• Latest

Ден на Европа: Зачетоци, формирање, значење и одбележување

May 9, 2025
Скриншот од снимка на која севернокорејските војници наводно помагаат во директен оган врз Украина, 16 октомври. Фото:Генерал штаб на Украина

Ажурирани  вести од војната во Украина: Севернокорејски војници ја гранатираат Сумската област, деокупирани 180 квадратни километри во Покровск, украински дронови погодија руска рафинерија во Саратовската област

October 16, 2025
Мирослав Јовановиќ (Фото: Д. Муратов/ЦИВИЛ)

Дали демократијата ја исцрпи својата суштина?

October 16, 2025
Политичкиот аналитичар Бесим Небиу на панел дискусијата на ЦИВИЛ: „Интегритетот на изборните процеси и демократската отпорност – Предизвици и решенија“(Фото: ЦИВИЛ)

Небиу: Ако проблемот може да се реши со пари, тогаш тоа не е проблем – тоа е трошок

October 16, 2025

ИЗБОРНА ХРОНИКА: Два дена до изборниот молк – политичко насилство, напади, навреди, ветувања, засилена руска пропаганда во македонските медиуми пред изборите

October 16, 2025
Креирано со помош на ВИ

Извештај на ЦИВИЛ: Засилена френвенција на руските пропагандни наративи во македонските медиуми пред изборите

October 16, 2025

„Политичко насилство“ во Куманово: Кандидат на ЗНАМ нападнал членови на штабот на СДСМ!

October 16, 2025
Професор Александар Љ. Спасов, панел дискусија „Интегритетот на изборните процеси и демократската отпорност – Предизвици и решенија“(Фото: ЦИВИЛ)

Спасов: Ако сакаме интегритет на изборниот процес, време е да се надминат тесно партиските интереси

October 16, 2025
Тони Поповски, панел „Демократско назадување: Импликации и последици“, Скопје, 9 октомври 2025
Фотографија: Б. Јордановска - ЦИВИЛ

Поповски: Клиентелизмот е сржта на уназадувањето на демократијата

October 16, 2025

Рускитe злосторства продолжуваат: Терор со студ и темнина

October 16, 2025

Навреди во Битола: Кандидат на ВМРО-ДПМНЕ ја прогласи ‘нусето Габриела’ за умрено!

October 16, 2025
CivilMedia
  • ДОМА
  • ВЕСТИ
  • ПОЛИТИКА
  • ИЗБОРИ
  • ОПШТЕСТВО
  • СЛОБОДНА ЗОНА
  • АНАЛИЗИ
  • РЕГИОН
  • СВЕТ
  • ВОЈНА ВО УКРАИНА
No Result
View All Result
  • ДОМА
  • ВЕСТИ
  • ПОЛИТИКА
  • ИЗБОРИ
  • ОПШТЕСТВО
  • СЛОБОДНА ЗОНА
  • АНАЛИЗИ
  • РЕГИОН
  • СВЕТ
  • ВОЈНА ВО УКРАИНА
No Result
View All Result
CivilMedia
No Result
View All Result
Home СВЕТ

Ден на Европа: Зачетоци, формирање, значење и одбележување

May 9, 2025 13:39
in ВЕСТИ, ОПШТЕСТВО, ПОЛИТИКА, СВЕТ, ТОП 5
Share on FacebookShare on Twitter

Низ Европа, но и во светот, денеска се одбележува Денот на Европа, ден што ги слави „мирот и единството во Европа“, прославен на 5 мај од страна на Советот на Европа и на 9 мај од Европската Унија.

Првото признание за Денот на Европа го направи Советот на Европа, воведен во 1964 година Европската Унија подоцна почна да го слави својот Европски ден во спомен на Шумановата декларација од 1950 година, во која првпат беше предложена Европската заедница за јаглен и челик, што доведе до тоа некои да го наречат „Ден на Шуман“ или „Ден на обединета Европа“. И двата дена се слават со истакнување на знамето на Европа.

Декларацијата на Шуман, или Шумановиот план, бил предлог за ставање на француското и западно-германското производство на јаглен и челик под една единствена власт, која подоцна стана Европска заедница за јаглен и челик, поднесена од францускиот министер за надворешни работи, Роберт Шуман, на 9 мај 1950 година (сега славен во ЕУ како Ден на Европа), на денот по петгодишнината од крајот на Втората светска војна во Европа.

Алијансата подоцна ќе биде отворена за други европски земји. Крајната цел беше да се смират односите, особено меѓу Франција и Западна Германија, преку постепена политичка интеграција што треба да се постигне со создавање заеднички интереси.

Шуман во својата декларација вели  дека здружувањето на земјите од Европа, бара елиминирање на вековната опозиција на Франција и Германија, а солидарноста во производството воспоставена на тој начин ќе создаде состојба во која секоја војна меѓу Франција и Германија ќе стане не само незамислива, туку и материјално невозможна.

Роберт Шуман промовираше иницијативи за обединување на Европа додека беше премиер на Франција (1947–48) и министер за надворешни работи од 1948–52 година. Тој зборуваше за принципите на споделување на европските ресурси во над-национална унија при потпишувањето на Статутот на Советот на Европа во Лондон, на 5 мај 1949 година.

Шумановата декларација гласи:

„Обединувањето на европските народи бара елиминирање на вековната опозиција меѓу Франција и Германија“. Француската влада „предлага француско-германското производство на јаглен и челик како целина да се стави под заедничка Висока власт, во рамките на организација отворена за учество на други земји од Европа“.

