Практично би било да се обединиме. Некако да се надмине фрагментираноста, таа постои во граѓанскиот сектор. Тој сектор е во инерција и обично се активира кога ќе настане криза, и како што кажа Сефер, оваа криза што може да ни се случи, може да биде и најсериозната криза досега, вели Тони Поповски, на панелот „Демократско назадување: Импликации и последици“.
Оваа фрагментираност е специфична, во однос на политичките партии, за кои очекувам да го оформат политичкиот центар, било од центар лево, или пак центар десно. Ние и тука имаме една фрагментираност, што доколку тие не го надминат тој „партикуларизам“, партикуларни интереси, и доколку не се обидат барем во една ваква ситуација да избегнат вообичаени „флертови“ со тие што се на власт итн. , ќе имаме сериозен проблем во она што го нарекуваме одбрана на демократијата кај нас.
Наспроти фрагментирања, некаков облик на доброволни обединувања во умереното. Ние нема да видиме полза од екстремите, ги нарекуваме партиите „крајни“, бидејќи одат во крајности.
Сметам дека стратешки, е многу битно да имаме еден консолидиран центар, посочи Поповски, поставувајќи ја првата теза, односно препорака што се однесува до одбраната на демократијата.
Поповски понатаму, како втора препорака се осврна на економските прилики во земјава, во однос на тоа дека треба да се отвори дебата и да се скрати маневарскиот простор, и со која дебата би се пренасочиле кон нееднаквостите во нашето општество.
„Второ нешто, што мислам дека е препорачливо, е да отвориме дебата за економскиот модел. Но, не технократска дебата, која не е нужно да ја водат само економистите. Треба да ги отвориме прашањата како ние ќе управуваме со нееднаквостите во нашето општество, а кои стануваат се понагласени и предизвикуваат револт. Да го скратиме тој маневарски простор, да се дистрактира некое објективно незадоволство кај народот, и да се насочи како што тоа се прави, кон политичките, верски, етнички и социјални малцинства. Мора да се потрудиме да ја вратиме дебатата повисоко во јавноста. Ова е и легитимно прашање, каде се движиме ние економски, посочува Поповски.
И трето, и не помалку битно, она што е класична слабост на центарот, а тоа е малку да си ја намалиме ароганцијата и да покажеме поголема емпатија. Ова се однесува на одредени објективни фрустрации кои сите ние ги имаме поради блокади на евроинтеграцискиот процес, и една друга феноменологија што не фрустрира повеќе од три децении. Мора да има поголема емпатија, мора да има сочувство, мора да има некаква политичка понуда која е заснована на задоволување на емоциите.
Политичкиот избор на крајот е емоционален избор. И можеби оваа е, лично сметам дека е многу практична идеја за нас, а тоа е германскиот модел на голема коалиција, до влез во ЕУ. За да се случи тоа, неопходно е, особено ДПМНЕ да се врати на некои позиции – центар десно, карактеристични за Европската народна партија. ВМРО-ДПМНЕ осцилира со години наназад помеѓу таа позиција центар десно, и ова што сега се нарекува патриотизам.
За голема коалиција треба германски менталитет, а ние го немаме, и да видиме дали можеби треба да се промениме. Ова се тие препораки за кои мислам дека би превенирале поголема криза, порача Поповски.
Д. Тахири
Камера: Атанас Петровски
Монтажа: Ариан Мехмети
Фотографија: ЦИВИЛ
Панелот е дел од меѓународната конференција “Одбрана на демократијата: Боиште на вистината“, како дел од проектот „Демократски навигатор“, поддржан од Сојузното министерство за надворешни работи на Сојузна Република Германија.
