Документ од областа на одбраната меѓу Србија и Унгарија вчера потпишаа министрите за одбрана на двете земји Братислав Гашиќ и Кристоф Солој-Бобровнички во Палатата Србија. На потпишувањето присуствуваше и претседателот на Србија, Александар Вучиќ, кој по тој повод истакна дека со овој договор е конкретизирана соработката во областа на одбраната.
По средбата со министерот за одбрана на Унгарија Кристоф Салаи-Бобровнички, Вучиќ изјави дека Србија има најразвиена и најинтензивна одбранбена соработка со Унгарија во регионот.
Тој изјави дека договорот за заеднички активности ќе има продолжување во натамошното зближување и создавање воен сојуз или воен сојуз меѓу Србија и Унгарија.
„Документот што денеска го потпишаа двајцата министри го операционализира и конкретизира договорот за стратешка соработка во областа на одбраната постигнат во 2023 година. Договоривме најголем број активности за оваа година. Досега 79, речиси двојно повеќе од 2023 година кога имавме 48, а од големо значење ни е она што го договоривме со нашите унгарски пријатели“, рече Вучиќ.
Со потпишаниот билатерален план за воена соработка, соработката меѓу двете земји е подигната на уште повисоко ниво, се согласи и министерот за одбрана на Унгарија, Кристоф Салаи-Бобровнички. Тој вели дека Унгарија може да придонесе за модернизација и севкупен развој на Србија.
Што мислат експертите за овој договор: Од продлабочување на билатерална соработка, до „брз одговор“ на склучениот договор помеѓу Косово, Хрватска и Албанија
Воениот аналитичар Владе Радуловиќ, говорејќи за постигнатиот договор меѓу Србија и Унгарија, за Еуроњуз вели дека станува збор за продлабочување на воената соработка, особено во областа на военото образование, обуката и воено-техничката соработка.
„Овие договори опфаќаат различни аспекти, вклучително воено-воена соработка, обука, заеднички воени вежби и воено образование. Исто така, договорите предвидуваат соработка во областа на военото здравство, но и дополнително унапредување на воено-техничката соработка, особено во сегментот на воена опрема и невооружени средства.
Еден од конкретните примери за оваа соработка е употребата на унгарски МиГ-29 вооружени авиони во Србија. Унгарија, сега се користи како извор на резервни делови за одржување на српските МиГ 29. Овој потег и овозможува на Србија да го продолжи работниот век на своите авиони, бидејќи Унгарија користи шведски авиони Грипен“.
Тој нагласи дека тоа е билатерален договор со земја-членка на НАТО, но дека не може никако да влијае на позицијата на воена неутралност на Србија.
„Унгарија не е сојузник. Тоа што Унгарија е членка на НАТО, на Европската унија, нема никаква врска со тоа. Станува збор за билатерален договор и продлабочување на билатералната соработка. Можеби утре Србија ќе биде членка на некој од сојузите, а потоа ќе објасниме дали сме се повлекле, односно ако станеме, тогаш дефинитивно и де факто ќе биде дека политиката ќе биде дека сме сменети од сега, сегментот. перспектива, продлабочување на соработката, односно билатерални договори со Унгарија или која било друга земја членка, било да е тоа НАТО, ОДКС или било која друга алијанса, всушност, тие не ја доведуваат во прашање нашата позиција и тоа е само така“, рече Радуловиќ.
Во освртот на Ал Џазира пак се наведува дека овој договор помеѓу Србија и Унгарија, доаѓа по договорот во областа на одбраната помеѓу Косово, Хрватска и Албанија.
Веќе неколку дена белградските таблоиди пукаат од сите топви: се подготвува „моќен воен сојуз“ меѓу Србија и Унгарија, практично пред потпишување, што ќе ги наруши плановите на српските непријатели во регионот.
А кои се регионалните српски непријатели, според сликата на светот што овие и другите про-режимски медиуми во Србија ја создаваат во последните десет години? Сите освен Унгарците. А сите ни завидуваат, како што пишуваат, поради „неверојатниот економски успех на Србија“, предводен од „мудрата рака“ на претседателот Александар Вучиќ. И загрижени поради фактот што Србија „повторно станува голема воена сила“, се наведува во освртот.
Насловите кои ја придружуваат веста се слични: „Историски потег на Вучиќ и Орбан, пред кој Хрватите останаа немоќни“ (Ало) или „Бомбата што го тресе регионот! Викајте непријатели: Србија и Унгарија наскоро ќе формираат многу моќен воен сојуз!“ (Информер).
Не се крие дека „потегот“ е брз одговор на склучувањето на одбранбениот сојуз на Хрватска, Албанија и Косово, кој на 18 март во форма на меморандум го потпишаа министрите за одбрана на овие три земји – Иван Анушиќ, Пиро Венгу и Ејуп Маќедонци. Со меморандумот, потписниците ја изразија својата намера за подобрување на трилатералната безбедносна и одбранбена соработка со цел подобрување на безбедноста и стабилноста во Југоисточна Европа и Јадранско-јонскиот регион, пишува понатаму во анализата на Ал Џазира.
Пред веста за воениот сојуз меѓу Србија и Унгарија, медиумите во Србија жестоко го нападнаа меморандумот за одбранбениот сојуз на Хрватска, Албанија и Косово, прогласувајќи го за „антисрпски“ и „агресивен“. Во изјавата на претседателот Вучиќ се наведува и дека овој меморандум го прекршува Договорот за суб-регионална контрола на оружјето, потпишан во Фиренца во 1996 година, кој се заснова на премисата дека државите во регионот нема да претставуваат воена закана една за друга.
Потоа таа изјава ја повторија и проширија и други српски министри, без да прецизираат кои членови од овој договор се прекршени.
Точно е дека воено-техничката соработка со Унгарија е нешто посилна отколку со некои други земји, но сепак е вообичаена техничка приказна која Вучиќ ја искористи за политичка промоција, претворајќи го ова секојдневие во несекојдневен настан, се разбира во соработка со медиумите блиски до власта. Испраќа порака, како што рече поранешниот началник на Генералштабот на Србија, Здравко Понош, дека договорот има многу поголемо значење отколку што всушност има.
Подготви: Д. Тахири
