„Основното јавно обвинителство Скопје и Основното јавно обвинителство Велес ја известуваат јавноста дека активно преземаат дејствија за утврдување на фактите во врска со случајот на штитеничката од ЈУ Завод за згрижување на деца со воспитно – социјални проблеми и нарушено поведение – Скопје. Имајќи предвид дека постои јавен интерес за настаните поврзани со девојчето, а по кои постапуваат овие обвинителства, Јавното обвинителство истакнува дека информациите кои можат да се споделат во моментов се само оние кои нема да ја повредат тајноста на постапката согласно член 289 од Законот за кривичната постапка и одредбите од Глава 16 од Законот за правда за децата, која се однесува на заштита на детето како оштетено или сведок во кривичната постапка“, стои во соопштението на Обвинителството.
Понатаму, Обвинителството информира дека се оформени предмети по писмени известувања поднесени од Министерството за внатрешни работи по кои тие постапуваат, но не дадоа одговор зошто досега не се преземени никакви дејствија.
„Во Основното јавно обвинителство Скопје е отворен и предмет по поднесена кривична пријава од страна на родителите на девојчето, преку адвокат, против лица вработени во Јавната установа за згрижување деца со воспитно – социјални проблеми и нарушено поведение – Скопје, а за сторени кривични дела – Злоупотреба на службена положба и овластување и Несовесно работење во службата од Кривичниот законик“, велат од ОЈО.
Додека Основното јавно обвинителство Велес постапува по предмет за кој веќе во јавноста беа објавени детали. „По применото известување, обвинителството веднаш издаде Наредба за телесен преглед до Институтот за судска медицина. Во текот на вчерашниот ден до Обвинителството од страна на Министерството за внатрешни работи е пристигната кривична пријава против конкретен сторител. Постапката интензивно ќе продолжи со расветлување на настанот сè до донесување на јавнообвинителска одлука“, се вели во соопштението.
Во меѓувреме во јавноста сè уште се изнесуваат нови детали поврзани со злоставувањето на 12 годишната штитеничка од „25 мај“.
Адвокатката Софија Бојковска за Академик обелоденува нови детали во врска со случајот за 13-годишното девојче штитеник на државната институција за згрижување на деца „25 Мај“ во Скопје. Имено, малолетничката во четвртокот, на 16.2.2018 година мораше да абортира бидејќи забременила по сексуалното малтретирање на кое била изложена. Овие детали, образложува адвокатката, се однесуваат на настани што му претходеле на абортусот.
„Во својство на полномошник, адвокат на биолошките родители на девојчето, во соработка со ЕЦПР, уште во април 2017 година преку повеќе преземени правни дејствија беше иницирано да се обезбеди посебна грижа и специјална заштита на детето, кое уште во тој период беше потенцијална жртва на трговија со луѓе. Сè до последното ескалирање на случајот, односно сè додека медиумски не се објави дека: малолетна штитеничка поради сексуално малтретирање забременила и абортирала, ниту една релевантна институција не ја исполни својата обврска и не беа преземени никакви мерки со цел заштита на детето“, вели Бојковска.
По извршено детално и сложено истражување на случајот, образложува адвокатката Бојковска, иако постоеја многу правни пречки и недоречености од процедурална природа, во својство на полномошник, адвокат на родителите на девојчето, беа преземени следните правни дејствија:
1.На ден 15.12.2016 година поднесен е и предлог за враќање на родителските права на биолошките родители на детето, кои веќе ја издржале изречената казна затвор и ги исполнуваат законските услови за враќање на нивните родителски права, но до денес судот сè уште не донел одлука по овој предлог.
2.На ден 8.5.2017 година беше поднесено барање до Центарот за социјална работа за поведување дисциплинска или судска постапка за несовесно, неодговорно и непрофесионално работење на поставениот старател на детето и на Домот за деца без родители „25 Мај“. Исто така, од Центарот за социјална работа баравме да преземат и други дополнителни мерки и дејствија за заштита на детето.
3.Во врска со поднесеното барање, надлежните од Центарот за социјална работа со известување од 23.5.2017 година одговорија: „Не постои неправилно постапување од страна на поставениот старател и од страна на одговорните лица во Домот за деца без родители „25 Мај“, Бутел – Скопје.“ Имено, лицето кое одговорило и одлучило на вака поднесеното барање до ЦСР е лично старателот на детето, социјален работник при Јавна установа Меѓуопштински центар за социјална работа – Скопје, па оттука спорна е заштитата која му се пружа на детето бидејќи токму овластениот старател на детето одбива да пружи соодветна грижа и совесно да ја врши својата службена должност.
4.Со цел да се заштити најдобриот интерес на детето, поради сите правни пречки кои постојат, со оглед на конфликтната ситуација и судирот на институционални интереси/ингеренции, биолошките родители на детето преку адвокат поднесоа и кривична пријава до Основното јавно обвинителство на ден 1.8.2017 година, против старателот и против Домот „25 Мај“, а надлежен јавен обвинител за случајот е Е. Н. По точно 6 месеци од поднесувањето на кривичната пријава одговор за некакви преземени дејствија од страна на Обвинителството нема.
5.На ден 17.1.2018 година е поднесена и граѓанска тужба за утврдување на дискриминација по основ на етничка припадност против МТСП, Центарот за социјална работа и против Домот „25 Мај“.
6.Во ноември 2017 година детето е префрлено и сместено во Домот за деца ЈУ завод за згрижување, воспитание и образование на деца и младинци „Ранка Милановиќ“, Скопје. Во периодот додека детето е сместено во „Ранка Милановиќ“, повторно исчезнува, а по нејзиното враќање е констатирана бременост поради сексуалното злоупотребување на кое било изложено додека отсуствувало од Домот.
Додека ОЈО допрва ќе се занимава со овој случај, во јавноста излегоа информации за две нови малолетнички згрижени во истиот дом што, исто така, се бремени. Едната од нив има 17 години и ќе се породи на есен, а другата на возраст од 15 години абортирала.
Од Министерството за труд и социјална политика велат во двата нови случаи на бременост на малолетнички, штитенички на „25 мај“, не се работи за злоставување или сексуална експлоатација, туку дека забремениле откако свoеволно имале односи со штитеници од установата, со кои биле во врска.
Вчера директорот на „25 мај“ си даде оставка поради морална одговорност. Се наметнува прашањето дали и колку морален ќе биде новоназначениот директор, како „пилот“ на „25 мај“?
И ќе преземе ли некој вистинска одговорност, кога моралната оска и така одамна е изместена во Македонија?
Маја Ивановска