-Напорите на властите за реформирање на судството, борбата против економскиот криминал, борбата против дискриминацијата и промовирањето на слободата на изразување и медиумите, како и за унапредување на регионалната соработка, се од клучно значење за подобрување на животот на луѓето од Западен Балкан и Турција.
-Поддршката на Европската Унија и Советот на Европа во реформските процеси во овие области е драгоцена и двете организации остануваат посветени на соработката со нивните партнери од Западен Балкан и Турција.
-Поддршката на Европската Унија и Советот на Европа во реформските процеси во овие области е драгоцена и двете организации остануваат посветени на соработката со нивните партнери од Западен Балкан и Турција.Ова беа едни од клучните пораки на регионалната дводневна конференција што започна во Будва на 27ми септември 2022, на која беа презентирани резултатите од заедничката програма на Европската унија/Советот на Европа „Хоризонтален инструмент за Западен Балкан и Турција 2019 – 2022 година“.
На отворањето на конференцијата, Министерот за надворешни работи на Црна Гора, Ранко Кривокапиќ ја истакна важноста на оваа програма во насока достигнување на највисоките демократски вредности и приближување до членството во Европската Унија. „Хоризонталниот Инструмент, како програма во ко-организација помеѓу ЕУ и Советот на Европа, е добар пример за синергетска работа меѓу овие две организации за помош на Западен Балкан и Турција да ги достигнат највисоките демократски вредности.
„Континуираната помош, експертиза и совети за политиките дадени на црногорските институции низ двете фази, досега го направија нашиот пат кон членство во ЕУ поцврст. Со нетрпение го очекуваме продолжувањето на ова партнерство во годините кои се пред нас“, изјави Кривокапиќ.
Н.Е. Оана-Кристина Попа, Амбасадорка и Шеф на делегацијата на Европската унија во Црна Гора, во оваа прилика рече:
„Со Советот на Европа имаме силно и долгогодишно партнерство. Работиме заедно на зајакнување на владеењето на правото и основните права низ Западен Балкан. Советот на Европа ги поставува стандардите за важни делови од релевантното законодавство на ЕУ и придонесува со високо ниво на експертиза во многу области“.Како што истакна таа, Објектот е водечка интервенција која поддржува голем број витални области на владеење на правото: зајакнување на правдата, борба против корупцијата и организираниот криминал, заштита од дискриминација и слобода на медиумите и слобода на изразување.
Христос Јакумопулос, Генерален директор за човекови права и владеење на правото при Советот на Европа, на церемонијата изјави дека заедничките вредности и посветеноста на институциите-корисници, партнерите и претставниците од граѓанското општество во склоп на спроведувањето на програмата биле клучни за нејзиниот успех.
„По повеќе од шест години од Хоризонталниот Инструмент, веќе можеме да ја нагласиме неговата додадена вредност во обезбедувањето прилагодена поддршка за Западен Балкан и Турција во постигнување вистински реформи во владеењето на правото, демократијата и основните права“, заклучи тој.
Оваа заедничка програма на Европската унија и Советот на Европа беше создадена како ко-оперативна иницијатива за соработка за да им помогне на корисниците од Западен Балкан и Турција да се усогласат со европските стандарди во клучните области од нивните реформски агенди. Ковертот на втората фаза од програмата изнесува околу 41 милион евра и се користи во Албанија, Босна и Херцеговина, Косово*, Црна Гора, Северна Македонија, Србија како и Турција, од мај 2019 година до крајот на 2022 година.
Хоризонталниот Инструмент во Северна Македонија вклучува шест акции специфични за корисниците, со вкупен буџет од над 4,2 милиони евра. Покрај горенаведеното, опфаќа и други клучни области како што се борбата против корупцијата; подобрување на правдата, затворска реформа, промовирање на различностите и еднаквоста, како и слободата на изразување и слободата на медиумите. Значајни резултати од програмата во Северна Македонија беа постигнати во последните 3 години од нејзиното спроведување.
Тековните напори за помагање на реформите во затворот, ја вклучуваат поддршката за подготовка на Стратегијата за развој на казнено-поправниот систем, која има за цел да обезбеди дека затворениците и нивните семејства се третираат во безбедна средина и со почит и достоинство. Со цел да се зголеми ефикасноста, квалитетот, пристапноста на системот за бесплатна правна помош, беа организирани иницијативи за подигање на свеста низ Северна Македонија, кои допреа до повеќе од 300.000 луѓе, особено жените и ранливите групи, кои можеа да научат повеќе за нивното право на бесплатна правна помош.
-Првата национална ЛГБТИ линија за помош беше лансирана во Северна Македонија за да обезбеди директна помош и помош на ЛГБТИ заедницата, како и на нивните пријатели и членови на семејството. Развиена во тесна соработка со Министерството за труд и социјална политика, телефонската линија за помош досега има добиено повеќе од 150 повици за прашања поврзани со ЛГБТИ.
-Во областа на слободата на изразување и слободата на медиумите, беше обезбедена поддршка за подобрување на соработката помеѓу медиумските актери и пратениците за зајакнување на одговорноста и транспарентноста на парламентарните процеси. Во напорите за унапредување на еднаквоста и борбата против дискриминацијата, дадени се важни препораки до Министерството за труд и социјална политика за усогласување на 13 закони со „Законот за спречување и заштита од дискриминација“. Слично на тоа, во борбата против корупцијата и економскиот криминал, измените на „Законот за борба против перење пари и финансирање тероризам“ се засноваа на препораките дадени во Програмата и моментално се на дневен ред на Собранието за усвојување.
