За новиот предлог-буџет на Владата за 2020 година, ребалансот на буџетот и прогресивниот данок, зборуваме со Џевдет Хајредини, финансиски аналитичар и еден од првите министри за финансии во Македонија.
„Да ве потсетам дека сите буџети до сега од страна на СДСМ биле квалификувани како мегаломанско трошење на парите. И сите се согласувавме со тоа, не само СДСМ кога беше опозиција, туку целата јавност се согласи дека безмилосно се трошат парите на граѓаните на Македонија.
Сега сме сведоци дека откако дојде новата влада на Зоран Заев, од година во година, вкупниот износ на буџетот се зголемува. Обидите да се правдаат ваквите постапки со тоа дека сега не се троши безмилосно како порано, би требало да значат дека овие зголемени приходи ќе си трошат поинаку од порано, но и тоа не се гледа бидејќи не растат средствата од буџетот кои се наменети за инвестициски вложувања. Не само што се мали, туку во ниту една година не се остваруваат, па со ребалансот се пренаменуваат за тековни трошоци, кое тие го нарекуваат вложување во човечки ресурси, што, пак е еуфемизам за исплата на тековни трошоци како плати, субвенции и така натаму“, вели Хајредини.
Тој смета дека досега не е остварена ниту една структурна реформа за да се промени структурата на трошењето.
„Ние имаме ситуација која ја нема никаде во светот. Ние имаме единствена влада која што испраќа пари дома на партиски милитанти кои пукаат по плоштади и никому не одговараат. И тоа трае со години. Беше во време на ВМРО, и сега е исто, се со цел да се поддржи коалициониот партнер да добие минимум пратеници на власт“, смета Хајредини.
За прогресивниот данок, неговото одложување и изјавите на министерката за финансии Нина Ангеловска Хајредини вели: „Новата министерка најави огромни промени, студии и така натаму, и сето тоа го очекува да се спроведе со дигитализацијата во сите области од животот, што не е нејзина работа воопшто. Мислам дека во однос на финансиите што е основна грижа на министерката ние не гледаме тука никакви иновации иако се најавени“.
Во однос на прогресивниот данок и неговото одложување, Хајредини смета дека министерката Ангеловска не е во тек со историјата на даноците.
„Прогресивен данок имало и во време на комунизмот. Многу пати до сега е кажано дека даночниот систем треба да биде што поедноставен. Што поедноставна примена за да се избегнат сите можни злоупотреби на системот. Со нивната фамозна дигитализација би требало тоа повеќе да не е проблем. Таа тоа не го објаснува. Таа ни објаснува дека ќе го штити курсот на валутата и депонентите во банките. Тоа се две функции кои се пар екселанс на Народната Банка, а не на Министерството за финансии. Според она што го гледам, сметам дека таа не го познава доволно својот делокруг на работа“, дециден е тој.
Во однос на ребалансот на буџетот Хајредини вели дека две години се повторува истата приказна во однос на неостварување на средствата кои се наменети за инвестиции кои понатаму се пренаменуваат за тековни трошоци.
„Во девет месеци не се остварени една третина од вкупно планираните годишни износи. Па потоа велат дека ќе се интензивираат градежните активности во зимските месеци, што е нелогично, затоа што ако не може да се гради во мај и јуни, како може да се гради во декември? Се уште има многу место за критики бидејќи се повторуваат работите кои порано сме ги критикувале“, нагласува Хајредини.
„Еве еден пример, кога во цел свет, со право, главна тема е заштита на животната средина, нашата Влада за таа намена издвоила само 2 милиони евра. Бидејќи од 1998 година наваму ние постојано имаме само предвремени избори секогаш во фокусот е да се задоволат оние социјални сегменти кои носат поголем број гласови, а никако други мотиви. Сето тоа е затоа што државните институции немаат административен капацитет за планирање, проектирање и изработка на документација за инвестициони вложувања“, заклучува тој.
Маја Ивановска
камера и монтажа: Ариан Мехмети
фотографија: Биљана Јордановска
Преземање на содржините e ЗАБРАНЕТО (!!!), освен со писмена дозвола од ЦИВИЛ и тоа исклучиво според Условите за користење, авторски права и заштита на приватноста. Повредата на авторските права е забранета со закон.
Со преземање на било која содржина објавена на ЦИВИЛ Медиа, спротивно на Условите, се согласувате на ЦИВИЛ да му исплатите надоместок од 60.000 денари во рок од осум дена по преземањето на содржината. Оваа обврска не застарува, а за секое доцнење на исплатата ќе биде пресметана соодветна законска камата. Врз основа на посебен договор за соработка и размена, ниедно ограничување не важи за Слободен печат.
Доколку некоја содржина е потпишана со ЦИВИЛ Тим за комуникации, тогаш преземањето е дозволено во целост.