Здружувањето на производството на јаглен и челик треба да овозможи заедничка основа за економски развој и „ќе стави до знаење дека секоја војна меѓу Франција и Германија станува не само незамислива, туку и материјално невозможна“.

Важно е да се напомене дека со здружување на основното производство и со воспоставување на новиот Висок орган – чии одлуки ги обврзуваат Франција, Германија и другите земји-членки – „овој предлог ќе доведе до реализација на првата конкретна основа на европска федерација неопходна за зачувување на мирот“.

Декларацијата  се состои од неколку цели:

  • раѓање на Европа како политички ентитет
  • да се оневозможи војната меѓу земјите-членки
  • да се поттикне светскиот мир
  • да се формира антикартелска агенција во индустриите за јаглен и челик на земјите-членки
  • да се ревитализира европската економија како целина почнувајќи од секторите за јаглен и челик
  • да се понуди производство на јаглен и челик на светот без разлика или исклучок, со цел да се подигне животниот стандард и да се промовира меѓународниот развој, вклучително и во Африка.

Европската комисија во 1985 година, како реакција на извештајот на ад хок комисијата „за Народна Европа“, предводена од Пјетро Адонино, лансираше серија  културни икони. Целта беше да се олесни европската интеграција преку поттикнување на паневропски идентитет меѓу населението на земјите-членки на ЕЗ.

Европскиот совет го усвои „Денот на Европа“, заедно со знамето на Европа и други предмети, на 29 јуни 1985 година, во Милано.

По основањето на Европската Унија во 1993 година, одбележувањето на Денот на Европа од страна на националните и регионалните власти значително се зголеми. Германија, особено, отиде подалеку од прославувањето само на денот, од 1995 година проширувајќи го одбележувањето на цела „Недела на Европа“ (Europawoche ) центрирана на 9 мај.

Во Полска, Фондацијата Шуман, полска организација што се залага за европска интеграција основана во 1991 година, првпат ја организираше својата Варшавска парада на Шуман, на Денот на Европа во 1999 година, во тоа време залагајќи се за пристапувањето на Полска во ЕУ.

Европскиот Устав легално би ги вметнал сите европски симболи во договорите на ЕУ, сепак, договорот не беше ратификуван во 2005 година, а употребата ќе продолжи само на сегашниот де факто начин. Замената на Уставот, Лисабонскиот договор, содржи декларација од шеснаесет членови со која се поддржуваат симболите.

Европскиот парламент „формално го призна“ Денот на Европа во октомври 2008 година.

Секоја година на 9 Мај,институциите на ЕУ ги отвораат своите врати за јавноста секоја година во Брисел и Стразбур, дозволувајќи им на граѓаните да ги посетат овие места. Покрај тоа, многу од нив организираат комеморативни настани за да ја одбележат историската важност на датумот.

Институции што избираат да го направат овој симболичен гест се- Европски парламент, Совет     на Европската унија, Европска комисија, Европски економски и социјален комитет, Европскиот регионален комитет .

Денот на Европа е државен празник за вработените во институциите на Европската Унија.Во 2019 година, беше прогласен за државен празник во Луксембург, а е и државен празник во Косово.Тоа е „ден на сеќавање“ во Хрватска, што е законски признат ден, но не е државен празник, законски признат комеморативен ден во Литванија и „Ден на знамето“- Beflaggungstag  во Германија, каде што знамињата се наредуваат да се истакнуваат со федерален декрет.

Денот на Европа се слави и во Романија, каде што се совпаѓа со Денот на државната независност на Романија .

Помеѓу 2003 и 2023 година, Денот на Европа се славеше во Украина на третата сабота од мај. На 8 мај 2023 година, претседателот на Украина  донесе декрет за прослава на Денот на Европа на 9 мај, што се совпаѓа со земјите-членки на ЕУ.

Д. Т.

Print Friendly, PDF & Email
Share33Tweet21Send

НАЈЧИТАНИ 5

  • Креирано со помош на ВИ

    Случајот со Тричковски повторно ја исфрли на површина селективноста на властите

    162 shares
    Share 65 Tweet 41
  • Колегите од Неврологија во одбрана на Кузмановски по скандалот со кокаин: „Наместо осуда – сочувство и достоинство“

    117 shares
    Share 47 Tweet 29
  • Ел Чека фрли „предизборна бомба“: Објавени снимки со компромитирачка содржина за кичевскиот градоначалник Фатмир Дехари

    114 shares
    Share 46 Tweet 29
  • Вучиќ, со „нож во грбот“од Ердоган, го врти другиот образ: Од обнова на Отоманската империја до „пријатели и партнери“

    108 shares
    Share 43 Tweet 27
  • Фотографии од Бранко Црвенковски со членови на ВМРО-ДПМНЕ и ЗНАМ ја вжештија политичката клима пред избори

    101 shares
    Share 40 Tweet 25
CivilMedia

СЛОБОДНО.НЕЗАВИСНО.ОТВОРЕНО

  • ЗА НАС
  • ИМПРЕСУМ
  • КОНТАКТ
  • АВТОРСКИ ПРАВА
  • Политика на приватност
  • МАРКЕТИНГ

Следете нè

No Result
View All Result
  • ДОМА
  • ВЕСТИ
  • ПОЛИТИКА
  • СЛОБОДНА ЗОНА
  • АНАЛИЗИ
  • РЕГИОН
  • СВЕТ
  • ВОЈНА ВО УКРАИНА
  • ДЕЗИНФО
  • ФОРУМ
  • ГРАЃАНСКА АКЦИЈА
  • МАРКЕТИНГ
  • ИМПРЕСУМ