ДРАГАН МИШЕВ
Драмолетката со расправијата на социјалните мрежи и “раскинувањето“ на врската помеѓу американскиот претседател Доналд Трамп и неговиот близок соработник, довчерашниот шеф на ДОГЕ, технолошкиот милијардер Елон Маск, многу ме асоцира на една анимирана серија на Hanna Barbera од детството, особено нејзиниот наслов и одјавната шпица со напомена: Не пропуштајте ја следната епизода од серијата „ Жолтко и Лутко“.
Со тоа што, за разлика од анимираната серија, расправијата во епизоди на нашиве Жолтко и Лутко, може да има импликации на целокупната политичка ситуација во САД, а следствено на тоа, според познатата поговорката: „Ако кивне Америка кивне, светот го тресе треска“, и на остатокот од светот.
И секако, може негативно да се одрази врз добиено американското државјанство на еден од актерите во серијалот.
По драматичната расправија меѓу Елон Маск и Доналд Трамп, стариот сојузник на Трамп, Стив Бенон, повика Маск да биде депортиран од Соединетите Држави.
Во својот подкаст „Воена соба“на почетокот на минатиот месец, поранешниот главен стратег на Трамп во Белата куќа од неговиот прв мандат рече:
„Елон Маск е нелегален… Депортирај го веднаш“.
Валидноста на тврдењето на Бенон за натурализираниот статус на граѓанин на САД на Маск сега веројатно ќе се соочи со поголема контрола од кога било. Особено сега, по најновиот развој на настаните, откако Трамп и Маск ја вжештија меѓусебната расправија втор месец по ред.
„Њузвик“ го контактираше Маск за коментар во петокот, 6 јуни, преку е-пошта испратена до прес-канцелариите на „Тесла“ и „СпејсИкс“, каде што тој е извршен директор, надвор од редовното работно време.
Во текот на изминатите неколку месеци, Маск беше еден од најблиските политички сојузници на Трамп, кој потроши 292 милиони долари за да го поддржи него и другите републиканци за време на претседателските избори во 2024 година, давајќи гласна поддршка на неговата платформа за социјални медиуми X и раководејќи со новосоздадениот Оддел за владина ефикасност (DOGE) кој го напушти на крајот на мај.
Сепак, овој однос се распадна и Маск сега предложи Трамп да биде отповикан и заменет од потпретседателот Џ.Д. Венс, додека претседателот предложи компаниите на Маск да ги изгубат владините договори, што потенцијално го загрозува односот на SpaceX со НАСА.
Во разговор за Њујорк Тајмс во четврток, истакнатиот конзервативен коментатор Банон рече:
„Тие треба да започнат формална истрага за неговиот имиграциски статус бидејќи цврсто верувам дека тој е нелегален странец и дека треба веднаш да биде депортиран од земјата“.
Банон подоцна го дуплираше овој аргумент за време на појавувањето во неговиот подкаст War Room кога рече:
„Елон Маск е нелегален и мора да си оди. Тој е нелегален? Депортирајте го веднаш“. „Ќе ги испратите овие други луѓе дома. Да почнеме со Јужноафриканците, во ред?“
Во прилог на барањето на Банон оди и статијата на „Вашингтон пост“ објавена уште во октомври 2024 година, во која се тврди дека Маск претходно „работел нелегално во Соединетите Држави“ со основање компанија додека имал студентска виза во 1995 година, и покрај тоа што никогаш не се запишал на Универзитетот Стенфорд како што ветило.
Повикувајќи се на „поранешни деловни соработници, судски записи и документи на компанијата“, публикацијата објави дека Маск користел студентска виза J-1 за да влезе во САД, но наместо тоа работел на стартап кој станал Zip2 без потребната работна виза.
Според „ВаПо“, во е-пошта од 2005 година што се користела во тужба за клевета, Маск признал дека аплицирал на Стенфорд затоа што инаку „немал законско право да остане во земјата“.
Случајот беше покренат на настан од кампањата од тогашниот претседател Џо Бајден, кој рече:
„Тој најбогат човек во светот се покажа како нелегален работник кога беше тука.“
„Сериозен сум. Требаше да биде на училиште кога дојде со студентска виза.“ Тој не беше на училиште. Го кршеше законот. „Зборува за сите овие нелегални мигранти што доаѓаат кон нас?“
Во објава на X кратко по објавувањето на сторијата на ВаПо, Маск ги негираше обвинувањата против него, велејќи:
„Всушност, ми беше дозволено да работам во САД“.
