18 мај е Ден на паметење на жртвите од геноцидот на кримско-татарскиот народ. Како резултат на присилната депортација, повеќе од 190 илјади Кримски Татари ги загубија домовите, татковината, роднините, а многумина ги загубија и животите.
Во 2015 година, Врховната Рада на Украина го призна ова злосторство на комунистичкиот режим како геноцид врз кримско-татарскиот народ, за време на кое беа извршени намерни убиства, беа предизвикани сериозни телесни повреди, намерно се создаваа услови за живот насочени кон физичко уништување на кримско-татарскиот народ. Канада, Латвија и Литванија исто така ги признаа овие дејства како геноцид врз кримско-татарскиот народ.
За време на целото негово постоење, комунистичкиот тоталитарен режим извршуваше злосторства на репресија, убиства, депортации, геноциди.
На 18 мај 1944 година, советскиот тоталитарен режим започна операција за депортирање на кримско-татарскиот народ од Кримскиот Полуостров. Во текот на 2 дена (18-20 мај), Кримските Татари беа носени со автомобили на железничките станици Бахчисарај, Џанкој и Симферопол, од каде што во ешалони ги испраќаа на исток. За време на овие денови беа депортирани повеќе од 190 илјади Кримски Татари. Времетраењето на убиственото патување на депортираните до местата на специјалните населби во товарни вагони траело во просек 2-3 недели. По пат, во тесни вагони, без храна, вода и медицинска нега, од глад и болести загинаа од 7.000-7.900 Кримски Татари.
На присилно депортираните им беше „доделен“ статус на „специјални емигранти“, што предвидуваше постојан надзор над нив од репресивни тела, регистрација во командантски канцеларии, принудна исцрпувачка физичка работа. Според информациите на НКВД (Народниот комесаријат за внатрешни работи) на Узбекистанската ССР, 16.052 Кримски Татари (10,6%) починаа од болести и нехумани услови во првата половина од годината, а 13.183 (9,8%) во 1945 година. Вкупно, само во Узбекистан во првата една и пол година починаа речиси 30.000 Кримски Татари.
Советскиот режим, исто така, ги интензивираше геноцидните дејствија со бришење на сеќавањето за Кримските Татари од историјата на Кримскиот полуостров: кримската историја беше препишувана, беа наметнувани руските империјални наративи за „со векови рускиот“ Крим, намерно и масовно се ширеа митовите за „нацијата предавник“. Имигрантите од Руската Советска Федеративна Социјалистичка Република беа намерно носени на полуостровот и ги населуваа во домовите на Кримските Татари. Исто така, имињата на населените места и улиците, кои биле со кримско-татарско потекло, станале руски.
Денес, РФ е наследник на овие мизантропски практики – го оправдува и слави сталинистичкиот режим, гради и усовршува репресивни политики, чии жртви веќе станаа илјадници жители на окупираните територии.
Руската Федерација го негира геноцидот на Кримските Татари во 1944 година и не презема одговорност за сталинистичките репресии и депортации. Згора на тоа, од окупацијата на Автономната Република Крим и градот Севастопол во 2014 година, РФ ги продолжи злосторствата на тоталитарниот советски режим и руската империја против Кримските Татари: врши репресија и прогонување, намерно ги крши нивните права како домороден народ на Украина, незаконски регрутира во воена служба, го уништува културното наследство, ја фалсификува историјата, го милитаризира образованието и јавниот живот.
Украинскиот народ, кој претрпе прогонувања и репресии, стана жртва на советскиот геноцид, Гладоморот од 1932-1933 година, е свесен и целосно ја споделува болката на депортацијата. Ова е наша заедничка трагедија.
80 години по депортацијата, РФ ги продолжува репресиите врз Кримските Татари, кои не се согласуваат со окупацијата на Кримскиот полуостров, кои го приближуваат ослободувањето на Крим.
Мачења, егзекуции на невини луѓе без судење и истрага, депортации, филтрациони логори, масовни прогони од политички причини – се чинеше дека со падот на советскиот систем, сето тоа засекогаш остана во историјата. Сепак, по руската инвазија на Украина, идеолошките наследници на тоталитарните режими во Русија повторно ги донесоа овие ужаси на украинска почва.
Денес, кримско-татарскиот народ повторно не може да се чувствува безбедно во својата родна земја. Со почетокот на руската окупација на Кримскиот полуостров во 2014 година, историјата се повторува. Илјадници Кримски Татари беа принудени повторно да ги напуштат своите родни домови. Сите овие години, руските окупаторски власти ги затвораат зад решетки, ги мачат, спроведуваат репресивна политика на заплашување, исчезнување на Кримските Татари без трага, кршење на граѓанските, политичките и културните права.
Злосторниците на РФ ќе бидат изведени пред лицето на правдата.
Амбасада на Украина
Насловна илустрација: „Возот на смртта“ – Рустем Еминов, извор Мајдан Прес
