• Latest

Хана Арент: Личната одговорност под диктатура!

February 3, 2017

24 ЧАСА: Притвор за напаѓачот по инцидентот во Штип; јавна осуда од клубовите и ФФМ; Гаши потврди – на избори со стар Изборен законик; четири новинари загинаа во израелските напади на Газа

August 25, 2025
Фото: Wikimedia commons

Осум дена притвор за 43 годишниот родител кој нападна двајца 15 годишни фудбалери на штипска „Брегалница“

August 25, 2025
Илустрација: ВИ

Каде завршува информирањето, а каде почнува пропагандата, што е што во изборен контекст

August 25, 2025
Фотографија:  Алфонс Маис, Фејсбук профил

Германски генерал, Алфонс Маис: Верувам дека сите наши војници знаат што да очекуваат

August 25, 2025
Фотографија: Скриншот Платформа Х

Петти ден како гори руска рафинерија по украинските напади на енегретскиот сектор

August 25, 2025
Фотографија: МИА

Две собраниски седници пред изборната кампања, Гаши на координаторите на пратеничките групи им доставил Декларација за фер и демократски избори

August 25, 2025

ГРАЃАНСКИ ФОРУМ (РЕАКЦИИ): Граѓаните бараат предвремени избори и конфискација на незаконски стекнат имот

August 25, 2025

ОЈО побара притвор за родителот што нападна двајца младински фудбалери на Брегалница

August 25, 2025
Фото: Wikimedia Commons

Франција го повика американскиот амбасадор Кушнер на разговор поради обвинувачкото писмо до Макрон за растечки антисемитизам

August 25, 2025
Скриншот од Youtube видео -ЛНОБТ

Украина и Литванија потпиша документ со намера за заедничко производство на одбранбени производи

August 25, 2025
CivilMedia
  • ДОМА
  • ВЕСТИ
  • ПОЛИТИКА
  • ИЗБОРИ
  • ОПШТЕСТВО
  • СЛОБОДНА ЗОНА
  • АНАЛИЗИ
  • РЕГИОН
  • СВЕТ
  • ВОЈНА ВО УКРАИНА
No Result
View All Result
  • ДОМА
  • ВЕСТИ
  • ПОЛИТИКА
  • ИЗБОРИ
  • ОПШТЕСТВО
  • СЛОБОДНА ЗОНА
  • АНАЛИЗИ
  • РЕГИОН
  • СВЕТ
  • ВОЈНА ВО УКРАИНА
No Result
View All Result
CivilMedia
No Result
View All Result
Home ПОЛИТИКА

Хана Арент: Личната одговорност под диктатура!

February 3, 2017 16:30
in ПОЛИТИКА
Share on FacebookShare on Twitter

Поенти од најпознатата теоретичарка на тоталитаризмот, за „нормалноста“ на злосторниците, за „баналноста на злото“, за вината за соучесништво на сите соработници на режимите, без разлика на нивните мотиви, за „оние кои избрале да умрат наместо да убијат“, почитувајќи ја мислата дека „што и да се случи, сé додека живееме, ние ќе мораме да живееме заедно со самите себе”…

„Проблемот со Ајхман беше токму тоа што толку многу беа како него, и дека многу од нив, не биле ни перверзни ниту садисти, дека тие биле, а и сé уште се, страшно и застрашувачки нормални. Од гледна точка на нашите правни институции и на нашите морални стандарди на пресуда, оваа нормалност е многу пострашна од сите злосторства заедно, што имплицира – како што е кажано во Нирнберг, одново и одново, од обвинетите и нивните бранители – дека овој нов вид на криминалец, кој е всушност hostis generis humani, (непријател на човечкиот род) прави злосторства под околности коишто оневозможуваат тој да знае или да чувствува дека греши”, пишува Хана Арент, во книгата „Ајхман во Ерусалим“.

Издадена во 1963-тата година, оваа книга Арент му ја посветува на судењето на еден од главните архитекти на Холокаустот, Адолф Ајхман, со што придонесува „баналноста на злото“ да стане една од најпознатите идеи на пост-воениот дискурс.

Арент, како една од најцитираните политички мислителки за тоталитаризмот, многу често е критикувана, па така и овој концепт со баналноста на злото, предизвикува голема контроверзност, особено изјавата на Арент дека „Ајхман не е чудовиште, туку кловн“.

Како што стои во статијата со наслов „Хана Арент за личната одговорност под диктатура: Подобро е да се страда наместо да се соработува“, објавена на порталот Open Culture, германска теоретичарка пишувала дека, треба да се обвинат и жртвите кои биле принудени да соработуваат, благодарение на кои нацистичкиот офицер изгледал нормално и незабележително, со што всушност, тој се ослободувал од огромната морална тежина на неговата одговорност.

