Цел свет беше згрозен од злосторствата на рашистите: слики од мртви луѓе со врзани раце, знаци на тортура, масовни гробници… Буча, Ирпин, Гостомел, пренесува КП.уа кој разговараше со неколку жители на овие градови.
Елена: „Го слушаш авионот над куќата и мислиш дали на нас ќе падне бомба или не“
Една жителка на Буча, Елена (името сменето), се надеваше дека по некое чудо војната ќе го заобиколи нивното тивко градско предградие. Сепак, сè се случи токму спротивното.
Нашата куќа се наоѓа на улицата Вокзална, зад железничкиот премин. Тука, зад нашата ограда, опремата на русите стоеше на 27 февруари, кога започна првата страшна битка. Рашистичките суштества се криеле меѓу приватни куќи, а потоа нашите ги избркале од таму подолу по улицата до училиштето. Таму нивната колона беше уништена. – се присетува Елена.
Од самиот почеток на војната до 7 март, Елена и нејзиното семејство се криеле во ладна визба, излегувајќи од неа само за да зготват вечера на оган.
– Беше многу страшно: експлозии во близина, тенкови, Градови… Седевме со ќерка ми и се молевме. Најмногу се плашеше од руската авијација, секое утро авиони летаа многу ниско над куќите и фрлаа бомби. Седите, го слушате звукот над куќата и размислувате – дали ќе не погоди или не? – вели нашиот соговорник.
На 7 март, Елена и нејзината ќерка решија да тргнат кон соседниот Ирпен за да ги посетат своите родители, иако дотогаш немаше мобилна врска. Отидовме на наш ризик и опасност и со надеж за најдобро.
– Поминавме низ градините, покрај училиштето бр. 3, но на улицата Олекси Тихого налетавме на непријателски тенк. Наоколу имаше цивилни трупови, многу трупови. Се исплашивме и почнавме да викаме гласно да не пукаат во нас. Руските војници излегоа и ни ги вперија пушките. Војниците се лути, груби, но мавтаа со рака и не пуштија, – вели Елена. „Можеби Господ не спасил. Понатаму, видовме и многу трупови, сите цивили, сите спроти тој тенк. Одевме наоколу заобиколувајќи ги телата.
Мајката и ќерката успеаја да стигнат до мостот, до нашиот контролен пункт. Таму стана помирно, во тој момент веќе не беше толку страшно да се оди до Ирпин. Одеа по патот кога слушнаа пукање од митралез, се свртеа на другата страна кога слушнаа некаков татнеж, повторно се свртеа… И така стигнавме таму.
На 10 март, Викторија го напушти Ирпен со родителите и ќерката. Локалниот жител Володја и помогна да излезе.
– Благодарение на Володја, тој е нашиот ангел чувар. Некој странец, никогаш претходно не го видевме, не однесе сите до мостот до селото Романовка во Жигули, а таму нашите доброволци и вооружените сили на Украина помогнаа да го поминеме преминот под уништениот мост и не одведоа во Киев. Голема благодарност до сите што помогнаа да излеземе од овој пекол, – ја заврши својата приказна Елена.
Ирина: „Гробиштата беа гранатирани неколку пати“
И нашата втора соговорничка Ирина е од Буча. Тие успеаја да се евакуираат од градот дури на 11 март преку „зелениот коридор“. Но, пред тоа семејството морало да помине низ пекол и постојан страв за своите животи.
Од прозорецот на мојата куќа, видов како тенковите со буквата „Z“ на нивниот оклоп излегоа кон градот и слободно пукаа во куќите на цивилите. Поради некоја причина, тие дури и неколку пати пукаа кон гробиштата. Ова траеше од први до десетти март – се присетува Ирина.
Од гранатирање гореа куќи, но никој не ги изгасна.
– Како што ми кажаа другите жители на Буча, градот бил контролиран од плоштади: некаде имало Руси, некаде Кадировци, некаде Бурјати. И тие се однесуваа поинаку во однос на цивилите. Некаде можеа да ги пропуштат бегалците, а некаде не, – вели девојката.
Под „пропуштање“ нашата соговорничка подразбира дозвола да одиме на друга улица за да ги посетиме роднините или пријателите.
– Во суштина, бев со детето во подрум и во стан. За вода отишла во соседниот станбен комплекс, додека работела пумпата генератор, – продолжува Ирина. – За време на овие кампањи беше важно да не налетаме на колона непријателски тенкови.
Ирина и нејзината ќерка се евакуираа на 11 март по „зелениот коридор“ со автобуси од Градскиот совет. Во минибусот веројатно имало околу осумдесет луѓе – жени и деца. На патот, Ирина ги виде сите ужаси на војната.
– Имаше автомобили покрај патот: сите изрешетани со рафали. Дали во нив имало луѓе – не знам. Но, имаше многу уништени автомобили, некои беа во ендек, други беа потпрени на страната на патот, – се сеќава девојката.
Катерина Украинцева: „Го застрелаа синот на загинатиот војник на АТО“
Катерина Украинцева, преживеана членка на градскиот совет на Буча, изјави за Медуза за целните егзекуции на цивили во Буча.
Тие (Рашистите) ги урнаа сите врати во куќите, вршеа претреси во приватни домови, бараа службеници на АТО (анти терористичка одбрана). Некој ја објави базата на податоци на ветераните на АТО и нивните семејства. Јас самата сум член на заедницата на роднини на жртвите, брат ми почина во 2014 година , – рече Катерина Украинцева.
Во Буча имаше и такви предавници кои доброволно покажаа каде да ги бараат војниците и нивните семејства, како и проукраинските патриоти.
„Имаме семејство: момчето беше син на починат ветеран на АТО. Го пронашле синот и го застрелале. Телото е однесено на погреб. Сега немаме контакт ниту со мајка му. Од оние што беа во Леснаја Буча, имав една пријателка со која одржувавме контакт. Во одреден момент, таа испрати фотографија од труп на маж“, додаде Украинцева. Тој лежел на стомак, а зад рацете му биле врзани со селотејп. Украинцева побара да биде идентификуван.
„Тие испратија документи, не можат да проверат. Испратила фотографија од него наопаку, иако тоа било невозможно – можел да биде миниран Лицето веќе почнало да гние, бидејќи долго време лежел на тротоарот. Кога ја зголемив (фото), видов дека кабелот му се протега низ устата (помеѓу усните, околу главата), а очите му беа обвиткани со лента “, заклучи Украинцева.
До телото на мажот е пронајден сертификат од 2005 година, на него може да се види натпис „советник на претседателот“. Кој е убиен, ќе се разјасни подоцна.
превод Жорж Димовски