Пишува: Амб. БОНИ ДЕНИС ЏЕНКИНС
Потсекретар за контрола на оружјето и меѓународна безбедност
Пандемијата беше значајно искуство кое нé допре сите со огромните човечки жртви и општественото и економско нарушување. Како што Ковид-19 продолжува да се повлекува и владите ширум светот размислуваат како да спречат идни пандемии, треба да се земе во предвид масовното уништување што би се предизвикало со намерната употреба на заразни болести како биолошко оружје – закана што мора сериозно да ја сфатиме за да се спречат потенцијално поразорни последици од оние што ги видовме од 2020 година. За среќа, постои меѓународна норма против употребата на биологијата како оружје. Поддржувањето на оваа норма ни овозможува безбедност. Конвенцијата за биолошко оружје од 1972 година (BWC) забранува секое такво оружје и нејзините 183 земји членки ќе се сретнат во Женева на крајот на ноември со цел да ја разгледаат конвенцијата, со што се обезбедува можност за меѓународната заедница да научи од пандемијата и да се справи со заканата од употреба на биолошко оружје од страна на држави и терористи.
Значи, што треба да се направи на претстојната Деветта конференцијата за ревизија на BWC за ова да се случи? Земјите членки на BWC треба одговорно да го прифатат овој момент за да зацртаат нов курс кој ја прилагодува конвенцијата на еволуирачкиот научен, технолошки и пејзаж на закани и ги унапредува меѓународните мерки за да ја детектира и одврати употребата на биолошко оружје. Канада и Холандија имаат предложено пат кон постигнување на овие цели – иницијатива коспонзорирана од САД и 27 земји – која бара од советот на експерти да прилагодат договор од 20-от век на новите реалности и ризици на 21-от век.
Оваа година светот гледаше во ужас како Русија ја нападна Украина и започна кампања на лаги и дезинформации, што вклучуваше лажни и бесрамни тврдења дека Украина со поддршка на САД произведува биолошко оружје во своите јавни здравствени установи. Откако очајно не успеа да го убеди Советот за безбедност на ОН да ги истражи своите наводи, се очекува дека Русија сега ќе се обиде да ја прекине и потенцијално да ја попречи конференцијата за ревизија со своите континуирани дезинформациски кампањи. Постои мрачна и непогрешлива иронија на таквите наводи бидејќи Москва лажно ги обвинува другите за прекршувањата што самата Русија ги прави. Со падот на Советскиот Сојуз, Русија наследи огромна програма за биолошко оружје, која никогаш ниту ја објави ниту ја уништи.
Конференции за ревизија на договори традиционално усвојуваат конечен извештај со консензус. На неодамнешната Конференција за ревизија на Договорот за непролиферација на оружјето, во август 2020 година, не беше постигнат конечен извештај затоа што само една земја застана на патот на скоро 150 други кои вредно преговараа, направија компромиси и се согласија на конечен документ, со исклучок на една, Русија. Сега се упатуваме кон Конференција за ревизија на BWC со намера вредно да работиме со другите земји членки за да постигнеме консензус, сред политички и други предизвици. Каков и да биде исходот од конференцијата, од суштинско значење е меѓународната заедница да обрне внимание на сериозната закана што ја наметнува биолошкото оружје врз здравјето на населението, просперитетот на економиите и безбедноста на државите. САД ќе ѝ пристапат на конференцијата во дух на соработка и ќе бараат вистински дискусии со државите членки. Сите земји членки треба да дојдат на претстојната конференција со добра волја и заедно да ги прифатиме нашите споделени интереси како земји и, уште подлабоко, нашата заедничка хуманост, бидејќи биолошкото оружје не почитува граници.
Преамбулата на историската Конвенција за биолошко оружје ја забрани употребата на таквото оружје како „одвратна за совеста на човештвото“. Мора да ги осудиме како злосторници против човештвото оние кои би употребиле заразни болести како оружје и да наметнеме сериозни последици за секој таков сторител. САД е посветен на постигнување на свет без биолошко оружје и ги повикуваме сите земји да ни се придружат.