Кинеска новинарка која информира за коронавирусот во Вухан, конзорциум што откри светски скандал со шпионирање, и храбра палестинска новинарка се добитници на овогодишната Награда за слобода на печатот за 2021 година.
Во декември 2019 година, мистериозна нова белодробна болест се прошири низ градот Вухан во централна Кина. Во тоа време, никој не замислуваше дека наскоро ќе стане глобална пандемија. Кинеските власти го минимизираа инцидентот иако заразата брзо се ширеше. На 23 јануари 2020 година, градот целосно се затвори-со проценки дека илјадници жители веќе биле заразени.
На почетокот на февруари 2020 година, независната новинарка Жанг Жан отпатува од Шангај во Вухан за да известува за драматичната ситуација од прва рака. За нејзиното бестрашно известување, таа беше наградена со овогодишната награда за слобода на печатот на Репортери без граници — во категоријата „Новинарска храброст“.
Таа продолжи да известува од Вухан сè додека не исчезна на 14 мај 2020 година. Дури некое време подоцна некој дозна дека е уапсена, вратена во Шангај и затворена без обвинение. Во декември 2020 година, 38-годишната новинарка беше осудена на четири години затвор за „барање кавги и предизвикување проблеми“, што е вообичаена фраза што властите ја користат за да ги потиснат оние кои не се согласуваат со нив. Таа почна уште еден штрајк со глад, кој трае до денес, а се вели дека тежи само 40 килограми. Насилно ја хранат преку цевка и деноноќно ја држат за да ја спречат да ја извади. Таа останува во притвор и покрај апелите на бројни меѓународни организации за човекови права.
„Проектот Пегаз“ е меѓународен конзорциум од повеќе од 80 новинари од 11 земји кој ефикасно ги следи „следачите“. Името го добил од софтверската програма за надзор „Пегазус“, која е во сопственост на израелската технолошка фирма NSO Group, а има за цел да им помогне на државите и нивните безбедносни агенции во борбата против тероризмот.
Софтверот од 2011 година е продаден на бројни влади и, според „Проектот Пегаз“, исто така го користат најмалку 11 влади – автократски и демократски – за шпионирање на новинари, активисти за човекови права и опозициски личности. Овие земји ги вклучуваат Мексико, Саудиска Арабија, Азербејџан и Унгарија.
Третата добитничка е палестинската новинарка Мајдолин Хасона чија работа се обидуваат да ја спречат и израелските и палестинските власти кои постојано ја обвинуваат.
– Ги критикувам израелските прекршувања на човековите права и злосторствата што израелската армија ги прави против новинарите. И ја критикувам палестинската управа за корупција и за ограничување на слободата на мислење и изразување – и тоа ми нанесе штета на двете страни, изјави таа за Дојче Веле.
Награда за слобода на печатот (Press freedom Award) ја доделува Комитетот за заштита на новинарите со седиште во Њујорк.
