна по 5 часа по завршување на гласањето.
ДИK првичните резултати од изборите добиени по електронски пат ги објавува сукцесивно, а резултатите врз основа на записниците од ОИК во рок од 12 часа по завршување на изборите .
ДИК конечните резултати ги објавува веднаш, а најдоцна во рок од 24 часа од денот по нивната конечност.
Заштита на избирачкото право
Избирачите на кои им е повредено избирачкото право во рок од 24 часа поднесуваат приговор до ОИК. ДИК е должна да донесе одлука во рок од 4 часа. Против оваа одлука може да се поднесе тужба до Управен суд во рок од 24 часа по приемот на решението. Управниот суд е должен да постапи по тужбата во рок од 48 часа по нејзиниот прием.
Приговор на постапката на гласање од подносител на листа се поднесува во рок од 48 часа по завршување на гласањето, а приговор за постапка на сумирање и утврдување на резултатите во рок од 48 часа по објавување на првичните резултати. ДИК е должна во рок од 72 часа да донесе одлука по приемот на приговорот. Против одлуката на ДИК може во рок од 24 часа, по приемот на решението, да се поднесе тужба до Управен суд.
Едукација
Кампањите на ДИК за едукација на гласачите е за остварување на избирачкото право и за фер и демократски избори. Радиодифузерите, печатените и електронските медиуми што се финасирани за платено политичко рекламирање од буџетот на државата се должни да ги емитуваат, односно објавуваат едукативните кампањи без надоместок. Едукативните информации за граѓаните поврзани со изборниот процес се емитуваат и објавуваат во пристапен и достапен формат и јазик, вклучувајќи го и знаковниот јазик во 30 секунди на секои 3 часа. ова треба да биде одвоено од друг тип на рекламирање и јасно означено дека се работи за бесплатна реклама и кој е нарачател на истата.
Б. Јордановска
