Народното собрание на РС ги поништи одлуките на Претседателството на БиХ. Збирот од осум заклучоци, на кои српската членка на Претседателството на БиХ, Жељка Цвијановиќ, го покрена прашањето за вето, го содржи и поканата на двајца други членови, Денис Беќировиќ и Жељко Комшиќ, упатена до ЕУФОР да им помогне на полициските агенции во Босна и Херцеговина во апсењето на функционерите на Република Српска,се наведува во статија на ДВ на српски јазик.
Судот на БиХ претходно издаде налог за апсење на претседателот на РС Милорад Додик, Народното собрание Ненад Стевандиќ и премиерот Радован Вишковиќ, за напад врз уставниот поредок.
Откако Државната агенција за истраги и заштита (SIPA) не успеа да ја изврши наредбата во неколку наврати од безбедносни причини, Беќировиќ и Комшиќ побараа помош од ЕУФОР преку заклучоците на Претседателството, кои беа усвоени со надгласување на Цвијановиќ.
„На странска армија, како што е ЕУФОР, треба да ѝ се дозволи да ја извршува својата мисија за зачувување на мирот и стабилноста со сето должно почитување. Не треба да се обидуваме да ја влечеме таа организација во сферата на политичките конфронтации или тензиите што владеат во земјата“, рече Цвијановиќ, објаснувајќи ги причините за покренување на ветото.
Со тоа, заклучокот на Претседателството на БиХ за помошта на ЕУФОР за апсењето стана ништовен, како и оној што се однесуваше на осудата на политиката на владата на РС, која минатиот месец ја прогласи германската министерка за клима, Ана Лерман, за непожелна личност и ја „ескортираше“ од територијата на тој ентитет. Штетен за виталниот национален интерес на РС, тој заклучок го одбележаа и опозициските ПДП и СДС, бидејќи со своите гласови обезбедија двотретинска поддршка за поништување на ветото, иако минатиот месец остро го осудија таквиот потег.
„Неодговорните поединци го гледаат само својот проблем и за да го решат се подготвени да ја жртвуваат целата нација. Она што се случи вчера во Бања Лука е неодговорно, политички незрело. Тоа е чин на политички примитивизам од страна на раководството на Република Српска“, изјави првиот човек на ПДП, Драшко Станивуковиќ, само еден ден откако Лирман беше исклучен.
Контурите на политичка симбиоза меѓу владата и опозицијата излегуваат на површина од време на време, а вистинскиот момент за тоа беше заштитата на националниот интерес. Нешто повеќе од еден месец по протерувањето на германскиот министер, Станивуковиќ го заборави „политичкиот примитивизам“.
„Тоа значи дека сакаме за пет, десет или дваесет години, секогаш кога некој член на Претседателството на БиХ е од редовите на опозицијата, да можеме да кажеме, знаете, кога бевме опозиција, не го дававме, ниту вие треба“, Станивуковиќ е јасен во врска со политичката трговија, по што ја доби и поддршката од Додик.
„Благодарен сум му на претседателот на ПДП, Драшко Станивуковиќ, кој разграничи што е интерес на партијата, а што е витален интерес на Република Српска“, рече Додик.
64 пратеници гласаа за потврдување на ветото, додека пет беа против. Освен ПДП и политичките сателити на СНСД, за ветото гласаше и СДС, чии пратеници, како и нивниот лидер Милан Миличевиќ, во неколку наврати се обидоа да се „искупат“ со аргументи за корумпираната влада и поделбите што ги создаде во изминатите години, за кои тврдат дека на крајот доведоа до огромно непријателство во рамките на српскиот корпус.
За бошњачките пратеници, ставањето вето на овие заклучоци претставува „злоупотреба на институциите од витален интерес“. Иако тој институт е злоупотребуван две децении во РС преку Народниот совет.
„Сосема е јасно дека спроведувате антиуставни активности и дека го уништувате Дејтонскиот мировен договор и дека се обидувате да го уништите уставниот поредок“, рече пратеникот Рамиз Салкиќ (СДА).
Сепак, приказната за реализацијата на заклучоците е бесмислена од неколку причини. Првото, бидејќи тие се во форма на заклучоци усвоени од Претседателството на БиХ и како такви претставуваат необврзувачки правен акт. Втората причина е што во моментов не постои ниту консензус за тоа дали земјите од ЕУ треба воопшто да се справат со ова прашање на таков начин што ќе воведат санкции врз раководството на РС, а особено не во врска со ангажирањето на мисијата Алтеа во тој контекст.
„Тоа не е на дневен ред ниту на состаноците во Брисел, ниту во круговите на меѓународните претставници во Босна и Херцеговина. Исто така, постојат длабоки несогласувања околу санкциите што некои земји досега им ги воведоа на претставниците на властите на РС“, дознава ДВ од дипломатски извори во Сараево.
Последната земја што воведе санкции врз Додик, Стевандиќ и Вишковиќ е Литванија, која го стори тоа само еден ден откако Полска го стави раководството на РС на црната листа. Претходно, Германија и Австрија го сторија ова поради уривањето на уставниот поредок на Босна и Херцеговина, на истиот ден кога германскиот министер за клима Лерман беше прогласен за непожелна личност и испратен од територијата на Република Српска.