Роден во Преторија, Јужна Африка, во 1971 година, Маск се пресели во Канада во 1989 година, а подоцна во Соединетите Држави во 1992 година за да студира на Универзитетот во Пенсилванија. Тој стана американски државјанин во 2002 година преку процесот на натурализација по неколку години живеење и работа во земјата.
Законот на САД наведува дека државјанството стекнато преку натурализација може да се одземе ако е „стекнато со прикривање на материјален факт или со намерно лажно претставување“.
Зборувајќи за Wired за Маск, професорот Стивен Јеил-Лер, експерт за имиграциско право на Правниот факултет Корнел, рече дека ако тврдењата за нелегално работење се вистинити „врз чисто правни основи, ова би го оправдало одземањето на државјанството, бидејќи ако ја кажел вистината, немаше да има право на H1-B, зелена карта или натурализација.“
Аманда Фрост, правен експерт на Универзитетот во Вирџинија, изјави:
„Доколку некој што не е државјанин ги прекршил условите за неимигрантска виза, а потоа се прилагодил на статус на имигрант (зелена карта) без да го признае прекршокот, а потоа се натурализирал без да го признае прекршокот, на тоа лице може да му се одземе државјанството врз основа на тоа што неговата натурализација е „нелегално добиена“.
Во меѓувреме, во серија напади Маск повика на импичмент на Трамп, го опиша она што претседателот го нарече неговиот „Голем прекрасен закон [за трошење]“ како „Големиот грд закон“ и рече дека царинската политика на Трамп ќе предизвика рецесија во втората половина од 2025 година.
Трамп возврати на својата веб-страница Truth Social тврдејќи дека Маск „едноставно полудел“, додавајќи:
„Најлесниот начин да се заштедат пари во нашиот буџет, милијарди и милијарди долари, е да се прекинат владините субвенции и договори на Елон. Секогаш бев изненаден што Бајден не го направи тоа!“
Како што расправијата се интензивираше, Маск објави:
„Време е да се фрли навистина големата бомба: @realDonaldTrump е во Епштајн фајловите. Тоа е вистинската причина зошто тие не се објавени јавно.“
Но, Маск не даде никаква поддршка за тоа тврдење. Името на Трамп се појавува во некои претходно објавени судски документи за Епштајн, но тој не е обвинет за прекршоци и нема докази дека е споменат во никакви невидени досиеја поврзани со Епштајн.
Секретарката за печат на Белата куќа, Каролин Ливит, го отфрли прашањето за тврдењето, велејќи:
„Ова е несреќна епизода од Елон, кој е незадоволен од Законот „Една голема убавина“ бидејќи не ги вклучува политиките што ги сакаше. Претседателот е фокусиран на донесување на овој историски закон и повторно правење на нашата земја голема.“
Една недела по врвот на таа расправија, Маск рече дека жали за некои од своите објави за Трамп. Маск избриша некои од неговите најпровокативни објави на Х, вклучувајќи ја и онаа поврзана со Епштајн и друга во која се согласува со предлогот дека Трамп треба да биде отповикан. Маск оттогаш го омекна својот тон за Трамп и законот, во голема мера префрлајќи го фокусот на социјалните медиуми и во интервјуата за неговите компании.
Тоа драматично се промени во понеделник кога Маск почна непрекинато да објавува за своето противење на потписничкиот закон на Трамп.
Најновиот напад следува откако се чинеше дека страстите почнаа да се смируваат, и Маск полека се враќа со својот „невообичаен хумор“ на сопствената социјална мрежа X по грдата фаза на „раскинување“ со американскиот претседател Доналд Трамп и неговото заминување од Белата куќа, војната со препукувања помеѓу Трамп и Маск на социјалните мрежи се разгоре.
Се чини дека војната на социјалните мрежи помеѓу довчерашните блиски соработници повеќе му штети на рејтингот на Маск, чиј јавен имиџ ја достигна најниска точка од 2024 година, според новите анкети кои покажуваат дека поволноста на милијардерот опаднала по неговото вклучување во администрацијата на претседателот Доналд Трамп и последователното заминување.
