Владата на Виктор Орбан во Унгарија распоредила ново оружје во својата војна против медиумите, каде според форензичката анализа на неколку мобилни уреди, користејќи некои од најинвазивните шпионски софтвери во светот, Виктор Орбан оди директно против истражувачките новинари и кругот на еден од последните преостанати независни сопственици на медиуми во земјата.
Проектот „Пегасус“, колаборативна истрага спроведена од француската непрофитна новинарска организација „Забранети приказни“, ги разгледа протечените записи што сугерираат дека широк спектар на луѓе во Унгарија биле избрани за потенцијални цели (таргети) пред можниот обид за хакерство со софистицираниот шпионски софтвер „Пегасус“, продаден од компанија НСО Груп. Во голем број случаи, форензичката анализа потврдила дека Пегасус во уредите бил “вклучен“, пренесува Гардијан.
Податоците што протекле вклучуваат телефонски броеви на луѓе, за кои се чини дека се мета на легитимна национална безбедност или кривични истраги.
Како работи „Пегасус“?
Цел: Некој испраќа линк-замка до паметен телефон што ја убедува жртвата да го отвори линкот и со самото тоа и да го активира – или се активира себеси без никаков влез, како што е новото најсофистицирано хакирање со „нула кликнувања“.
Инфицирање: Шпионскиот софтвер ги снима и копира најосновните функции на телефонот, снимање од камерите и микрофонот и собирање податоци за локацијата, дневниците за повици и контактите.
Трага: Имплантантот тајно ги известува тие информации на оперативец кој може да ги искористи за да мапира чувствителни детали од животот на жртвата.
Што има во податоците на проектот Пегасус?
Според Вашингтон Пост, повеќе од 300 унгарски телефонски броеви – поврзани со новинари, адвокати, бизнисмени и активисти се појавија на списокот кој вклучува броеви избрани за надзор од клиенти на НСО Груп, израелска компанија за безбедност.
Телефоните на двајца новинари на унгарскиот партнер во проектот „Пегасус“, истражувачкиот центар „Директ36“, биле успешно „заразени” со шпионски софтвер, вклучувајќи го и Саболц Паниј, познат известувач со широк спектар на извори во дипломатските и националните безбедносни кругови.
Форензичката анализа на неговиот уред од страна на Амнести Интернешнл изјавиja дека тој бил постојано компромитиран од Пегасус во период од седум месеци во 2019 година
Пегасус му овозможува на напаѓачот да ја прегледа целата содржина на телефонот, вклучувајќи ги и пораките од апликациите со end-to-end енкрипција, фотографии и податоци за локација на GPS. Исто така, може да го претвори уредот во аудио или видео рекордер. НСО негира корелација помеѓу телефонскиот список и нејзината технологија и инсистираше дека нивните технологии се наменети за легитимни цели на спроведување на законот и национална безбедност и дека „ќе продолжи да ги испитува сите веродостојни тврдења за злоупотреба“.
НСО тврди дека шпионскиот софтвер е наменет само за употреба против сериозни криминалци и терористи.
Телефонот на унгарскиот истражувачки репортер Саболц Паниј беше хакиран повеќе пати од шпионскиот софтвер „Пегасус“, покажа форензичката анализа. „Ме третираат како закана, како руски шпион или терорист или мафијаш“, рече Паниј.
Паниј смета дека некои во владата на Орбан веруваат дека независните новинари се дел од некаков заговор против нив. „Мислам дека има широко распространета параноја и тие гледаат многу повеќе во нашите мотиви и во нашите мрежи отколку што тие навистина постојат“, рече тој.
„Ние не сме свесни за какво било наводно собирање на податоци за кое се тврди во наведеното“, рече портпаролот на унгарската влада, како одговор на деталните прашања во врска со софтверските напади.
Групацијата НСО рече дека „нема пристап до податоците за целите на своите клиенти“, се сомнева во значењето на протечените податоци и рече дека „ќе продолжи да ги испитува сите веродостојни тврдења за злоупотреба и ќе преземе соодветни мерки“
Претходно, портпаролот на Орбан, Золтан Ковач, јавно го нападна Паниј, обвинувајќи го за „Орбанофобија и Унгарофобија“ и опишувајќи го како „длабоко во политички активизам“.
What a shame! The so-called debate today in the @Europarl_EN on HU’s child protection law was a circus parade, a new level of colonial and moral imperialism, Hungary-bashing and Orbanophobia.
— Zoltan Kovacs (@zoltanspox) July 7, 2021
Откако Орбан стана премиер во 2010 година, Унгарија падна од 23 на 92 на Светскиот индекс за слобода на печатот. На почетокот на овој месец, Репортери без граници го ставија Орбан на списокот „Непријатели на слободата на печатот“, што е првпат да се најде лидер на ЕУ.
Скоро немало случаи на физичко насилство врз новинари во Унгарија; наместо тоа, волшебната војна на Орбан против медиумите користи различни средства. Тука се вклучува малтретирање на независни новинари, притисок врз сопствениците на медиуми, повлекување на средства за државно рекламирање од критични наслови и агресивно преземање од фигури на власта.
Меѓу имиња со задебелени букви прикачени на унгарските телефонски броеви е и Золтан Варга, еден од малкуте преостанати независни медиумски магнати во земјата, откако лојалистите на Орбан консолидираа контрола над повеќе од 500 продажни места во една фондација во 2018 година.
Во средината на 2018 година, откако повеќето од преземањата на медиумите беа завршени и откако партијата на Орбан зазеде две третини од унгарскиот парламент на изборите во април, Варга се прашуваше дали некој нов истражувачки центар може да помогне да се променат работите. Тој покани неколку богати и добро поврзани Унгарци во неговиот дом во ридовите над Будимпешта за да разговараат за идејата за време на вечерата, рече тој. Меѓу гостите беше Атила Чикан, кој беше министер за економија на Орбан во 90-тите, но подоцна се раздели со него. Другите беа деловни директори и филантропи.
„Тоа беше само пријателска дискусија. Тоа не беше државен удар “, рече Варга.
Тајната војна на Орбан против медиумите
Кога му се појавил извештајот од форензиката, новинарот Паниј, патем еден од најгласните опозициски новинари во Унгарија, седнал во редакцијата на Директ36, и почнал да скицира графикон со сино пенкало.
Од левата страна биле датуми на кои тој испраќал официјални барања за коментар до унгарската влада, а од десната страна биле датуми на кои форензичката анализа покажува дека неговиот телефон бил компромитиран од „Пегасус“.
Корелацијата била тешка за да се игнорира. На 3 април 2019 година, на пример, Паниј испратил барање за коментар до неколку владини оддели во врска со приказната што ја работел за руска банка која се преселувала во Будимпешта и покрај загриженоста дека тоа може да биде фронт за руското разузнавање. Еден ден подоцна, телефонот на Паниј бил заразен со софтверот за шпионирање.
Повеќе од половина од барањата за коментари кои тој ги испратил до различни владини канцеларии во период од седум месеци биле проследени како напад. Тој претпоставува дека тактиката била владата да излезе пред приказната, да разработи што планира да објави и да се обиде да ги идентификува своите извори.
Унгарските владини медиуми сеуште се немаат произнесено за скандалот со шпионски софтвер.
В.Д. и И.К.
