НИКИЦА КОРУБИН
Кога една политичка партија ќе доживее пораз, каков што доживеа на последните парламентарни избори СДСМ, просторот за кредибилно политичко дејствување е сериозно разнишан. Бидејќи се намалува медиумскиот интерес, на и онака контролираната јавност, институционалните механизми остануваат клучни. А, од нив парламентарното дејствување, секако стои на врвот на уставната поставеност на системот на државата.
Оттаму, флагрантното непочитување, кое го демонстрира СДСМ, „до вчера” доминанта партија од власта, кон инструментите на законодавната контрола, моноторинг и следење на ефективната власт (извршната) ја проблематизира нивната улога на опозициска партија, но и ја наметнува дилемата за улогата што ја имале како водечка владеачка партија во последниот мандат.
Одбивањето, политички да се искористи, највисокиот инструмент за контрола врз извршната власт, механизмот на интерпелација, засилена преку формална одлука на партиски орган, отвора сериозно прашање, за нивната поставеност во конкретниот политички, регионален и гео-стратешки контекст, во кој се наоѓа Северна Македонија.
И ако тие не наоѓаат ниту една причина, собраниската седница за интерпелација на три министри и еден заменик министер, да ја искористат за да укажат на проблемите, недостатоците и опасностите од функционирањето на предметните ресори или носители на истите; да го кажат својот индивидуален и колективен став и да одиграат единствената улога која ја имаат – опозициската; влегуваат во опасен преседан на пасивизација и свесно откажување од законската обврска, што со себе ја носи пратеничкиот мандат.
И бидејќи, СДСМ не се единствената опозициска политичка партија, истите аргументи, со значително минимизирано влијание, важат и за сите останати политички партии, кои свесно и тенденциозно ќе се откажат од сопствената законска и уставна обврска. Единствена дилема е дали, е донесена одлука и за не-поддржување на интерпелацијата на претседателската на Комисијата за социјална политика, демографијата и млади, која исто така доаѓа од редот на опозицијата, како и пратениците на СДСМ, и која е на дневен ред на истата седница.
Или тука важат други критериуми, и тука нема „опасност од етнички поделби” како што би рекле од СДСМ за поддршка или не за интерпелација, како што беше на пример поддршката за интепелацијата на претседателот на собранието Африм Гаши, поднесена од страна на Левица, каде притоа немаа се чини апсолутно никаков проблем со изнесените ставови во предлогот за интерпелација тогаш.
Уставната поставеност е кристално јасна, а според тоа и поделбата на властите. Највисоката власт, законодавната е власт, без разлика дали пратениците се дел од позициското или од опозициското мнозинство. И пратениците на СДСМ и сите останати парламентарни партии, во случајот на овие интерпелации, ако влезат во свесна пасивизација, де факто не ја објавуваат уставната улога на власт, која како опозиција има и дополнителна тежина во секој момент да ја предизвикува и преиспитува извршната власт, без разлика на мнозинскиот исход на гласањето.
И не обавувајќи ја таа своја функција, тие всушност ги оставаат и граѓаните, како носители на суверенитетот на државата, без елементарни политички и парламентарни информации и дебата.
Со оваа уникатна ситуација со која се соочува политичката сцена, ја остава ДУИ, како единствена парламентарна опозициска партија, и севкупно најголема опозициска сила. И за прв пат ги предизвикува (а, се чини и обединува) двете македонски партии во чинење или не-чинење, во постапување или непоставување, во функционалност или нефункционалност на системот, надвор од комотната позиција на „прикриена доминација” на македонски партии, со оставање простор за отворена албанофобија и „потчинување” на албанскиот политички фактор.
Но, овој исход, фрла сосема друга светлина на флоскулата, востановена во 2020 година за „ДУИ во опозиција” и нејзината вистинска намена во наративот кој систематски, партиско-партократски и медиумски се наметнува. И го отвора прашањето, дали Северна Македонија (освен ДУИ) има политичка опозиција? Веројатно, кога би имала, таа веднаш би ги иницирала и уставните измени, за конечно исполнување на обврските на државата. Обврски и одговорност, многу ли се бара?
Текстот е личен став на Авторката
