Европа треба да го зајакне својот капацитет за обновлива енергија и да го диверзифицира снабдувањето со гас за да ја прекине зависноста од рускиот гас, се вели во протечениот нацрт документ од комуникацијата во ЕУ за цените на енергијата, до кој дојде ЕУРАКТИВ.
Европа е во енергетска криза, главно водена од високите цени на бензинот. Избувнувањето на војната во Украина само го влоши ова, нагласувајќи ја зависноста на Европа од увоз на 90% од нејзиниот гас, од кои 40% контролира Русија.
„Оваа зависност ја влоши сегашната ситуација со високите цени на енергијата, што продолжува да влијае на европските домаќинства и бизниси“, се вели во протечениот документ.
Комуникацијата, која првично требаше да биде објавена во среда (2-ри март), требаше да го разгледа ублажувањето на влијанието на континуираните високи цени на енергијата во Европа и како тоа да се спречи во иднина.
Сепак, руската инвазија на Украина значеше дека Европската комисија мораше да ја одложи и преработи комуникацијата. Сега се очекува следната недела и протечениот нацрт покажува дека перспективата е префрлена кон намалување на енергетската зависност на Европа од Русија.
„Со складиштата на гас на ЕУ на историски ниски нивоа и загриженоста за безбедноста на снабдувањето поврзана со ниската испорака на гасоводите од исток, сведоци сме на растечка гасна криза. ЕУ останува многу зависна од увозот на енергија за производство на електрична енергија и греење“, се предупредува во нацрт-законот.
Тоа следи откако претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен повика на забрзување на зелената транзиција за време на состанокот меѓу ЕУ и украинскиот претседател Володимир Зеленски во вторникот.
„Секој киловат-час електрична енергија што Европа ја генерира од соларна енергија, ветер, хидроенергија или биомаса ја намалува нашата зависност од рускиот гас и другите извори на енергија“, рече фон дер Лајен.
„Ова е стратешка инвестиција бидејќи, згора на тоа, помалата зависност од рускиот гас и другите извори на фосилни горива значи и помалку пари за воените ковчези на Кремљ“, додаде таа.
Нацртот предвидува неколку „акции“ за отцепување од руската енергија. Тие вклучуваат диверзификација на испораките на гас во Европа и „нов енергетски компакт“ што ќе ја поттикне обновливата енергија низ целиот блок.
Диверзификација на снабдувањето со гас во Европа
Иако Европа ќе може да ја помине оваа зима благодарение на гасот во складиштето и испораките на течен природен гас (LNG), таа треба да продолжи да бара алтернативи за рускиот гас, според Комисијата.
„Намалувањето на нашата зависност од еден добавувач на фосилни гасови бара диверзификација на снабдувањето со гас и користење на целосниот потенцијал на зелените и нискојаглеродните извори на енергија“, се вели во нацртот.
На краток рок, оваа диверзификација ќе биде во форма на повеќе ЛНГ, испорачан од земји како САД и Катар.
Европа работи напорно за да го зголеми снабдувањето со ЛНГ алтернативи за рускиот гас. Секој регион на ЕУ сега има директна или индиректна врска со терминал за ЛНГ и снабдувањето го достигна највисокото ниво досега во јануари.
„ЛНГ, кој може да се транспортира со брод или по пат, се покажа како важен елемент во намалувањето на нашата зависност од увезениот руски гас и зајакнувањето на безбедноста на снабдувањето“, се вели во нацртот.
Во него се додава дека Комисијата ќе ги продолжи меѓународните разговори и ќе го надгради сегашниот удел на ЕУ на глобалниот пазар, кој моментално е околу 15%.
Но, треба да се направи повеќе. За да се избегне истиот проблем со историски ниското складирање што се случи оваа зима, просечното складирање во Европа треба да биде најмалку 80% до 30 септември 2022 година, според нацртот.
Комисијата ќе предложи механизам за да се осигури дека ќе се преземат мерки доколку стапките на складирање не се доволни за да се постигне таа цел. Исто така, размислува да предложи законско барање за земјите од ЕУ да обезбедат минимално ниво на складирање да се постигне до 30 септември секоја година.
Долгорочно, Комисијата има за цел да го зголеми количеството на алтернативни гасови, како биогасот и водородот. Нацртот сугерира производство на 35 милијарди кубни метри биогас до 2030 година.
Во меѓувреме, за да се забрза пуштањето во употреба на обновливите извори на водород, Комисијата ќе распореди таканаречен „Водороден акцелератор“, вклучувајќи брза имплементација на декемврискиот пакет за гас и третирање на приоритетно одобрување за државна помош за проекти за водород.
И покрај ова, ЕУ исто така ќе треба да увезе 10 милиони тони зелен водород до 2030 година, според нацртот.
„Нова енергетска компактност“
Електрификацијата и обновливата енергија се исто така клучни за намалување на зависноста на Европа од Русија. Доколку ЕУ целосно го спроведе своето законодавство за климата за 2030 година, ќе го намали зависноста од гас за 23 отсто до крајот на деценијата, се вели во нацртот.
За да се поттикнат обновливите извори на енергија во Европа, нацрт-законот зборува за „нов енергетски компакт“ – заеднички напор низ Европа за да се развие повеќе капацитети за обновлива енергија.
„За да се вчитаат придобивките од европскиот зелен договор за безбедноста на снабдувањето и да се намали нашата зависност од доминантен снабдувач за увоз на природен гас, Новиот енергетски договор ќе ја зголеми обновливата енергија во Европа со мобилизирање дополнителни инвестиции, отстранување на блокадите на обновливите извори и зајакнување на потрошувачите да играат активна улога на енергетскиот пазар“.
Како дел од ова, земјите на ЕУ треба да обезбедат дека инвестициите во обновливите извори на енергија и поврзаната мрежна инфраструктура се разгледуваат во јавен интерес и имајќи ја предвид најповолната достапна процедура за планирање и издавање дозволи.
Овие инвестиции во обновливите извори на енергија може да доаѓаат од повеќе области, но нацртот сугерира користење на дополнителни приходи од европската шема за тргување со емисии, направени поради неочекувано високата цена на јаглеродот и неочекуваните профити на компаниите кои профитираа од кризата.
Сепак, земјите од ЕУ треба „да се воздржат од фискални мерки насочени кон високи кирии кои инаку би се реинвестирале во обновлива енергија“.
Земјите, исто така, треба да се справат со „премногу сложени административни процедури“, како што се процесите за издавање дозволи, кои ги одложуваат инвестициите во обновлива енергија. За да го направат ова, земјите на ЕУ треба да разгледаат неколку области, вклучително и просторно планирање за копнени и офшор обновливи извори на енергија.
Друг елемент на ова засилување на обновливите извори на енергија е создавањето „активни потрошувачи“ кои користат енергија кога има помала побарувачка и е поевтина. Ова бара побрзо распоредување на паметни броила и земјите од ЕУ треба да воспостават едношалтерски систем за советување за тоа, се вели во нацртот.
Покрај ова, треба да се стави фокус на греењето и реновирањето на зградите за да се намали количината на енергија што и е потребна на Европа – европските згради користат околу 40% од вкупната енергија што ја троши блокот.
Доколку ЕУ го спроведе неодамнешното законодавство за енергетска ефикасност и реновирање, ќе испорача 17 милијарди кубни метри заштеда на гас до 2025 година.
Д.М.
