Собранието денеска одлучи по скратена постапка да бидат донесени измените и дополнувањата на Изборниот законик, кои, меѓудругото, го регуралираат учеството на независните кандидати на претстојните локални избори. Наместо еден отсто, со измените се превидува – кога подносител на листа на кандидати за пратеници е група избирачи, потребно е да се соберат најмалку 0,95 проценти потписи од запишаните избирачи во изводот на Избирачкиот список на изборната единица (ИЕ).
Со измените се предвидува и кога подносител на листа на кандидати за пратеници е група избирачи од изборните единици за гласање во странство, да се соберат најмалку 1 000 потписи од запишаните избирачи во изводот од Избирачкиот список за тие изборни единици пред службените лица на ДКП, односно конзуларните канцеларии на образец пропишан од Државната изборна комисија.
Откако го утврдија дневниот ред на собраниската сеница, на кој единствена точка е ова законско решение, претседателот на Собранието Африм Гаши ги задолжи матичната Комисија за политички систем и односи меѓу заедниците и Законодавно-правната комисија да одржат седници на кои ќе ги разгледаат измените и дополнувањата, а потоа за нив ќе се гласа на пленарната седница чие продолжение ќе биде дополнително закажано во текот на денот.
Предлагачи на измените и дополнувањата се пратениците Никола Мицевски од ВМРО-ДПМНЕ, Бобан Карапејовски од ЗНАМ и Саранда Имери Сафаи од коалицијата ВРЕДИ. За да се донесе законот по скратена постапка гласаа 65 пратеници, а 17 беа против, воздржани пратеници немаше. Пратениците од СДСМ присутни во салата дадоа поддршка законските измени да се донесат во скратена постапка, додека пратениците од Европскиот фронт и другите опозициски партии од албанскиот блок беа против.
-Со ова решение се обидуваме да ја пополниме оваа правна празнина по одлуката на Уставниот суд за укинување на членови од Изборниот законик каде што е предвиден број/процент на потписи за предлагање листи на група избирачи, за да се воведат одредени јасни правила за собирање потписи за кандидатури за градоначлници и советици од страна група избирачи за да бидат фер и еднакви условите во секоја општина поддеднакво. Ова е обид за појасни фер и трансарентни изборни равила за овие избори. Нагласувам и најавувам дека ова е времено решение за овие избори и оти работата на конечниот Изборен законик ќе биде со вклучување на Министерството за правда, сите релевантни политички структури, политички партии, невладини организации и експерти за носење на долгорочно и одржливо речение, рече Мицевски образложувајќи го предложеното законско решение.
Со предложеното законско решение, се дефинираат и интернет порталите согласно Законот за медиуми, со што, според него, би се регулирала и регистрацијата на електронските медиуми во платено и политичко рекламирање.
-Бидејќи процесот за донесување апликации до ДИК е почнат, а има одредени реакции од ваквиот вид медиуми, ќе интервенираме и со амандман за истата одредба да важи од 11-ти 2026 година. Со ова може да дозволиме на сите електронски медиуми кои учествуваат во платеното политичко рекламирање на овие избори да имаат еднакви права и услови а подоцна да бидат регулирани, рече координаторот на пратеничката група на ВМРО-ДПМНЕ.
Со овој закон се врши и усогласување со Законот за организација и работа на органите на државната управа.
Претходно ДИК на седница минатата сабота усвои заклучок вон сила да се стави Упатството на ДИК од 2024 за регулирање на постапката за собирање потписи и начинот на определување на нотарите согласно Изборниот законик. Како што рече претседателот на ДИК Борис Кондарко, тоа Упатство за регулирање на постапката за собирање потписи се става вон сила поради одлуката на Уставниот суд со која се укинати членови 61 и 62 од Изборниот законик каде што е предвиден број/процент на потписи за предлагање листи на група избирачи.
Прифатен амандманот на Левица независните кандидати да соберат потписи од 0,5 отсто од запишаните избирачи
Собраниската комисија за политички систем и односи меѓу заедниците на денешната седница ги проследни на натамошно постапка во Собранието измените и дополнувањата на Изборниот законик, откако претходно го усвои амандманот од Левица – кога подносител на листа на кандидати за пратеници е група избирачи, да биде потребно да се соберат најмалку 0,5 проценти потписи од запишаните избирачи во изводот на Избирачкиот список на изборната единица (ИЕ), а предложеното решение предвидуваше собирање потписи 0,95 проценти од запишаните избирачи.
По усвојувањето на амандманот во матичната комисија и во Законодавно-правната комисија, предлог-законот се враќа на пленарна седница каде треба финално да биде изгласан. Со овие измени се очекува да се воспостават јасни, фер и демократски услови за претстојните избори, пополнувајќи ја правната празнина настаната по интервенцијата на Уставниот суд.
