На панелот на ЦИВИЛ „Зад димната завеса: со референдумот или на него“, учесници се политикологот Сотир Костов, новинарот Столе Наумов и претседателот на ЦИВИЛ, Џабир Дерала, а модератор е аналитичарот Зоран Иванов.
Учесниците дискутираат за различните аспекти од најновата иницијатива на ВМРО-ДПМНЕ, за задолжителен референдум, со кој се бара „напуштање на важноста на Законот за ратификација на Договорот за пријателство, добрососедство и соработка меѓу Република Македонија и Република Бугарија“.
„Референдумот што го побара, односно предложи ВМРО-ДПМНЕ како најголема опозициска партија, се разбира дека е политички настан од висок ранг. Без оглед на тоа кој колку се согласува со начините, контекстите, приликите… тоа, сепак, е важна тема и затоа сметам дека час поскоро треба да се започне дебатата. Мислам дека сме првите, ако не и први кои ја отвораат оваа серија панел дискусии, со видни имиња од повеќе различни категории. Во ова студио, на оваа тема ќе бидат поканети и добредојдени политички претставнички и претставници, интелектуалци експерти, правници, новинари…“ изјави претседателот на ЦИВИЛ, Џабир Дерала, запрашан за тоа како гледа и што планира организацијата во поглед на најновиот развој на ситуацијата.
Според Дерала, преку панел дискусиите ќе се разгледаат и објаснат сите аспекти на оваа ситуација и ќе се понудат решенија за предизвиците.
„Кога ме поканивте на дебатава, се двоумев да ли да зборам со ум, со срце или со правна логика. За почеток се одлучив за правната логика. За правната, уставната норма. За жал ние сме млада држава, многу работи ни се случија и немаме богата и позитивна пракса за референдумите. Првиот референдум е чист како солза, со мал спорадичен бојкот на една албанска партија. Сѐ после тоа, некако почнавме лево-десно да шетаме и да се губиме во некој политичко – повеќе или помалку – правен галиматијас или шарада“ – вели Сотир Костов.
Правниот експерт и долгогодишен гласен поддржувач на ВМРО-ДПМНЕ, Костов, нема добро мислење за иницијативата за референдумот.
„Јас не би одел веднаш на референдумското прашање. Не би дозволил ни крив ни должен да влегувам во едно правно блато. Прво би рекол – дали ни е потребен референдум за оваа работа која веќе е ‘лански снег’. Во 2017 година овој Договор се потпиша. Овој договор направи поделба по вертикала и по хоризонтала во нашето општество“ – вели Костов, меѓу другото.
Според Костов, сите политички партии се наоѓаат во стрмоглав пад.
„Тоа го видовме на овие спорадични локални избори, тоа го видовме на последните парламентарни избори. Процентот на излезеност се намалува. Ние имаме лош контекст за референдум, бидејќи имаме висок референдумски цензус. Кога ќе видите дека освен првиот референдум, сите други референдуми или иницијативи ни се неуспешни, јас се плашам дека повторно ќе имаме неуспешен референдум“ – вели Костов.
Столе Наумов смета дека секојдневниот живот е побитен од сите овие прикаски што ни се вртат веќе 30 години.
„Референдумот треба да биде израз на врвна демократија. Но забораваме дека на локално ниво имаше неколку референдуми. Имаше во струмичко за рудниците, имаше во Центар и мене ми се помили тие референдуми, каде се применува директната демократија. Мислам дека секојдневниот живот е побитен од сите овие прикаски што ни се вртат веќе 30 години и од кои што не можеме да се ослободиме“ – рече Наумов.
Според него, лошо е кога референдумот е алиби за неодлучни и нерешителни политичари.
„Ако беше проблем Договорот со Бугарија во 2017 година, наместо да се напушти Парламентот, можеше на пример да се направи филибастеринг и слично…“ – изјави Наумов.
Претседателот на ЦИВИЛ, Џабир Дерала, говореше повеќе за мотивите за иницијативата за референдум
„И покрај тоа што се очигледни мотивите – апетитите за доаѓање на власт и затскривање на политичките неуспеси и на политичките превирања внатре во таа политичка партија, се трансформираат во една политичка операција – иницијатива за референдум, со скокотливо, емотивно прашање. Тоа задира длабоко во емоциите на граѓанките и граѓаните и претставува злоупотреба на нивните емоции, претежно на Македонките и Македонците, но и на сите луѓе во оваа земја, бидејќи во изминатиов период ние видовме една воодушевувачка солидарност на сите етнички заедници во земјава. Тука сметам дека е главниот проблем на националистичките кругови во државава, бидејќи тие не сакаат да ја видат земјата во која сите живеат заедно“ – вели Дерала.
Тој резимира дека мотивот е освојување на власта и спас за сегашната гарнитура на партиското раководство, откривајќи притоа дека половината од членството не се согласува со политиките на Мицкоски.
„Мотивот за референдумот е власт и спас на оваа гарнитура на водството на ВМРО-ДПМНЕ, бидејќи помалку познато за јавноста е дека половина од членството на ВМРО-ДПМНЕ, според одредено истражување се противи, односно не се согласува со бојкотирачките и блокирачите политики на Мицкоски и на неговите најблиски соработници“ – открива Дерала.
Д. Варошлија