Транспаренси Интернешнл БиХ и опозицијата во Република Српска предупредија дека владата предводена од Милорад Додик ќе го легализира прогонот на опозицијата и оние кои не се согласуваат со класичната диктатура доколку законот за заштита на уставниот поредок биде усвоен денеска на собраниската седница.
Како следна точка на дневен ред беше вклучен закон кој веќе предизвика бројни реакции бидејќи планира да формира посебен оддел на судот, обвинителството и службата кои би се занимавале со заштита на уставниот поредок на Република Српска.
„Предлогот на Законот за заштита на уставниот поредок во Република Српска, кој води до формирање параразузнавачки служби, има за цел да ги заплаши политичките неистомисленици. Овој закон претставува официјален премин на РС во отворена форма на диктатура, каде што се легализира прогонот на опозицијата“, соопшти Транспаренси Интернешнл БиХ.
Законот, кој иронично се преправа дека го штити уставниот поредок, вклучува бројни одредби што покренуваат сериозни уставни проблеми. Меѓу нив е и воспоставувањето посебна „Служба за заштита на уставниот поредок“ под директна контрола на претседателот, обдарена со широки овластувања како што се „истрага, собирање, обработка и анализа на разузнавачки информации и наоди релевантни за безбедноста на Република Српска“. Ова дава простор за произволно прогонување на лица кои се сметаат за закана за владејачкиот систем во РС, се наведува во соопштението на ТИ БиХ.
Законот, исто така, предлага формирање на Специјално обвинителство на Република Српска за заштита на уставниот поредок, задолжено за гонење на широк спектар на кривични дела веќе дефинирани во Кривичниот законик на РС, со обвинители назначени од Народното собрание на РС. Ова преклопување на надлежностите и правната несигурност се во спротивност со постојната законска рамка што го регулира назначувањето на судски службеници, ефикасно создавајќи паралелен судски систем отворен за директно политичко влијание и партиска контрола врз кривичните постапки.
Предводена од политичките цели на Милорад Додик, владејачката коалиција веќе се обиде да го донесе овој закон во март; тој беше одобрен од Народното собрание на РС, но потоа вратен на ревизија од страна на Уставниот суд на РС, наведувајќи го неговиот неуспех да обезбеди пропорционална застапеност на сите составни народи.
TИ БиХ потсетува дека сегашните власти во РС усвоија бројни закони со кои се ограничува слободата на медиумите, слободата на изразување, здружување и јавно собирање – сите насочени кон задушување на критиките, несогласувањето и оние што откриваат злоупотреби и потенцијална корупција.
Ова ја покажува – а најновиот нацрт-закон ја потврдува – недвосмислената намера на овој режим да ги користи сите средства, дури и неуставните, за да воспостави целосна контрола врз сите институции и сектори на општеството, обезбедувајќи апсолутна власт.
TИ БиХ нагласува дека РС долго време се карактеризира со клима на линч-сличен прогон на опозицијата, независните медиуми и РС, придружена со експлицитни повици за насилство и манипулација на судството за справување со противниците, создавајќи средина на несигурност за неистомислениците и критичарите на јавните власти.
Затоа, Транспаренси интернешнл повикува на итно напуштање на оваа и слични законски иницијативи и повикува на фундаментална заштита на основните права на сите граѓани, се наведува во соопштението.
И опозицијата во Република Српска предупредува за прогонот на неистомислениците со власта.
Потпретседателот на опозициската Партија за демократски напредок, претставник во Народното собрание на РС, Игор Црнадак, смета дека законот за заштита на уставниот поредок се однесува на „формализирање на скратено судење, кое ќе ги стави сите критичари на режимот под шпионско-полициски надзор и врз основа на кое секој што не ги сака властите ќе може брзо да биде ставен во затвор“.
Подготви: Д. Тахири
