Руските окупациски власти во Украина создадоа онлајн „каталог“ каде што украинските деца се нудат на посвојување, сортирани врз основа на физички особини како боја на очи или коса, изјави раководител на украинска невладина организација на 6 август, осудувајќи ја практиката како трговија со деца, пренесува Кијив Индипендент.
Базата на податоци, која вклучува податоци за 294 деца, е достапна во одделот за образование на руските окупациски власти во Луганската област.
„Повеќето деца во овој каталог се родени во Луганската област пред руската окупација и имале украинско државјанство“, изјави Микола Кулеба, извршен директор на организацијата „Спаси ја Украина“, во објава на Инстаграм.
View this post on Instagram
„Родителите на некои од нив биле убиени од окупаторските власти, на други едноставно им биле издадени руски документи за идентификација за да се легитимира нивното киднапирање.“
Украина идентификуваше повеќе од 19.500 деца киднапирани од Русија за време на целосната војна и насилно префрлени во Русија, териториите на Украина окупирани од Русија или Белорусија. Само 1.480 се вратени дома.
Украинските власти проценуваат дека вистинската бројка би можела да биде многу поголема. Народниот правобранител Дмитро Лубинец го проценува бројот на 150.000, додека претседателската комесарка за правата на децата Дарија Херасимчук даде опсег од 200.000 до 300.000.
Кулеба рече дека многу деца кои пораснале на територии окупирани од Русија од 2014 година, вклучувајќи го Крим и делови од Донецката и Луганската област, биле „систематски депортирани и префрлени на руски семејства во Москва и други руски региони“.
„Ова не е нова тактика. Од 2014 година, украинските деца се појавуваат во руските бази на податоци за посвојување. Сепак, од 2022 година, практиката стана широко распространета и систематска“, забележа Кулеба на X.
Ukrainian children are being displayed online like products. This must stop!
The Russian occupation administration has launched a chilling online catalog of Ukrainian orphans, displayed openly on the web. These children are presented like products in an e-commerce store,… pic.twitter.com/JL0Ely44JR
— Mykola Kuleba (@MykolaKuleba) August 7, 2025
„Првично, руските власти се обидоа да ги прикријат своите траги – затворајќи ги регистрите и бришејќи ги референците. Сега, изговорот е исчезнат“.
Базата на податоци управувана од Русија ги опишува децата наведени во базата на податоци како „сирачиња и деца оставени без родителска грижа“. Веб-страницата им овозможува на корисниците да ги филтрираат децата според возраста, бојата на очите и косата и претпочитаната форма на старателство, како што се посвојување или згрижувачко семејство.
Децата се претставуваат со нивните фотографии, возраст, пол и карактерни црти, а некои се опишани како „послушни“ или „мирни“.
„Начинот на кој ги опишуваат нашите деца не е различен од каталог за робови. Ова е трговија со деца во 21 век и светот мора веднаш да дејствува за да ја спречи“, рече Кулеба.
Според него, базата на податоци е дел од напорите за „подобрување“ на системот во услови на намалување на побарувачката за посвојувања.
Русија го „поедностави“ системот до таков степен што „украинското дете сега може ефикасно да се „нарача“ преку интернет“ и „да му се одземе идентитетот, да му се издаде руски пасош и да се подложи на идеолошка контрола“ со „еден клик“, рече раководителот на невладината организација.
Платформата ги изложува децата на значителни опасности, вклучувајќи сексуална експлоатација, трговија со луѓе, нелегално посвојување, присилни промени на името и идентитетот, психолошка траума и трговија со органи, предупреди тој.
„Спаси ја Украина“ е добротворна организација основана во 2014 година за поддршка на ранливи групи, имено сирачиња и деца спасени од териториите окупирани од Русија.
„Кијив Индепендент“ се обрати до украинските службеници за права на децата за коментар.
Киднапирањата на украинските деца беа широко осудени од меѓународната заедница како воено злосторство. Нивното враќање остана централно и непреговарачко барање во преговорите на Украина со Москва.
За време на мировните преговори во Истанбул, руските претставници го отфрлија апелот на Кијив за враќање на киднапираните деца како „шоу за европски стари дами без деца“, дури и кога признаа дека преместиле стотици, рече претседателот Володимир Зеленски.
Во март 2023 година, Меѓународниот кривичен суд издаде налози за апсење на рускиот претседател Владимир Путин и комесарката за деца Марија Лвова-Белова, наведувајќи ги нивните лични улоги во организирањето на нелегалните трансфери.
Д. Мишев
