Секако една од најкоментираните и највидливите политички фигури во Северна Македонија е пратеничката Даниела Рангелова од ВМРО-ДПМНЕ. Без оглед на тоа дали некој ја сака и почитува или ја мрази и напаѓа, Рангелова се појави и опстана на политичката сцена во исклучително турбулентни времиња за земјата. Околу неа се плетат огромен број приказни, а често е жртва на жестоки напади и говор на омраза од најразлични страни, вклучително и од „своите“. Нејзиното политичко дејствување неретко е контроверзно и, своевремено, на линија на антидемократските и авторитарните политики и практики на поранешниот премиер Никола Груевски. Но, Рангелова ја гледаме и во сосема поинаква светлина, со ставови за суштински важни теми и области, за кои во минатото малку или воопшто не се знаеше.
Даниела Рангелова е родена на 20 јули 1978 во Велес и е дипломиран политиколог. Нејзината политичка кариера е динамична и полна со драматични пресврти. Од почитувана и силно промовирана партиска функционерка, лидерка на Унијата на жените на ВМРО-ДПМНЕ, до персона нон-грата во партијата, таа продолжува да ги бранува политичките води и јавноста во земјата. Падна во немилост на сегашното раководство на ВМРО-ДПМНЕ, откако покажа дека во политиката се потребни сопствен став и независно мислење и дејствување.
Како пратеничка, Рангелова е извонредно активна и во моментов членува или е во раководството на дури десет собраниски тела. Нејзина највидлива и за ЦИВИЛ најинтересна функција во Собранието е секако нејзината функција на претседателка на Комисијата за еднакви можности на жените и мажите. Воедно, таа е член и на Комисија за европски прашања, Комисија за прашања на изборите и именувањата, Комисија за финансирање и буџет, Комисија за политички систем и односи меѓу заедниците и низа други. Ја поддржува идејата за Македонија како една изборна единица, што воедно е една од долгогодишните заложби и на ЦИВИЛ.
Сето тоа и многу повеќе, претставува повод за интервју со Даниела Рангелова, со која разговаравме за заложбите за родова еднаквост, предизвиците на жената во политиката и во партијата, како и за актуелните теми поврзани со изборните реформи и активностите на ВМРО-ДПМНЕ, за Иницијативата за исполнување на квотата од 50% жени во парламентарниот дом…
Првиот дел од интервјуто со Рангелова, сепак, го започнуваме со предлогот на лидерот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски за 120 изборни единици, за изборните реформи, нејзините ставови за изборниот модел, како и за новитетите во ребрендирањето на партиите и најавата за промена на Статутот на ВМРО-ДПМНЕ.
ЦИВИЛ МЕДИА: Предлогот на лидерот на ВМРО-ДПМНЕ за изборни реформи е 120 изборни единици. Кој е вашиот коментар и за што всушност вие се залагате?
РАНГЕЛОВА: Јас сум изненадена од изјавата. Прво, не е комуницирано со пратениците, но не е прв пат. Очекувам дека не е ни последен пат, одлуките да се носат во мал круг на луѓе во партијата. Не се отвори ниту дебата дали ние како пратеници, кои на крајот треба да го притиснат и копчето, ќе можеме да кажеме дали навистина треба да има мнозински модел од 120 единици. Не сум експерт во оваа област, но 120 изборни единици ми изгледа многу комплицирано. Во 1998 година имало некој комбиниран модел, 85 изборни единици биле со мнозински модел и 35 пратеници се избирале со пропорционален модел. Ова се покажало дека не е добро за нашето општество. Кога е мнозински модел има директна конфронтација на луѓето во локалните места.
Јас сум изненадена, бидејќи мнозински модел бараат оние што се на власт и луѓето кои имаат влијание. ВМРО-ДПМНЕ сега има многу малку градоначалници. А тие се оние што имаат влијание во нивните средини. Тогаш партиите на власт бараат мнозински модел за да го искористат нивното влијание.
Мислам дека долго време се зборува дали треба да биде една изборна единица. ДУИ сега имаат некој нов предлог, првин беа за три изборни единици, сега пак ги враќаат шесте изборни единици. Влегуваме во еден виртуелен круг, сите различно бараат и на крај да не се договорат за ништо. На големите партии им одговара пропорционален модел со шест изборни единици, на СДСМ, ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ, можеби, но тоа е нездраво за една парламентарна демократија. Гласовите на малите полатички партии се губат и тие мораат да коалицираат. Луѓето од главните партии потоа се лутат зошто од малите партии се качуваат на повисоки позиции, а тие не би можеле да влезат сами во Собрание.
Јас сум особено поддржувач на отворените листи. Ако ги гледаме последните анкети, што за мене се разочарувачки, каде над 40% од населението не е заинтересирано да излезе на гласање и над 30% се оние што не знаат за кого ќе гласаат. Тоа е добра порака од граѓаните дека тие сакаат да имаат поголема моќ во нивното одлучување. А како би ја имале таа моќ, ако самите не одберат за кога сакаат да гласаат, односно кој да ги претставува во Собранието. За мене е одлична идејата за отворени листи, но прагот треба да биде низок за да имаат можност и помалите политички партии да имаат свои претставници во Собранието.
