Директорот на Државниот завод за статистика, Апостол Симовски, денеска ја објави Методологијата за подготовка, организација и спроведување на пописот во април 2021, каде што истакна дека македонските државјани кои се во странство може да се попишуваат на посебна апликација за попис или за нив податоци да даде некој близок. Тие со ковид ќе се попишуваат според протоколи на Министерство за здравство. Ќе има најмалку 5.500 попишувачи, а освен на терен, ќе се користат и бази на податоци од институции. Тој потенцира дека граѓаните ќе треба да одговорат на шеесетина прашања во рамки на пописот кој ќе се одржи од 1 до 21 април годинава, а смеат да не одговорат само на три прашања.
Државниот завод за статистика ја објави методологијата за пописот, со која се регулирани подготовката, организацијата и спроведувањето на статистичката операција. Предвидено е пописот да се спроведе од 1 до 21 април годинава, а од 1 до 15 март ќе биде овозможено предпопишување за одредени категории луѓе, како луѓе без документи, затвореници и притвореници, претставници на армија и дипломатски претставници во странство. Тие што имаат ковид или во изолација ќе се попишуваат според протоколи од Министерството за здравство, рече директорот на Завод за статистика, Апостол Симовски.
„Граѓаните мора да одговорат на сите шеесетина прашања кои ќе им бидат поставени. Секако, голем дел од одговорите ќе ги извади самиот систем, користејќи ги базите на податоци. Единствените прашања на кои граѓаните нема да мора да одговорат се за етничката припадност, за религиската припадност и за јазиците. Согласно законот, ние сме обврзани да ги објавиме податоците шест месеци по завршувањето на пописот, но јас сметам дека ќе успееме многу порано да го сториме тоа. Нашата цел е за три месеци да ги објавиме резултатите. Така ќе имаме свежи податоци“, рече Симовски.
За спроведување на пописот е избран комбинираниот метод, односно ќе се користи комбинација на податоци добиени на терен преку индивидуално попишување, со податоци од претпописна статистичка база на податоци која содржи податоци добиени од постоечки регистри кои се поврзани со користење на единствниот матичен број (ЕМБГ) на граѓанинот. Заводот направил посебна пописна база во која влегуваат базите на МВР, Централен регистар, на Агенцијата за вработување, МОН, Министерството за труд и социјала, УЈП, Агенција за катастар, матични книги и расположливите податоци од заводот на статистика.
„Вака се намалува потребното време за вршење на пописот, но се намалува и трошокот на целокупната операција, но и потребното време за обработка на податоците, конечни податоци за пократок период, рече“, вели тој.
Симовски апелира оваа операција сите да ја сфатат многу сериозно.
„Можеме сѐ да проверимe, така што апелирам, но и потенцирам дека сѐ ќе се проверува, никој да не се обидува да дава погрешни податоци бидејќи сѐ е проверливо и докажливо… апелираме сите граѓани да ја сфатат оваа операција многу сериозно бидејќи е во интерес на сите граѓани“, рече Симовски.
Тој не сакаше да ги коментира политичките изјави за пописот, вели дека пописот е регулиран со закон, а законот сите мора да го почитуваат.
Симовски нагласи дека ќе има 50 комисии на пописни региони кои треба да овозможат услови за спроведување на пописот, ќе има 150 државни инструктори, вработени во Заводот кои треба да надгледуваат, потоа 500 реонски инструктори, контролори на попишувачите и најмалку 5.500 попишувачи, а ќе има и резервни попишувачи за да нема застој при операцијата.
Пописот ќе се спроведува на седум јазици, а во домот на попишуваните може да влезе еден попишувач, прашалниците треба да бидат потполни за да се признаат.
Ќе го попишуваат резидентно и нерезидентно население. Со пописот не се опфатени лицата од дипломатско-конзуларните претставништва и членовите на нивните семејства, претставници на меѓународни организации кои во моментот на пописот се во Македонија, странски државјани кои се нашле тука за време на пописот заради службен пат или туристички. Не се попишуваат ниту становите на дипломатските претставници, становите во сопственост на други држави, ненаселени станови, иселени поради рушење, станови без одобрение за вселување, домови за стари лица, за студенти, манастирски конаци.
Диеректорот на аводот вели дека во резидентно население спаѓаат државјаните на С. Македонија кои живеат тука без разлика дали се или не во местото на живеење за време на пописот, но се во С. Македонија, странци кои се тука повеќе од 12 месеци кои имаат одобрен престој, државјани на С. Македонија кои имаат живеалиште тука, но се во странство ама помалку од 12 месеци поради работа или друга причина, потоа наши државјани кои се на работа во странство како во амбасади, во ОН и нејзнините организации, претставници на стопански комори во странство, воени претставници. На пописот ќе се попишат и странци со признато право на азил или бегалец.
Во нерезидентно население спаѓаат оние кои се повеќе од 12 месеци надвор од С. Македонија и странци кои се тука со одобрение со привремен престој, но се тука помалку од 12 месеци, односно една година.
Симовски вели дека Државниот завод за статистика овозможил апликација за самопопишување на лицата кои се во странство, без разлика на времетраењето, која ќе биде функционална од 1 март до 21 април, и на неа не може да пристапи некој што е во земјава. Тој додаде дека е дадена и можност за лица кои се во странство податоци да дадат нивни блиски кои живат во земјата, но кои добро ги знаат сите потребни податоци за тие кои се во странство, но податоците треба да бидат потполни.
Собранието на 21 јануари со 62 гласа „за“, без „воздржани“ и без „против“ го донесе Законот за попис на населението, домаќинства и становите во Република Северна Македонија, според кој пописот треба да се спроведе од 1 до 21 април годинава.
Законот гарантира одржување попис според меѓународните стандарди и стандардите на Евростат.
Опозицијата бара пописот да се одложи за наредната година, или да се спроведе по електронски пат. ВМРО-ДПМНЕ почна да собира потписи за укинување на Законот за попис.