Како што пренесува Њузвик, некогаш мега популарната фигура низ политичките линии, Маск сега се наоѓа со нето рејтинг на поволност од -18,1, според податоците собрани од „Силвер билтен“ на Нејт Силвер.
Што вели законот
Неама Рахмани, претседателка на „Вест Коуст судски адвокати“, изјави за „Њузвик“ дека во пракса би било тешко за администрацијата на Трамп да му го одземе американското државјанство на Маск.
„Би било тешко за администрацијата на Трамп да го депортира Маск како натурализиран граѓанин на Соединетите Американски Држави“, рече тој. „Единствениот пат вклучува законски процес на одземање на државјанството. Ова бара од владата да докаже дека апликантот излажал или извршил измама во својата апликација или за време на процесот на натурализација за да може да го одземе своето државјанство. После тоа, лицето се враќа на претходниот статус на државјанство и може да биде депортирано. Но, ова ретко се случува.
„Дури и ако има некакви докази за измама, тие мора да бидат „намерни“ и „материјални“. Со други зборови, тие мора да бидат намерни и да имаат директно влијание врз одлуката за доделување државјанство. Ова е висока граница, а невините лажни изјави или мали пропусти не се доволни.
„Судиите генерално се двоумат да го одземат државјанството на некого. Одземањето на државјанството историски се користело за флагрантни случаи, како нацистите кои ги кријат своите воени злосторства. Администрацијата на Трамп се соочува со тешка правна битка ако се обидат да го одземат државјанството на Маск.“
Какви се реакциите
Конзервативниот коментатор Чарли Кирк, на X:
„Да разјаснам: Демократите се обидоа да го стават Трамп во затвор 700 години, да му ја одземат деловната империја, да го импичираат двапати, да го отстранат од гласачкото ливче и да го цензурираат на сите социјални медиуми – цело време тие седеа на информации дека Трамп е на списокот на Епштајн? Ова е тотална и целосна бесмислица.“
Претставничката Александра Окасио-Кортез, демократка од Њујорк, реагира на расправијата Трамп-Маск:
„О човече, девојките се караат, нели?“
Ешли Сент Клер, мајка на едно од децата на Маск, на X:
„Здраво @realDonaldTrump јавете ми се ако ви треба совет за раскинување.“
Што е следно
Останува да се види дали расправијата Трамп-Маск ќе продолжида се вжештува и до кој степен ќе влијае на владината политика. Трамп, кој претходно не даваше никакви индикации дека смета дека американското државјанство на Маск треба да се испита и исттото евентуално да му биде одземено, во вторникот му порача на Маск да го затвори дуќанот и да си оди дома во Јужна Африка, откако Маск во понеделникот ги обнови критиките за сеопфатното намалување на даноците и трошењето на Трамп, заканувајќи се дека ќе ги собори пратениците кои го поддржаа откако водеше кампања за ограничување на владините трошоци, и ако тоа е „последното нешто што го правам на оваа Земја“.
„Елон можеби ќе добие повеќе субвенции од кое било човечко суштество во историјата, досега, а без субвенции, Елон веројатно ќе мора да ја затвори продавницата и да се врати дома во Јужна Африка. Нема повеќе лансирања на ракети, сателити или производство на електрични автомобили, а нашата земја ќе заштеди БОГАТСТВО. Можеби треба да го замолиме DOGE добро, сериозно да го разгледа ова? ГОЛЕМИ ПАРИ ЗА ЗАШТЕДА!!!“, кажа Трамп во објава на Truth Social, откако во вторникот побара од ДОГЕ да ги разгледа субвенциите што ги добиле компаниите на Елон Маск, со цел да заштеди пари.
Последно, во одговор на новинарско прашање дали ќе го депортира Маск, Трамп одговори: Не знам.
Stay tuned, сместете се удобно во вашата омилена фотеља и земете кофа пуканки и омилениот пијалак, најдоброто допрва следи.
И секако: Не пропуштајте ја следната епизода од серијата „ Жолтко и Лутко“.
Текстот е личен став на Авторот