Во есејот „Лична одговорност под диктатура“, Арент потенцира дека доколку на Ајхман му било дозволено да биде репрезент на  монструозниот и нечовечки систем, наместо на шокантно обични, човечки суштества, неговата пресуда ќе го направела жртвено јагне, со што останатите би сноселе одговорност. Но, наместо тоа, Арент верува дека сите оние кои соработувале и работеле за режимот, без разлика на нивните мотиви, се соучесници и морално виновни. Но, таа вели дека оние кои соработувале не биле, всушност, криминалци, и покрај нивните огромни морални злосторства, туку дека тие избрале да бидат послушни и да ги следат насоките и правилата на очигледно криминалниот режим. Таа посочува дека сите слуги на режимот се согласиле со одреден степен на насилство, а имале и други опции, иако тие опции би можеле да бидат фатални. Цитирајќи ја Мери Мекарти, Арент пишува: „Ако некој впери пиштол во Вас и Ви рече, убијте го Вашиот пријател или јас Вас ќе Ве убијам, тој Ве искушува, тоа е сè“.

Ваквата околност може да биде „правен изговор“, за убиство, но германската мислителка се обидува да го  дефинира „морално прашање“, Сократскиот принцип во кој, според неа, сите ние веруваме, односно: „Подобро е да се страда, отколку да се прави лошо“ дури и кога лошото е закон. Таа тврди дека луѓето како Ајхман се само почитувачи на законот, заштитени со општествени привилегии, а не криминалци и психопати. Арент пишува дека токму членовите на респектабилното општество кои не биле допрени од интелектуалниот и морален пресврт во раните фази на нацистичкиот период, се всушност, првите кои попуштиле. Тие учествувале во замената на еден систем на вредности против друг, без воопшто да размислат за моралот и вредностите на новосоздадениот  систем.

Додека, оние кои избрале да умрат наместо да убијат, според Арент, не се високо интелигентни и софистицирани во однос на моралните прашања, тие се едноставно, критички мислители што го практикуваат она што Сократ го нарекува „тивок дијалог помеѓу мене и јас”. Луѓе кои одбиваат да се соочат со иднината, каде ќе треба да живеат со себеси, по сторување или овозможување злосторства. Арент потенцира и потсетува дека „што и да се случи, сé додека живееме, ние ќе мораме да живееме заедно со самите себе”.

 

Можеби бројот на ваквите критички мислители е мал и навидум неефективен, но во доволно голем број, би можел да смени многу, вели оваа мислителка. Цитирајќи го Џејмс Медисон, Арент пишува дека сите влади почиваат на „согласност”, наместо на „крајна послушност“ и потенцира дека лидерот би бил беспомошен без согласност од владата и корпоративните вработени. Но, според неа, во моментот кога луѓето се чувствуваат најмногу како немоќни и под принуда, искреното признавање на сопствената импотенција може да ни даде „последен остаток на сила” – да одбиеме.

„Можеме само за момент да замислиме што би им се случило на ваквите форми на владеење, ако доволен број луѓе дејствуваа ‘неодговорно’ и одбиваа да им дадат поддршка, дури и без активен отпор и бунт, за да видиме колку ефикасно оружје, тоа би можело да биде“, истакнува Арент.

Арент потенцира дека потенцијал на граѓанска непослушност претставуваат многуте варијации на ненасилна акција и отпорност, иако сепак, е свесна дека таквиот отпор може да има огромна цена за човечкиот живот. Но, потенцира дека алтернативите, како ваквите криминални режими кои неретко се реинкарнација на апсолутно зло, како што е Хитлеровиот нацизам, се застрашувачки полоша опција.

Оваа статија, која очигледно кореспондира и со современите политички процеси, е уште една потврда дека матката што ги роди ваквите криминални режими, репродуцира нови апсолутни зла во 21-от век.

 

Подготви: Климентина Ѓорѓиевска

Print Friendly, PDF & Email
Tags: АјхманВиенаграѓанска непослушностотпорпослушностсоработници на режимотХана Арент
Share33Tweet21Send

НАЈЧИТАНИ 5

  • СРПСКИ (БУРАЗЕРСКИ) СВЕТ: Ќе добие ли ВМРО-ДПМНЕ своја банка?

    98 shares
    Share 39 Tweet 25
  • Мицкоски: Ако поради независните со два потписа изборите не успеат, Владата има уставна можност да постави повереници

    93 shares
    Share 37 Tweet 23
  • МВР го уапси родителот кој го предизвика инцидентот во Штип, ФФМ, Шкупи и Брегалница го осудија – спортот не треба да биде арена за физички конфронтации

    92 shares
    Share 37 Tweet 23
  • Одбележан Денот на независноста на Украина во Скопје: Мирот е единствена опција

    88 shares
    Share 35 Tweet 22
  • Тој ќе изгуби – светот ќе биде слободен

    87 shares
    Share 35 Tweet 22
CivilMedia

СЛОБОДНО.НЕЗАВИСНО.ОТВОРЕНО

  • ЗА НАС
  • ИМПРЕСУМ
  • КОНТАКТ
  • АВТОРСКИ ПРАВА
  • Политика на приватност
  • МАРКЕТИНГ

Следете нè

No Result
View All Result
  • ДОМА
  • ВЕСТИ
  • ПОЛИТИКА
  • СЛОБОДНА ЗОНА
  • АНАЛИЗИ
  • РЕГИОН
  • СВЕТ
  • ВОЈНА ВО УКРАИНА
  • ДЕЗИНФО
  • ФОРУМ
  • ГРАЃАНСКА АКЦИЈА
  • МАРКЕТИНГ
  • ИМПРЕСУМ