пишува: МИРЈАНА НАЈЧЕВСКА
Ова не е прв ваков случај – пациент да нападне лекар.
И претставува проблем. Кој треба да биде разрешен.
Лекарите не смеат да се чувствуваат загрозено на работните места, и, не смеат да бидат изложени на постојана можност од насилство (физичко или вербално) од некој незадоволен пациент.
Нема оправдување за насилството, ниту пак насилството смее да биде препознаено како легитимен начин на разрешување на било кој конфликт.
Меѓутоа, за да се реши еден проблем не е доволно да се утврди еден или неколку симптоми и да се третираат симптомите. Треба да се погледне од сите страни, да се дијагностицира извориштето, и да се употреби соодветна терапија.
Во дијагностицирањето и во одредувањето на терапијата за конкретниот проблем (кој се манифестира во повеќе случаи на вербално или физичко насилство кон лекарите) треба да се земат предвид неколку елементи кои имаат исклучително значење во правото.
Прв, е принципот audiatur et altera pars или, да се ислушаат обете (сите) страни. Мислам дека е ова принцип кој би требало многу строго да го почитуваат и медиумите во пренесувањето на настаните (посебно кога станува збор за конфликти). Јас не добив информации за перцепцијата на настанот на родителот кој го нападнал лекарот. Зошто го нападнал, што претходело на нападот, како го објаснува своето однесување? Вообичаено вистината се наоѓа кога ќе се исчистат фактите од перцепциите или, кога ќе се вкрстат различните видувања на еден ист настан.
Втор е виктимолошкиот елемент. Комплексноста на интеракцијата, на односите меѓу лекарот и пациентот, однесувањето на двете страни, соодветноста на постапувањето, причините за ескалација, зошто е нападнат баш тој конкретен лекар, а не некој друг … Тоа не значи префрлање на вината на страна на лекарот, туку суштинска анализа на ситуацијата која довела до насилство.
Третиот елемент (кој според мене е исклучително важен во адресирањето на проблемот на насилство кон лекарите) е генерализација, наместо индивидуален пристап.Тоа што некој е лекар не го прави по автоматизам добар, професионален, стручен, совесен, ненасилен. Има добри и лоши лекари. Има професионални и непрофесионални лекари. Има стручни и нестручни и има совесни и несовесни и има многу насилни лекари. Било кој облик на генерализација и затскривање зад патетични флоскули оневозможува откривање на вистината, на фактите, на корените на проблемот, дијагностицирање и преземање мерки кои ќе спречат слични ситуации во иднина.
Четвртиот елемент е институтот крајна нужда – крајна нужда постои кога делото е сторено со цел сторителот да отстрани од себе или од друг, истовремена нескривена опасност што на друг начин не можела да се отстрани, а притоа стореното зло не е поголемо од злото што се заканувало. Наспроти тврдењето во соопштението на Лекарската комора дека “нема ниту една причина“ заради која би можело да дојде до ваков вид насилство, правото смета дека може да има ваква причина.
Кога ќе се случи вакво нешто јас навистина очекувам да се испита секој елемент од случајот. По барање на Лекарската комора.
Почнувајќи од тоа во каква состојба било детето. Дали било во живото-загрозувачка состојба, дали требало да се даде итна медицинска помош, дали во најдобар интерес на детето било да се упати во друга болница. Очекувам Лекарската комора да испита дали лекарот објаснил, дали направил се’ според процедурите, дали го донел најдоброто можно решение и дали го образложил истото. Очекувам да се утврдат евентуалните пропусти во процедурите и во индивидуалното однесување кои можат да бидат поправени.
Не очекувам Лекарската комора да излезе со еднострано соопштение во кое нема ни обид за дијагностицирање на проблемот, во кое осудата на било кој облик на насилство кон лекарите и медицинскиот персонал (која е апсолутно легитимна и потребна) не е проследена и со барање да се истражи индивидуалниот случај, и, со намера да се преземе се’ што е во можност на лекарите да воспостават однос меѓу лекарот и пациентот кој ќе ја направи незамислива употребата на сила. Ова е минимумот кој треба да се очекува од Лекарската комора и од правосудните органи.