• Latest
Петар Арсовски, почесниот конзул на Големото Војводство Луксембург (фото: Б. Јордановска)

Проблемите во „српскиот свет“

January 30, 2025

Урсула фон дер Лајен: ЕУ развива план за намалување на зависноста од критични суровини од Кина

October 25, 2025

Турција најверојатно ќе биде исклучена од планот за стабилизација на Газа по противењето на Израел

October 25, 2025
Фото: Х

Литванија ги затвори аеродромите и граничните премини со Белорусија поради временските балони

October 25, 2025

Злокобниот упад од 18 секунди и долгата сенка на руската хибридна војна против Европа

October 25, 2025

САД воведоа санкции врз колумбискиот претседател Густаво Петро и членовите на неговото семејство

October 25, 2025

Најмалку еден загинат, а 10 се повредени во руски балистички ракетен напад врз Кијив

October 25, 2025

Објава на Захарова на Телеграм, некритички пренесена во македонски медиум: класичен пример на пропаганда и историски ревизионизам

October 25, 2025

ОН и светските лидери обединети во борбата против сајбер криминалот – потпишана Ханојската конвенција

October 25, 2025

Вториот круг на локалните избори на 2 ноември – во тек пријавувањето на болни, немоќни и набљудувачи

October 25, 2025
Руте: НАТО работи на одржување на стабилноста на Западен Балкан

Руте: Лудата агресија на Путин не успева, поддршката за Украина дава резултати

October 24, 2025
CivilMedia
  • ДОМА
  • ВЕСТИ
  • ПОЛИТИКА
  • ИЗБОРИ
  • ОПШТЕСТВО
  • СЛОБОДНА ЗОНА
  • АНАЛИЗИ
  • РЕГИОН
  • СВЕТ
  • ВОЈНА ВО УКРАИНА
No Result
View All Result
  • ДОМА
  • ВЕСТИ
  • ПОЛИТИКА
  • ИЗБОРИ
  • ОПШТЕСТВО
  • СЛОБОДНА ЗОНА
  • АНАЛИЗИ
  • РЕГИОН
  • СВЕТ
  • ВОЈНА ВО УКРАИНА
No Result
View All Result
CivilMedia
No Result
View All Result
Home СТАВОВИ

Проблемите во „српскиот свет“

Под површината на авторитарната стабилократија со одлични перформанси и стабилен рејтинг, која ја гледаме во Србија, имало сериозни општествени процеси кои сега експлодираа.

January 30, 2025 20:49
in АНАЛИЗИ, РЕГИОН, СТАВОВИ
Петар Арсовски, почесниот конзул на Големото Војводство Луксембург (фото: Б. Јордановска)

Петар Арсовски, почесниот конзул на Големото Војводство Луксембург (фото: Б. Јордановска)

Share on FacebookShare on Twitter

ПЕТАР АРСОВСКИ

За не повеќе од две недели, впечатокот за политичката ситуација во Србија се смени драстично. Молскавичната брзина со која, проценките дека естаблишментот во Белград е непобедлив, се претворија во анализи кои веќе се прашуваат дали на сегашните елити воопшто им има спас, говори дека под површината на авторитарната и технократска стабилократија со одлични перформанси и стабилен рејтинг, која ја гледаме долго време кај нашиот северен сосед, всушност имало сериозни општествени процеси кои се одвивале подолго време, кои сега експлодираа во масовни протести, а чија кулминација и расплет допрва ќе ги гледаме.

Мислам дека покрај очигледниот заклучок дека, едноставно, сега се споиле недостатокот на трпение, критичната маса и опортуниот политички момент, има и повеќе фактори на погрешен политички менаџмент и грешки во серија, кои власта во Србија ги направи во последниот период, а кои сега со зголемена амплитуда им се враќаат како висока политичка цена. Ова е најмногу интересно зашто од овие потези можат да се извлечат некои паралели во управувањето со емотивниот баланс на електоратот за целиот регион (па и кај нас), заради паралелите со граѓанскиот револт на т.н. „македонско сценарио“, кое ние интимно го знаеме, но и за предвидување на некои политички потези, кои најверојатно ќе следат во Србија.

Десничарската мантра 

Прво, мислам дека доктрината „целата власт кај мене“, која е доминантна политичка мантра на најголем дел од десничарските партии во регионот, за Србија сега добива поинаква политичка димензија. Неограничениот апетит за моќ и власт, согласно кој, по секоја цена, и со сите методи, се приграбува целата власт, не оставајќи никаков простор за демократски острови на различни политички влијанија, во вакви моменти ја покажува својата вистинска политичка цена. „Целата власт кај мене“, сега се претвора и во „целата одговорност кај мене“. На пример, мислам дека доколку власта во Србија не беше толку исклучива (со, најблаго речено, проблематични методи) околу освојувањето на локалната власт во Белград, можеби сегашното акумулирано незадоволство ќе имаше подобар вентил, и сега немаше да експлодира на ваков монументален начин.

