Низ Западен Балкан, транзицијата кон циркуларна економија полека се обликува преку разновиден спектар на иницијативи – некои предводени од локалните самоуправи, други од граѓанското општество, бизнисите или меѓународните донатори. Иако предизвиците како што се политичката нестабилност, слабата инфраструктура и ограничената јавна свест продолжуваат, се појавуваат конкретни напори за поттикнување на одржливо управување со отпад, ефикасност на ресурсите и иновации засновани на заедницата. Овие кратки написи истакнуваат примери од секоја земја во регионот, прикажувајќи ги раните чекори кон циркуларни практики кои имаат потенцијал да инспирираат поширока трансформација. Исто така, ја покануваме нашата публика да сподели приказни и информации за други добри примери за кои знаат.
Последниве години, Тирана презеде скромни, но значајни чекори кон урбано рециклирање преку пилот-програми фокусирани на селективно собирање на отпад. Поддржани од меѓународни организации како што е ГИЗ и поддржани од Општина Тирана, овие иницијативи воведоа контејнери по бои низ одредени населби и спроведоа кампањи за подигнување на свеста од врата на врата за поттикнување култура на селектирање на отпадот на изворот.
Овие напори се во согласност со Националната стратегија за управување со отпад на Албанија 2020-2035, која има за цел да ги хармонизира националните практики со ЕУ еколошките стандарди. Меѓутоа, имплементацијата останува нееднаква, со инфраструктурни ограничувања и голем неформален сектор за отпад кој наметнува тековни предизвици. Според извештаите на ЕЕА и ОЕЦД, помеѓу 10% и 18% од рециклирачкиот отпад во урбаните средини се собира неформално, често без координација со општинските служби.
Пилот-проектите во Тирана – особено оние кофинансирани од меѓународни развојни агенции – нудат основ за зголемување на потенцијалот на циркуларната економија на Албанија. Една таква иницијатива, претставена во извештајот на Open JICA , ги истакнува напорите за подобрување на инфраструктурата за собирање отпад, а истовремено со директно ангажирање на граѓаните.
Иако сé уште во рани фази, овие програми придонесуваат кон градење на јавна свест и институционално искуство. Претворањето на краткорочните пилот-проекти во долгорочни системи ќе бара посилно спроведување на политиките, инвестиции во инфраструктура и пошироко учество на јавноста.
Подготвено од тимот на GreenCIVIL, со истражување и уредување поддржано од вештачка интелигенција (ChatGPT/OpenAI), во рамките на иницијативата на мрежата LogEx.
Содржината е дел од проектот на ЦИВИЛ /ЗЕЛЕН Цивил „Дај петка!“ во рамки на Неделата на циркуларна економија на Западен Балкан (26 мај- 1 јуни 2025) под мотото „Од локални решенија до регионално влијание“ .
Иницијативата ја спроведува регионалната мрежа ЛогЕкс, каде ЦИВИЛ е членка, . Мрежата ја започна угледната тинк-тенк организација Балкан Форум од Косово, а со поддршка на Rockefeller Brothers Fund од САД.
