пишува: ВОЈО МАНЕВСКИ
Заврши олимпијадата во Токио. Она што ни остана како сеќавање е трибините пополнети со имитација на публика и учесници кои беа постојано со маски на лицата. Сличноста со изминатите олимпијади беше во стартот на натпреварите и во нивната крајна цел. Тој дел од стартот до целта беше олимпискиот спортски натпревар.
Зошто ваков спортски вовед направив, а сакам да пишувам за почетокот на кампањата кај нас за претстојните локални избори. Зошто сличноста со олимпиското начело „да се учествува“ ги оправдува поразите на надежите на граѓаните после изборите. Целта е со закон определена, но стартот е според сфаќањето на партиските штабови. Додуша, тие се постојано во изборна грозница и посебен старт не им е потребен, кампањата трае и според разните анализи ќе има два дела. Првиот ќе биде прибирањето на своето членство во партиските рамки (амбари). Тоа му доаѓа како подготовка за старт кај спринтерските дисциплини. Кој изгуби стабилност и трпение пред трката, добива картон, а некогаш и дисквалификација. Затоа лидерите и кандидатите сѐ повеќе повикуваат на партиско единство во борбата со противникот. Многу често, приоритетите се поставуваат во следниот распоред „сега оставете ги разликите меѓу нас, важно е да го победиме противникот, после ќе се расправаме и ќе видиме кој е во право“. Тоа досега се завршуваше со примирје меѓу разните заинтересирани страни сѐ до поделбата на пленот по изборите. Сѐ додека ги држи можноста да се добие нешто од практикување на власта има привиден мир. Штом таквата можност ќе заврши, имаме отворена војна. Сите сакаат медали на целта. Нека се големи како паричка од еден денар, ама нека се медали за заслуга.
Во тој првиот дел од кампањата партиите ќе си ги соберат горе доле своите членови и ќе си го одредат стартниот број за трката за неопределените, а без нив нема победа на изборите.
Тоа е така веќе 30 години, а посебно после разните семинари и обуки што „братските“ европски партии им ги пружија на нашите клиентелистички организации кои се повикуваат на името политички партии. Методите кои таму ги научија, претежно подмладоците на партиите се скоро исти. Учесниците на партиските трки ќе се сетат на директивите за доведување во партија по десет или дваесет нови членови или гаранција за одреден број на гласови, што секој активист треба да ги приложи во партиските штабови. Посетите на партиските кандидати од врата до врата веќе станаа неизбежен декор на изборите. Додуша малку короната го поремети тој ритам, но во нејзино време сѐ е изменето.
Кои се тие наши сограѓани кои можат да се стават во поимот НЕОПРЕДЕЛЕНИ?
За истражувачите на феноменот оваа е навистина широка тема, ама со тоа нека се занимаваат експертите од долгата листа доктори по општествени науки. За партиите, неопределени се сѐ додека не се определат за нив. Според анкетите, таквите граѓани сѐ над половината гласачи. Идеолошката привлечност на партиските програми овде нема да одигра голема улога, зошто таквата езотерија е одамна фрагментирана. Дури и имињата на партиите се веќе тесни за содржината што се напикала во нив. Дали некој верува во левичарската определба на СДСМ и што всушност е лево денес? ВМРО-ДПМНЕ има вградена спротивност во името. Треба да го споиш историското „револуционерно“ и современото „демократска партија“. ДУИ се интегративци, а за најголемиот број граѓани, Македонци по род, тие се повеќе дезинтегративци, отколку соединители. Многу да не ни дојде единство и интеграција кога две големи партии тој збор го имаат во името. За принципиелноста на имињата на помалите партии тешко дека може да се најде логика, посебно кога влегуваат во коалиции кои се спротивни и на нивното име и на нивната програма. Левицата е феномен на определбата од лево кон десно и обратно, барем судејќи според искажаните ставови.
Што има во тој дел од граѓанството, кој така лесно го нарекуваме неопределени. Од поранешни членови на партии, кои некаде испаднале од возот на партијата, од граѓани кои имале очекувања за подобар живот, а со своите гласови само помогнале да се изроди нова партиска номенклатура, граѓани кои сметаат дека изборите никогаш и ништо не решаваат и други разни сегменти од општеството кои можат да се подведат под името разочарани во државата и заедницата во која живеат.
Како таквите граѓани да се доведат во позиција да бидат гласачи? Според изјавата на еден наш веќе долгогодишен „хоризонтален“ политичар, опозицијата има право да претерува во критиките, а позицијата има право да претерува во фалењето со своите резултати. Тоа било вообичаено партиско поведение во изборите. Изводливоста на предложените проекти на кандидатите нема да донесе многу гласови од „неопределените“. Во најавени проекти веќе премногу време веруваа, а тие не се реализираа.
Решението е во атмосферата во пробудената надеж дека нешто сепак може да се смени на подобро. Не случајно се вели дека надежта кај човекот последна умира. Кој треба да ја поттикне таа надеж, да им го оставиме тоа на партиските штабови, иако изборот им е стеснет меѓу лидерот на партијата и кандидатот за градоначалник. Ако успеат да најдат симбиоза меѓу нив во понудата за време на кампањата, имаат големи шанси да ги добијат изборите.
А ние, почитувани сограѓани, ќе бидеме окупирани со разни вести и информации сѐ до почетокот на ноември. Ќе нѐ информираат за новостите во вестите во три, пет и во осум. Како што вели еден наш драматург – ме оставаат без спиење, зашто станувам во три по полноќ да слушнам што е тоа толку важно, а на програмата нема вести. Редакцијата всушност известувала дека вестите се во 15 часот. Изгледа стратегијата е да нѐ држат будни и на штрек сѐ до датумот на избори кога смутени од пропагандата ќе гласаме за било кого, само да се заврши опсадата од политичката пропаганда.
Е можеби паметниот наш драматург ја откри тајната за определувањето на „неопределените“. Напад врз сите сетила за разумна одлука и како последна одбрана ќе гласаат само да се спасат од притисокот. Како стратегија преземена од годинашната олимпијада без публика вреди да се испита, ако длабоките партиски структури веќе и не ја пробале врз граѓаните. Врти-сучи, сѐ околу нас изгледа како некаков заговор, ама важно е да се постапи спрема олимпиското начело – „важно е да се учествува“. Граѓаните учествуваат, а политичарите се китат со медали и победуваат. Изгледа сѐ во животот е олимпијада.
Текстот е личен став на Авторот. Сите права се задржани.