Акумулирано незадоволство

Второ, сметам дека се појави погрешна проценка околу количеството на акумулирано незадоволство, која доведе до целосно погрешен одговор на иницијалната каписла за последните протести (иако е тешко да се прецизира една фиксна точка како пресвртница). Поведени од добрите анкети за економскиот напредок, ефикасноста, и технократскиот „Србија не сме да стане“ булдожер пристап, мислам дека естаблишментот во Белград згреши, сметајќи дека генерално позитивниот став кон власта, секако и нивните добри изборни перформанси, ќе значат и дека вакви инциденти, како пукањето во училиштата, рудникот за литиум, аферата со прислушувањето, како и протестите за време на последните избори, ќе бидат изолирани минорни сопнувања, од кои лесно ќе се ослободи, гледано вкупно на анкетите. Но, се покажа дека сите овие изолирани инциденти, сепак акумулирале вкупно незадоволство, и тоа сѐ на конто на власта, согласно нивната доминантна одлучувачка позиција во сите аспекти на општеството. Ова во прилог на тезата која е важна и за нас, дека „доволно е да си ефикасен, а на сметка на тоа смееш да си дозволиш да не бидеш демократичен“, што еве на втор пример во регионот се покажува како погрешен пристап.

„Сите се виновни освен мене”

Трето, мислам дека овие погрешни проценки доведоа до целосно погрешно менаџирање, ако за такво нешто може да стане збор, на актуелната криза, и тоа на неколку полиња.

1. Погрешна проценка за тајмингот и цената на кризата
Досега власта успешно ги менаџираше овие кризи со референдуми за ресет, политички жртвени јагниња, и слично. Сепак, во овој случај, дури и оставка на премиерот и пад на владата изгледа дека нема да биде доволна, нешто што само пред некој месец изгледаше како невозможна политичка цена. Со текот на времето, оваа цена само ќе расте, зашто досегашниот пристап на понудени жртви ќе биде доживеан како политички маневар во манирот „сите се виновни освен мене“, и незадоволството само ќе расте.

2. Неуспех на комуникациските стратегии

Досегашните комуникациски тактики на оцрнување на опонентите исто така сега нема да поминат. Протестантите изгледаат премногу автентично, и нивната енергија е преискрена, за мантрата за „странски платеници“ или „опозициски заговор“ да фати корен – напротив, тие отфрлаат секаква поврзаност, што ги прави само поотпорни на напади.

3. Тактики на насилен одговор

Тактиките на провокации, насилен одговор или параполициска обработка, сега само ќе направат дополнителна штета, зашто нема да ги спречат демонстрациите, а (како со последниот случај на напад на студентите), само ќе го зацврстат имиџот на недемократски насилник за власта.

Кој ќе го замени Вучиќ? 

Секако, на крајот останува прогнозата каде може да оди овој расплет. Мислам дека за естаблишментот во Србија во моментов нема многу добри опции. Цврст одговор само ќе ги зајакне демонстрантите и ќе доведе до експлозија на незадоволство кое може да стане фактор на дестабилизација. Референдум или избори, во оваа фаза на висока опозициска мобилизација, изгледаат како маневар, и постои ризик протестантите да ги бојкотираат, со барање да не ги спроведува сегашната власт. Освен тоа, класичната комуникациска теорија вели дека пресретнувањето на растечко незадоволство со нови избори, има статистичка смисла само до одреден момент на критички пресврт, а потоа нема значајно влијание на резултатите. Со други зборови, ако граѓаните веќе интимно и пресудиле на власта во Белград, колку брзо и да се случат изборите, промените на гласачкото расположение соодветно ќе забрзаат, и тие трендови нема да се сменат. Во овој момент, единствено што му останува на естаблишментот е да се обиде да ги збие сопствените редови, зашто ако и внатре се појават дисиденти, тоа ќе биде знак за конечен распад.

Конечно, единствениот проблем кој останува за опозициските сили во Србија е недостатокот на алтернативна политичка понуда. Тие сакаат Александар Вучиќ да замине, но немаат одговор кој да дојде да го замени. Но тоа, како и секогаш во вакви ситуации, на крајот е само прашање на време.


Петар Арсовски е политички аналитичар и публицист. Текстот е личен став на авторот. Преземенмо од ДојчеВеле.
Print Friendly, PDF & Email
Tags: Александар ВучиќПротестиСрбија
Share33Tweet21Send

НАЈЧИТАНИ 5

  • EУ испрати порака, Мицкоски молчи – Андонов со жестока критика

    185 shares
    Share 74 Tweet 46
  • Поранешен унгарски разузнавач по неодржувањето на средбата помеѓу Трамп и Путин: Она што сега изгледа како дипломатски успех, на долг рок ќе се претвори во сериозна трагедија

    130 shares
    Share 52 Tweet 33
  • „На Ѓупците треба да им се забрани да гласаат“ – советник од десничарската МААК со скандалозен расистички испад во Неготино

    126 shares
    Share 50 Tweet 32
  • „Путин повторно го изигра“: Откажувањето на самитот во Будимпешта ја завршува фантазијата на Трамп дека ќе донесе мир во Украина

    101 shares
    Share 40 Tweet 25
  • Разобличување на „буразерската“ финансиска коалиција: Алта банка и „посвоената“ Стопанска банка – Битола во обид да го избегнат европскиот финансиски радар

    99 shares
    Share 40 Tweet 25
CivilMedia

СЛОБОДНО.НЕЗАВИСНО.ОТВОРЕНО

  • ЗА НАС
  • ИМПРЕСУМ
  • КОНТАКТ
  • АВТОРСКИ ПРАВА
  • Политика на приватност
  • МАРКЕТИНГ

Следете нè

No Result
View All Result
  • ДОМА
  • ВЕСТИ
  • ПОЛИТИКА
  • СЛОБОДНА ЗОНА
  • АНАЛИЗИ
  • РЕГИОН
  • СВЕТ
  • ВОЈНА ВО УКРАИНА
  • ДЕЗИНФО
  • ФОРУМ
  • ГРАЃАНСКА АКЦИЈА
  • МАРКЕТИНГ
  • ИМПРЕСУМ