• Latest

Хана Арент: Личната одговорност под диктатура!

February 3, 2017
Фото: Креирано со помош на ВИ

Москва е подготвена да му даде азил на Маск ако затреба поради расправијата со Трамп

June 6, 2025
Фото: МИА

Кошта посочи дека ЕУ ќе го казни Израел за војната во Појасот Газа

June 6, 2025
Фото: Скриншот

Белградскиот Основен суд ја отфрли иницијативата за лишување на Вучиќ од деловна способност, но утврди елементи на кривично дело

June 6, 2025
Фото: МИА

ЕУ со поддршка за Меѓународниот кривичен суд по санкциите од САД

June 6, 2025
Фото: Креирано со ппомошна ВИ

Односот Трамп-Маск се распаѓа со меѓусебни навреди и закани

June 6, 2025
Трагедија во кочанската дискотека Пулс, 16 март 2025 (фото извор: скриншот од снимка на ТВ Кочани)

Од Клиничкиот центар во Белград отпуштени последните два пациента поврдени во пожарот во Кочани

June 6, 2025

Усвоен план за подобро справување со сајбер напади и кризи во ЕУ

June 6, 2025
Семејна фотографија од министрите за одбара во НАТО Фото: НАТО

Министрите за одбрана на НАТО дефинираа нови цели за капацитети за зајакнување на Алијансата

June 6, 2025
Војо Маневски

Дали да гласа дијаспората не е вистинското прашање

June 6, 2025
Фото: Скриншот

Зеленски: Русија мора да биде повикана на одговорност, светот мора да изврши притисок за крај на војната

June 6, 2025
CivilMedia
  • ДОМА
  • ВЕСТИ
  • ПОЛИТИКА
  • ИЗБОРИ
  • ОПШТЕСТВО
  • СЛОБОДНА ЗОНА
  • АНАЛИЗИ
  • РЕГИОН
  • СВЕТ
  • ВОЈНА ВО УКРАИНА
No Result
View All Result
  • ДОМА
  • ВЕСТИ
  • ПОЛИТИКА
  • ИЗБОРИ
  • ОПШТЕСТВО
  • СЛОБОДНА ЗОНА
  • АНАЛИЗИ
  • РЕГИОН
  • СВЕТ
  • ВОЈНА ВО УКРАИНА
No Result
View All Result
CivilMedia
No Result
View All Result
Home ПОЛИТИКА

Хана Арент: Личната одговорност под диктатура!

February 3, 2017 16:30
in ПОЛИТИКА
Share on FacebookShare on Twitter

Поенти од најпознатата теоретичарка на тоталитаризмот, за „нормалноста“ на злосторниците, за „баналноста на злото“, за вината за соучесништво на сите соработници на режимите, без разлика на нивните мотиви, за „оние кои избрале да умрат наместо да убијат“, почитувајќи ја мислата дека „што и да се случи, сé додека живееме, ние ќе мораме да живееме заедно со самите себе”…

„Проблемот со Ајхман беше токму тоа што толку многу беа како него, и дека многу од нив, не биле ни перверзни ниту садисти, дека тие биле, а и сé уште се, страшно и застрашувачки нормални. Од гледна точка на нашите правни институции и на нашите морални стандарди на пресуда, оваа нормалност е многу пострашна од сите злосторства заедно, што имплицира – како што е кажано во Нирнберг, одново и одново, од обвинетите и нивните бранители – дека овој нов вид на криминалец, кој е всушност hostis generis humani, (непријател на човечкиот род) прави злосторства под околности коишто оневозможуваат тој да знае или да чувствува дека греши”, пишува Хана Арент, во книгата „Ајхман во Ерусалим“.

Издадена во 1963-тата година, оваа книга Арент му ја посветува на судењето на еден од главните архитекти на Холокаустот, Адолф Ајхман, со што придонесува „баналноста на злото“ да стане една од најпознатите идеи на пост-воениот дискурс.

Арент, како една од најцитираните политички мислителки за тоталитаризмот, многу често е критикувана, па така и овој концепт со баналноста на злото, предизвикува голема контроверзност, особено изјавата на Арент дека „Ајхман не е чудовиште, туку кловн“.

Како што стои во статијата со наслов „Хана Арент за личната одговорност под диктатура: Подобро е да се страда наместо да се соработува“, објавена на порталот Open Culture, германска теоретичарка пишувала дека, треба да се обвинат и жртвите кои биле принудени да соработуваат, благодарение на кои нацистичкиот офицер изгледал нормално и незабележително, со што всушност, тој се ослободувал од огромната морална тежина на неговата одговорност.

Во есејот „Лична одговорност под диктатура“, Арент потенцира дека доколку на Ајхман му било дозволено да биде репрезент на  монструозниот и нечовечки систем, наместо на шокантно обични, човечки суштества, неговата пресуда ќе го направела жртвено јагне, со што останатите би сноселе одговорност. Но, наместо тоа, Арент верува дека сите оние кои соработувале и работеле за режимот, без разлика на нивните мотиви, се соучесници и морално виновни. Но, таа вели дека оние кои соработувале не биле, всушност, криминалци, и покрај нивните огромни морални злосторства, туку дека тие избрале да бидат послушни и да ги следат насоките и правилата на очигледно криминалниот режим. Таа посочува дека сите слуги на режимот се согласиле со одреден степен на насилство, а имале и други опции, иако тие опции би можеле да бидат фатални. Цитирајќи ја Мери Мекарти, Арент пишува: „Ако некој впери пиштол во Вас и Ви рече, убијте го Вашиот пријател или јас Вас ќе Ве убијам, тој Ве искушува, тоа е сè“.