На тој начин ќе имаме стабилна Влада, иако лидерите на големите партии нема да се согласат, со стабилни политики што нема да ги сметаат пратениците за свои поданици. Пратениците мора да имаат поголема слобода на одлучување.
ЦИВИЛ МЕДИА: Кој е бенефитот на ВМРО-ДПМНЕ? Колку тоа ќе влијае на претстојните измени во Изборниот законик и на претстојните парламентарни избори?
РАНГЛЕОВА: Јас сериозно не можам да разберам. Не знам дали е одлука на Извршниот комитет или одлука на лидерот, на неколку луѓе околу него. Не знам што би добила партијата. Ме изненадува и ДУИ со три, па шест изборни единици. Мислам дека никој не е спремен да го отвори Изборниот законик, а мора конечно да се случи тоа. Мора да има вклучување на граѓанскиот сектор. Едноставно граѓаните да кажат како сакаат да ги бираат нивните претставници. Ако граѓаните не сакаат да гласаат за нас, можеби е редно време ние да не се занимаваме со политика. Секој мора да ја добие вистинската порака. Мора да го слушаме гласот на народот.
ЦИВИЛ МЕДИА: Влеите не сме спремни за измени во Изборниот законик, а од друга страна се бараат предвремени парламентарни избори? Колку за нив ќе бидеме спремни?
РАНГЕЛОВА: Гледам дека политичките партии почнуваат некои кампањи. По мои проценки, можеби не се точни, но мислам дека пред октомври нема да има избори. Можеби е добро за политичките партии за да се држат во добра кондиција. Гледам СДСМ се ребрендира. Што за мене е лоша порака. Партија што е на прав пат, како што им е логото, не се ребрендира. Тоа го правиме кога знаеме дека нешто не е во ред. Најверојатно тоа е поради лошата економска политика во државата. Инаку, во однос на меѓународната политика ние не можеме да спориме дека ќе добиеме датум за преговори и дека ќе влеземе во НАТО. Но дека лошо се живее и тоа не можеме да кажеме дека не е така.
ВМРО-ДПМНЕ, исто, со ново ребрендирање, некој нов знак со триаголници. Обично триаголник е знак на масонското движење… Триаголник со врв нагоре ја искажува моќта на мажите, а со врвот надоле чистата енергија на жените. Мислам дека треба да се смени логото. Бегањето од нивните матични логоа… како да сакаат да побегнат од своите партии… Најверојатно сакаат да покажат дека се чисти политички партии. А кога нешто сакаш да предимензионираш, обично нешто не е во ред.
ЦИВИЛ МЕДИА: Колку чистата енергија на жените, како што велите, е вклучена во новиот тим на Мицкоски?
РАНГЕЛОВА: Добро е што се вклучени нови луѓе. Јас кога сум водела структура, сум сакала таа да се шири. Лошо е кога си затворен во еден круг и се работи само со определени луѓе. Или се плашите од конкуренција. Отворена партија е добра партија. Честитки за тимот. Него го бира лидерот и раководството и си одговара за тимот. Јас кога му викам така тој се лути дека се заканувам, но тоа е само порака. Нормално и јас за ова интервју преземам цела одговорност и стојам зад моите кажани зборови. Ако го прави тимот, треба да одговара за него. Имам забелешка за тимот. Прво, во него се вклучени само 2 жени од вкупно 16 во тимот. Крајно разочарувачки. И нема ниту еден советник за родови прашања, отсуствуваат прашања за родови политики, нема за земјоделие, во контекст на жените во руралните средини, отсуствува родовата политика во ВМРО-ДПМНЕ. Ако ова е некоја Влада во сенка, исто, многу разочарувачки. Се чувствува отсуството на жените.
На последната координација, од она што нѐ информираше претседателот, ќе се формира нов Статут. Јас имам забелешка. Сега јавно ќе ја кажам, за да превенирам. Ако во изминатиот период имаше статутарна одредба каде што 30% жени треба да се застапени во политичките органи и тела. Тоа беше лошо, но сега има една одредба во која се вели дека ќе се залагаме за родова застапеност. Тоа не е квота. Тоа е декларативна заложба која што и не мора да се почитува. Јас апелирам сега и до раководството и до претседателот да си ја стават квотата од 40% задолжителна присутност на жените во политичките органи. Да не се залажуваме дека ќе се залагаме. Не, да не се залагаме. Не бараме ние никој да се залага. Да ни ја стават квотата што реално, законски ни припаѓа.
Биљана Јордановска (текст и монтажа)
Камера и фотографија: Атанас Петровски
Преземање на содржините e ЗАБРАНЕТО (!!!), освен со писмена дозвола од ЦИВИЛ и тоа исклучиво според Условите за користење, авторски права и заштита на приватноста. Повредата на авторските права е забранета со закон.
Со преземање спротивно на Условите на било која содржина објавена на ЦИВИЛ Медиа, се согласувате на ЦИВИЛ да му исплатите надоместок од 25.000 денари во рок од осум дена по преземањето на содржината. Оваа обврска не застарува, а за секое доцнење на исплатата ќе биде пресметана соодветна законска камата.
Доколку некоја содржина е потпишана со ЦИВИЛ Тим за комуникации, тогаш преземањето е дозволено во целост.
