Шпанија го собори својот рекорд втора година по ред во извоз на оружје. За разлика од 2016, минатата година продадено е воена опрема во вредност од 43 милијарди евра или бележи пораст од 7.3%.
Досега најголем клиент на Шпанија е Саудиска Арабија. Минатата година шпанската влада забрани четири продажби во Израел од кои две вредни 19 милиони евра.
Сепак, за 2017 како најголем клиент е Германија која набавила оружје од Шпанија во вредност од 12 милиони евра. Други големи клиенти биле Британија, Франција и Турција.
Надвор од европските земји, Саудиска Арабија увезувала насачи на авиони, беспилотни летала, резервни делови, минофрлачки гранати…
Откако Саудиска Арабија лансираше воена операција во Јемен во 2015, нејзините нарачки на шпанска муниција речиси се зголемиле за трипати , со пораст од 34.1 милиони евра во 2016 на 90.1 милиони во 2017 година.
Што се однесува до шпанската влада, таа вели дека сите извози се лиценцирани и со сертификати чии строги клаузули забрануваат повторен извоз и користење надвор од националната територија на земјата која ги купува.
Но, според Amnesty International, Oxfam Intermon и Greenpeace нема соодветен мониторинг на крајното користење на овие оружја.
Што се однесува до Турција, Шпанија не е единствениот извор на оружје. Во пресрет на посетата на турскиот претседател Реџеп Тајип Ердоган овој викенд во Лондон, на виделина излегоа бројките на продадено британско оружје на Анкара во износ од една милијарда фунти.
Турција останува “приоритетен пазар” на британското оружје и покрај реакциите на организациите за човекови права и претставниците на ЕУ за начинот на владеење на правото во државата.
Официјален Лондон реагираше веднаш по пучот во Турција во 2016, но остана молчелив додека беа апсени и напаѓани не само наводните учесници во пучот, туку политичките дисиденти, новинари и членови на про-Курдските партии за “поддршка на тероризмот”.
Продажбата на оружјето на Обединетото Кралство од обидот за пуч изнасува 667 милиони фунти за воени електронски податоци, оклопни возила, мали оружја, муниција, ракети, дронови, авиони и хеликоптери.
Дополнително предвидени се 135 милиони фунти за БАЕ Системс со кои би се исполнил планот на Ердоган да изгради турски борбен авион. Овој договор е потпишан од Тереза Меј, британската премиерка, во јануари 2017 година под “отворена лиценца” за да го олесни трансферот на воена технологија, а официјални лица на Обединетото Кралство наводно се обидуваат да го втурнат Ролс-Ројс да го добие тендерот за моторизирање.
Според Лојд Расел-Мојле, пратеник на Лабористичката партија, имало доказ дека оружје произведено во Обединетото Кралство се користело од Турција во северна Сирија. Британската влада вели дека не може категорично да каже дека оружје од Обединетото Кралство не се користи во турските воени операции во Африн.
Според последниот извештај на Амнести, широко сенародната акција во Турција резултираше во масовни апсења и “речиси уништувањето” на турскиот правен систем.
Според извештајот на Амнести, пост обидот за пуч, вонредната состојба се обнови во седум прилики, и дека повеќе од 100.000 работници од јавниот сектор се арбитрално разрешени.
Извештајот нотираше дека новинари, академици, активисти за човекови права и други се уапсени, гонети и им се доделени затворски казни.
Европската Комисија, во меѓувреме, предложи турското приклучување во ЕУ да остане во мирување поради загриженост од злоупотреба на човековите права.
А.Мехмети