Ваквата околност може да биде „правен изговор“, за убиство, но германската мислителка се обидува да го  дефинира „морално прашање“, Сократскиот принцип во кој, според неа, сите ние веруваме, односно: „Подобро е да се страда, отколку да се прави лошо“ дури и кога лошото е закон. Таа тврди дека луѓето како Ајхман се само почитувачи на законот, заштитени со општествени привилегии, а не криминалци и психопати. Арент пишува дека токму членовите на респектабилното општество кои не биле допрени од интелектуалниот и морален пресврт во раните фази на нацистичкиот период, се всушност, првите кои попуштиле. Тие учествувале во замената на еден систем на вредности против друг, без воопшто да размислат за моралот и вредностите на новосоздадениот  систем.

Додека, оние кои избрале да умрат наместо да убијат, според Арент, не се високо интелигентни и софистицирани во однос на моралните прашања, тие се едноставно, критички мислители што го практикуваат она што Сократ го нарекува „тивок дијалог помеѓу мене и јас”. Луѓе кои одбиваат да се соочат со иднината, каде ќе треба да живеат со себеси, по сторување или овозможување злосторства. Арент потенцира и потсетува дека „што и да се случи, сé додека живееме, ние ќе мораме да живееме заедно со самите себе”.

 

Можеби бројот на ваквите критички мислители е мал и навидум неефективен, но во доволно голем број, би можел да смени многу, вели оваа мислителка. Цитирајќи го Џејмс Медисон, Арент пишува дека сите влади почиваат на „согласност”, наместо на „крајна послушност“ и потенцира дека лидерот би бил беспомошен без согласност од владата и корпоративните вработени. Но, според неа, во моментот кога луѓето се чувствуваат најмногу како немоќни и под принуда, искреното признавање на сопствената импотенција може да ни даде „последен остаток на сила” – да одбиеме.

„Можеме само за момент да замислиме што би им се случило на ваквите форми на владеење, ако доволен број луѓе дејствуваа ‘неодговорно’ и одбиваа да им дадат поддршка, дури и без активен отпор и бунт, за да видиме колку ефикасно оружје, тоа би можело да биде“, истакнува Арент.

Арент потенцира дека потенцијал на граѓанска непослушност претставуваат многуте варијации на ненасилна акција и отпорност, иако сепак, е свесна дека таквиот отпор може да има огромна цена за човечкиот живот. Но, потенцира дека алтернативите, како ваквите криминални режими кои неретко се реинкарнација на апсолутно зло, како што е Хитлеровиот нацизам, се застрашувачки полоша опција.

Оваа статија, која очигледно кореспондира и со современите политички процеси, е уште една потврда дека матката што ги роди ваквите криминални режими, репродуцира нови апсолутни зла во 21-от век.

 

Подготви: Климентина Ѓорѓиевска

Print Friendly, PDF & Email
Tags: АјхманВиенаграѓанска непослушностотпорпослушностсоработници на режимотХана Арент
Share33Tweet21Send

НАЈЧИТАНИ 5

  • Бранимир Јовановиќ за ЦИВИЛ МЕДИА: Македонија навистина е четврто место во Европа по економски развој – ама од позади!

    105 shares
    Share 42 Tweet 26
  • Осумнаесетгодишниот син на Блерим Беџети од ДУИ примил 12.000 евра од Комунална хигиена – Скопје за „интелектуални услуги и совети“ за заштита на животната средина

    96 shares
    Share 38 Tweet 24
  • Украинските дронови погодија над 40 руски стратешки бомбардери во шокантен напад далеку зад линиите на фронтот

    94 shares
    Share 38 Tweet 24
  • Поранешниот командант на ОВК, Бреза, уапсен по 22 години бегство

    92 shares
    Share 37 Tweet 23
  • Брисел насетува оти Мицкоски е подготвен да го жртвува и Извештајот во ЕП

    92 shares
    Share 37 Tweet 23

CIVIL MEDIA NEWSLETTER

Check your inbox or spam folder to confirm your subscription.

CivilMedia

СЛОБОДНО.НЕЗАВИСНО.ОТВОРЕНО

  • ЗА НАС
  • ИМПРЕСУМ
  • КОНТАКТ
  • АВТОРСКИ ПРАВА
  • Политика на приватност
  • МАРКЕТИНГ

Следете нè

No Result
View All Result
  • ДОМА
  • ВЕСТИ
  • ПОЛИТИКА
  • СЛОБОДНА ЗОНА
  • АНАЛИЗИ
  • РЕГИОН
  • СВЕТ
  • ВОЈНА ВО УКРАИНА
  • ДЕЗИНФО
  • ФОРУМ
  • ГРАЃАНСКА АКЦИЈА
  • МАРКЕТИНГ
  • ИМПРЕСУМ