НИКИЦА КОРУБИН
Драматично и трауматично, како и сè што е добро за нас, помина отворањето на преговорите со ЕУ. Одморите поминаа и траеја доволно долго, за да се заборави кој што правеше, говореше и страсно се трудеше, за почеток воопшто да нема. До толку, што за волја на вистината не и неочекувано, најголемите скептици и противници сега ќе бидат водачите и лидерите, на преговорите или глумење на истите. Зависно, што сакаме како држава, на што ќе бидеме принудени или кој, колку и дали ја научија лекцијата за нашиот пат кон ЕУ. Првите сигнали говорат дека лекцијата не е научена. Барем, не целосно.
Ама, затоа се прават јалови обиди за враќање на голема сцена, на познатиот итромански наратив, „не е битно што правиш, туку како тоа изгледа“, со други зборови „глумењето дека нешто се прави“ како замена за неможноста или отсуството на волја нешто навистина да се направи. Ама, тоа „нешто“ овој пат и во контекст на тековен скрининг, односно влезени во ЕУ правилата, многу потешко станува изводливо. Значи „правењето“ овој пат, нема да може да помине како „глумење“, туку ќе треба да подлежи на суштински промени. Реформи, ама не како еуфемизам, туку како брутално јасни и потребни. Директно и без калкулации.
Возможно? Се разбира, ама со многу жртви, и тоа жртви кај декларираните про-ЕУ промотори. Од зборови на дела, што би се рекло, само што делата некако повеќе го разоткриваат лажниот и модификуван ЕУ наратив, за потребите на „ја сакам ЕУ, ама не и нејзините правила“ отколку што го потврдуваат. И тоа ќе биде главниот лакмус во периодот што следи пред нас.
Во занесот на уште еден вештачки и изнасилен Отворен Балкан театар, каде повторно сме сведени на „трето тркало“ кое само ја одржува бесмислата на ваков политички Франкештајн, им дава легитимитет на прилично автократски, недемократски и антиевропски тенденции; на почетокот на преговорите со ЕУ, слично како и нашето врвно вино што го разводнуваме во конкуренција која тоа и не е; така и нашиот ЕУ пат симболично го почнуваме на единственото место, каде што тоа не смее да биде: кокетирајќи со минатото, идеолошки, практично и емотивно. Со други зборови, од Белград подалеку не можеме да исчекориме, или како што се слушна деновиве „нашите природни врски“. Но овој ревијален Отворен Балкан, демек „економска иницијатива“, со досега апсолутна економска нелогичност (туризам, храна, култура, мобилност), и како очигледен параван, што треба да предизвика на краток и среден рок? Ако, некој воопшто го калкулира ефектот врз нас, ама заедно со економските и политичките импликации. Или токму одржувањето во живот на Отворен Балкан е одржување во живот на нечие друго, соседско глумење?
Во меѓувреме, на пауза меѓу две тури барање можности, како уште малку да ги искомплицираме односите со Бугарија, преку систематско испитување на можноста „Ванчо Михајлов да биде забранет“, а и „сите два културни центри“, како врвен приоритет на Министерството за правда, во светло на големи, тектонски пореметувања во целиот обвинителски сектор, односно во целиот правен систем; каде што „анализите“ се сведоа на медиумско штитење, медиумски молк или медиумско шиканирање. Ама, медиумско анализирање и секакво друго, немаше. Гости во сопствената држава. Слично, како и со големата банкарска афера.
А, за сликата да ја комплетираме, синоним за зголемените трошоци ќе ни бидат „неплаќачите од Арачиново“. Само, што навистина е жалосно, со години да се манипулира и креира нетрпеливост на ист начин: Албанците не плаќаат ништо (ама никој не кажува колку придонесуваат), Бугарите со „сите два културни центри“ ќе нè бугаризираат од внатре, ама затоа Отворен Балкан се темели на „природни врски“. Зависи за кого. Но, за интересите на Северна Македонија, како европска држава сигурно не.
Пост-ЕУ сигналите, односно сигналите после официјалното отпочнување на преговорите со ЕУ, ја сигнализираат истата матрица од пред ЕУ почетокот. Слично како и третманот на отворањето на уставот и внесот на Бугарите во преамбулата на истиот. Скриена позади сите други (Хрвати, Црногорци итн.). Враќањето на сцената на наративот кој доведе до ескалација и невиден страв од ЕУ преговори, е голем сигнал.
Пред да стане факт, редно е ние да станеме кредибилен фактор. Ама, не во Отворен Балкан, туку пред сè тука кај нас, меѓу нас; затоа што поддршката за ЕУ од граѓаните, никогаш не е и не била поддршка за импровизации, калкулации и страв. Страв од промени. Структурни. И тоа е константното бегство, зарем не, без разлика какво име и да има. Време е да се соочиме самите со себе, пред некој друг да нè соочи со нас самите. Соочување секако ќе има, барем да го избереме полесниот начин за нашата перспектива.
Текстот е личен став на Авторката. Дозволено е преземање на текстот според лиценцата Creative Commons 4.0.
