Кога претседателот Бајден се сретна со своите западни сојузници во Европа пред три месеци, светот се обедини зад Украина, а значењето и целите на НАТО се зајакнаа повеќе од кога и да е. Њујорк Тајмс потсетува дека тие денови се зборуваше за „осакатувачки санкции“, рускиот претседател Владимир В. Путин беше во дефанзива, а разговорите за победа беа во воздухот“.
Сега, Бајден се враќа во Европа – на самитот на Групата 7 на најбогатите големи демократии во светот на германските Алпи, кој ќе се одржи од 26 до 28 јуни. По Г7 во Германија, следи и самит на НАТО во Мадрид. Тоа се две средби на највисоки нивоа во момент кога војната станува сѐ потешка.
Додека извозот на нафта на Русија нагло опадна, нејзините приходи се во пораст, што е резултат на зголемените цени на горивото. Откако ги концентрираше своите напори на југот и на истокот на Украина, Русија остварува поединечни, но значајни успеси, бидејќи Украинците, опколени, почнуваат да се откажуваат од клучните градови: прво Мариупол, а сега, на исток, Сиевиеродонецк.
Затоа, Бајден мора да ги подготви своите сојузници за тежок конфликт – враќање на „долгата борба на самракот“ за која своевремено зборуваше претседателот Џон Ф. Кенеди, нешто што малкумина го замислуваа пред шест месеци. Не е изненадувачки што во решителноста на Западот се појавуваат пукнатини, бидејќи претстојните избори во неколку држави почнуваат да ги загрижуваат сојузничките лидери.
Претставници на Белата куќа велат дека ништо од ова нема да го одврати Бајден уште посилно да ја притисне Русија, а последните неколку недели донесоа договори за нови начини за изолација на Москва.
Белата куќа, планира да објави нови чекори за зајакнување на капацитетите на НАТО, вклучително и нов „стратешки концепт“ за алијансата, прв по десетина години. Пред една деценија се зборуваше за интегрирање на Русија во Европа – денес тоа изгледа фантастично, пишува Њујорк Тајмс.
Прашањето што се наѕира ќе биде како да се постапи со Путин, во моментот кога Русија, од партнер на Европа, стана држава-одметник. Неговата изолација ќе се продлабочи, велат американските власти. Но, кога претседателот Емануел Макрон од Франција во мај рече дека Западот треба да се спротивстави на „искушението за понижување“ на Путин, тоа беше меѓу првите јавни знаци на раскол во основната стратегија за тоа до каде треба да се турне рускиот лидер.
„Во споредба со патувањето во март, Бајден се соочува со зголемен степен на компромиси помеѓу целите на домашната и надворешната политика“, рече Ричард Фонтен, главен извршен директор на Центарот за нова американска безбедност, истражувачка група од Вашингтон. „Неговиот приоритет ќе биде да го зголеми притисокот врз Русија и помошта за Украина, но тоа да го направи во време кога Западот е загрижен за цените на нафтата и храната, неговите преостанати резерви на оружје и војната на која не ѝ се гледа крајот.“
Во меѓувреме, руските сили лансираа повеќе од 45 проектили во саботата кога војната влезе во петтиот месец, изјави претседателот на Украина, Володимир Зеленски, кој најави учество на самитот во понеделник. Тој, исто така, го обнови своето барање САД и нивните сојузници да испорачаат понапредно оружје.
„На Украина и треба повеќе оружена помош, а системите за противвоздушна одбрана – модерните системи што ги имаат нашите партнери – не треба да бидат во области за обука или складишта, туку во Украина, каде што сега се потребни“, рече Зеленски во своето ноќно обраќање во саботата. „Потребно е повеќе од кое било друго место во светот.“
Токму новата, остра природа на конфликтот го разликува тонот на овие средби на западните сојузници од оние што се одржаа претходно.
Пред само два месеци, Американците отворено изразуваа разумна надеж дека силите на Путин ќе бидат принудени да се повлечат на позициите што ги имаа пред инвазијата на 24 февруари. Бајден сега е повнимателен во својот јавен тон, дури и ако неговите цели остануваат суштински непроменети.
Прашањето е дали Бајден може да ги придвижи сојузниците од одговор на кризата кон долготраен одговор на инвазијата, знаејќи дека трошоците ќе се зголемат и притисокот ќе се зголемува додека Путин се обидува да го искористи сето оружје што му стои на располагање – од ограничување на извозот на гас и блокада на украинскиот извоз на жито – како предности против неговите противници.
Бајден, велат соработниците, ги одмерува можностите дали со ново оружје ќе ја ескалира војната пребрзо и ќе му даде на Путин уште едно оправдување за одмазда. Тој сака да го види Путин како ги губи позициите.
подготви: Дескот на ЦивилМедиа
