Еколошкиот криминал го опфаќа опсегот на активности кои го прекршуваат законодавството за животна средина и предизвикуваат значителна штета или ризик за животната средина, здравјето на луѓето или и двете.
Овие прекршоци може да вклучуваат, но не се ограничени на:
-неправилно собирање, транспорт, обновување или отстранување на отпадот;
-незаконско работење на постројка во која се врши опасна активност или во која се складираат опасни материи или препарати;
-убивање, уништување, поседување или трговија на заштитени диви животни или растителни видови;
-производство, увоз, извоз, маркетинг или употреба на супстанции кои ја осиромашуваат озонската обвивка.
Еколошкиот криминал е еден од приоритетите на ЕУ во борбата против сериозниот и организираниот криминал како дел од EMPACT 2022-2025.
Трговијата со отпад го покажува степенот на проблемот. Употребата на легални деловни структури од криминални актери се вродена карактеристика на оваа област на криминал. Во многу случаи, криминалните актери и правните бизниси не се разликуваат. Како дел од овој развој, криминалците вклучени во трговијата со отпад се насочија кон покомплексниот деловен модел на незаконско управување со отпад наместо едноставно незаконско фрлање отпад.
Трговците со отпад сега работат долж целиот синџир на преработка на отпад и во голема мера се потпираат на употребата на лажни документи.
Еколошкиот криминал се карактеризира со неговото влијание врз природната средина. Ова влијание се манифестира во:
-зголемување на нивото на загадување
-деградација на дивиот свет
-намалување на биолошката разновидност
-нарушување на еколошката рамнотежа
Еколошките злосторства не се без жртви. Штетата што ја предизвикуваат на екосистемите и на животната средина ја предизвикуваат:
-ризикот од болест
-еколошка катастрофа
-неповратни климатски промени
-контаминација на синџирот на исхрана
-намален животен век
-смртта на човечките суштества
Еколошкиот криминал е многу профитабилен – може да биде профитабилен како илегалната трговија со дрога – но санкциите се многу помали и потешко се откриваат. Овие фактори го прават многу атрактивен за организираните криминални групи.
Вклучувањето во илегалната трговија со отпад и со загрозени видови животни и растенија сега е рутина за многу организирани криминални групи. И има индиции дека приходите од овие активности се користат и за финансирање на тероризмот. Во случај на организиран еколошки криминал, не е невообичаено традиционалните банди во мафијашки стил да ги користат истите моди операнди и истите рути што ги користат за нивните други активности.
Прекуграничниот аспект на злосторствата во оваа област ја нагласува потребата за паневропска реакција од страна на органите за спроведување на законот. Со посветен персонал кој работи на еколошкиот криминал, Европол обезбедува постојан секретаријат за мрежата за криминал во животната средина (EnviCrimeNet), неформална мрежа што ги поврзува полицајците и другите борци против криминалот на терен.
Во 2015 година, EnviCrimeNet и Европол го финализираа едногодишниот разузнавачки проект за еколошки криминал. Проектот, кој користеше податоци од 50 јурисдикции, откри дека, покрај вообичаените проблеми за споредување на статистиката за криминал во ЕУ, главниот проблем со еколошкиот криминал е што голем дел од него останува неоткриен поради воздржаноста или неефикасноста на агенциите за спроведување на законот во справувањето со овој проблем.
Прекуграничниот аспект на злосторствата во оваа област ја нагласува потребата за паневропска реакција од страна на органите за спроведување на законот. Со посветен персонал кој работи на еколошкиот криминал, Европол обезбедува постојан секретаријат за мрежата за криминал во животната средина (EnviCrimeNet), неформална мрежа што ги поврзува полицајците и другите борци против криминалот на терен. Во 2015 година, EnviCrimeNet и Европол го финализираа едногодишниот разузнавачки проект за еколошки криминал. Проектот, кој користеше податоци од 50 јурисдикции, откри дека, покрај вообичаените проблеми за споредување на статистиката за криминал во ЕУ, главниот проблем со еколошкиот криминал е што голем дел од него останува неоткриен поради воздржаноста или неефикасноста на агенциите за спроведување на законот во справувањето со овој проблем.
Линкови:
https://en.wikipedia.org/wiki/Environmental_crime
https://www.europol.europa.eu/crime-areas-and-statistics/crime-areas/environmental-crime
