Претседателот Доналд Трамп изјави во неделата вечерта дека Министерството за одбрана планира да go прифати авионot Боинг 747-8, вреден 400 милиони долари како замена за Air Force One како „ПОДАРОК, БЕСПЛАТНО“ од Катар, пренесува Си-Ен-Ен.
Си-ен-ен претходно во неделата објави дека администрацијата на Трамп е подготвена да прифати луксузен авион од катарското кралско семејство кој ќе биде реновиран и користен како Ер Форс Уан за време на вториот мандат на претседателот, според две лица запознаени со договорот.
Во објава на Truth Social, Трамп рече дека авионот од повеќе милиони долари ќе се користи привремено „во многу јавна и транспарентна трансакција“.
Трамп треба да тргне во понеделник на своето прво големо патување во странство, кое вклучува посета на Доха, Катар.
Со оглед на огромната вредност на Боинг 747-8, овој потег е без преседан и покренува значителни етички и правни прашања. Катарски функционер рече дека авионот технички е подарен од катарското Министерство за одбрана на Пентагон, опишувајќи го повеќе како трансакција меѓу владите, отколку како лична. Потоа, Министерството за одбрана ќе го опреми авионот за употреба од страна на претседателот со безбедносни карактеристики и модификации.
Планот е авионот на крајот да биде дониран на претседателската библиотека на Трамп откако ќе ја напушти функцијата, осигурувајќи дека може да продолжи да го користи, според лице запознаено со него.
„Можното префрлање на авион за привремена употреба како „Ер Форс Уан“ моментално се разгледува помеѓу Министерството за одбрана на Катар и Министерството за одбрана на САД, но прашањето останува под разгледување од страна на соодветните правни оддели и не е донесена никаква одлука“, изјави во неделата Али Ал-Ансари, аташе за медиуми на Катар во САД.
Во рамките на Тајната служба, потенцијалното подарување авион од страна на странска влада за претседателска употреба се смета за „безбедносен кошмар“, изјави за CNN извор од органите за спроведување на законот.
„(Американските воздухопловни сили) ќе мора да го расклопат барајќи опрема за надзор и да го проверат интегритетот на авионот“, рече изворот.
Друг извор запознаен со тој процес рече дека ќе започне со Агенцијата за комуникации на Белата куќа, која потоа ќе побара од ЦИА и Агенцијата за национална безбедност да спроведат проверка на технички контрамерки.
Демократите брзо ја осудија веста во неделата, а Демократскиот национален комитет ја опиша во соопштение за медиумите како „најновата измама на Трамп“.
„Ништо не вели „Америка на прво место“ како „Ер Форс Уан“, што ви го донесе Катар“, напиша лидерот на малцинството во Сенатот, Чак Шумер, во соопштението. „Не е само поткуп, туку е премиум странско влијание со дополнителен простор за нозе“.
Трамп ги отфрли критиките од демократите во својот пост на Truth Social во неделата, но очекуваниот потег предизвика осуда од барем една од неговите најлојални поддржувачи, Лора Лумер, крајно десничарска провокаторка која се сретна со претседателот во Овалната соба претходно оваа пролет.
Лумер, која тврдеше дека ќе „прими куршум“ за претседателот, сега го критикува Трамп, тврдејќи дека прифаќањето на авионот би било „дамка“ врз администрацијата „ако ова е вистина“.
Трамп и помошниците го обиколуваа авионот претходно оваа година на аеродромот во Палм Бич, Флорида, и се очекува да биде во употреба во рок од две години, изјави едно лице за CNN.
По неговата турнеја, Трамп се фалеше пред луѓето околу него колку луксузен бил авионот.
„Претседателот Трамп разгледува нов авион од Боинг за да го провери новиот хардвер/технологија“, изјави директорот за комуникации на Белата куќа, Стивен Чунг, во тоа време.
Веста покренува етички прашања
Веста доаѓа откако владините групи за надзор се налутија од тоа колку јавно претседателот се фали со нормите на функцијата.
Џордан Либовиц, портпарол на „Граѓани за одговорност и етика“ во Вашингтон, рече дека потенцијалниот потег е остра отстапка од прирачникот што го следеле претседателите за да се осигурат дека остануваат во согласност со клаузулата за странски плати од Уставот, која забранува странски плаќања на актуелен претседател на САД.
„Никогаш не сме виделе нешто на ниво на авион од 400 милиони долари“, рече тој. „Тоа е размер далеку над сè што сме виделе досега.“
Кетлин Кларк, експерт за владина етика на Правниот факултет на Универзитетот Вашингтон во Сент Луис, изјави дека администрацијата на Трамп „структурира трансакција за да се обиде да избегне очигледна примена на законот“ и бидејќи Конгресот не дал согласност за подарокот, тој ја прекршува клаузулата.
„Тоа е смешно. Тоа е подарок за Трамп. Федералната влада е посредник“, додаде Кларк.
За време на првиот мандат на Трамп, се појавија правни спорови во врска со тоа дали тој ја прекршил клаузулата за плати со нелегално профитирање од своите деловни потфати додека бил на јавна функција, забележа Кларк. Во 2021 година, Врховниот суд ги отфрли случаите против Трамп бидејќи тој повеќе не беше на функција.
„Трамп мисли дека ќе се извлече со оваа исплата од 400 милиони долари од Катар бидејќи се извлече со повеќекратни прекршувања на клаузулата за плати во својот прв мандат, а ниту Конгресот ниту судот нема да ја спроведе клаузулата за антикорупција од Уставот“, истакна Кларк.
Поранешниот адвокат за етика во Белата куќа, Ричард Пеинтер реагираше на плановите на администрацијата на Трамп да прифати луксузен авион од катарското кралско семејство кој ќе биде реновиран и користен како „Ер Форс Уан“ за време на вториот мандат на претседателот,
„Ова дефинитивно ја крши клаузулата за странски плати, освен ако Конгресот не даде согласност“, нагласи Ричард Пеинтер во интервју на Си-ен-ен.
Катарскиот авион „Боинг 747“ се наоѓал во Сан Антонио, Тексас, изминатиот месец, според лице запознаено со ситуацијата.
Д. Мишев
