„Битно е да се вработуваат Роми, меѓутоа на раководни функции за да можат да придонесат во рамки на своите можности и ингеренции за подобра инклузија на Ромите во сите сфери колку ќе се акцентира проблемот на Ромите во јавноста зависи од сите нас. Колку што се цениме ние самите, толку ќе не ценат и другите. Во ниту еден случај да не кажеме дека се инфериорни спрема другите. Им порачувам на сите Роми да не се чувствуваат инфериорни и секогаш тоа да го потенцираме. Меѓутоа за да бидеме еднакви пред другите има многу работа пред сѐ во делот на образованието, на вработувањето, здравството, домувањето“, истакна Мабера Камбери, претставничка на МТСП, на дебатата на ЦИВИЛ „На ‘балот’ за човековите права на Ромите“.
„Јас би почнала со предучилишното образование, кое е во рамките на МТСП. Овој проект го имплементираме од 2006 година во соработка со Ромскиот едукативен фонд и единиците на локална самоуправа. Годишно вклучуваме околу 400 деца Роми, бесплатно, на предучилишна возраст. Лани одеше потешко поради пандемијата со Ковид-19. Оваа година во детските градинки има запишано повеќе од 29. 660 деца од кои 347 деца се Роми а 89 деца се вклучени преку проектот. Секоја година настојуваме да го зголемиме бројот на градови каде се имплементира овој проект. Од 2019 година со препорака на Владата до општините, родителите на децата се ослободени од плаќање за престој. Престојот не го плаќа ниту Ромскиот едукативен фонд, престојот е покриен од донациите што ги добиваат општините од МТСП. Проектот се имплементира во 21 градинка.
Во 2019 имавме јавен повик да се пријават лица не евидентирани во матична книга на родени, бидејќи навистина сакавме да ја дознаеме бројката, поради тоа што невладините организации излегоа со бројка од 5000 лица, формиравме мобилни тимови, и околу 700 лица најдовме на терен кои не се евидентирани во матична книга на родени. Поради тоа што наназад неколку години не можеше да се реши проблемот со постојните закони кои се на сила, изготвивме нов закон за тие 700 лица, за нивно издавање посебен извод од матична книга и лична карта, со кои можат да остварат 4 права: право на социјална заштита, здравствена заштита, право за вработување и право на образование.
Со УНДП, заедно со Светска банка и Советот на Европа, почнавме нов проект пред два месеци за повратниците. Избрани се експерти што ќе ја прават анализата во 6 општини каде што има поголема концентрација на Роми. Согласно одредени критериуми ќе се одберат три општини“, истакна Камбери.
Б. Ј.
монтажа: Ариан Мехмети