Македонија кон крајот на декември конечно влезе во групата земји, кои засилено ќе се борат за искоренување на насилството врз жените и домашното насилство.
Собранието на 22 декември ја ратификуваше Конвенцијата на Советот на Европа за спречување и борба против насилство врз жените и домашно насилство.
Конвенцијата е усвоена во Истанбул на 7 април 2011, а Македонија ја потпиша на 8 јули истата година и оттогаш документот чекаше шест години конечно да биде ратификуван, со што ова прашање ќе добие на значење, а институциите би требало засилено ќе се борат против искоренување на насилството врз жените и домашното насилство, каде жртви во најголем процент се припадничките на понежниот пол.
Конвенцијата се темели на принципот на еднаквост меѓу мажите и жените
Клучен елемент во превенција на насилството врз жените е постигнување на де јуре и де факто еднаквост меѓу мажите и жените.
Според Конвенцијата насилството врз жените е манифестација на историската нееднаквост во односот на моќ меѓу двата пола, што довело до доминација на мажите и дискриминација на жените.
Структурното насилство врз жените е родово базирано насилство. Жените и девојчињата почесто се изложени на сериозни форми на насилство, како што се домашното, сексуалното, силувања, принудни бракови, криминални дела извршени во име на честа и генитално осакатување. Конвенцијата нагласува дека и во време на војна жените се поизложени на насилство, односно поединечно и групно силување.
Конвенцијата препознава дека домашното насилство повеќе ги погодува жените, но, исто така, нагласува и дека мажите исто така можат да бидат жртви на семејно насилство.
Децата, исто така, се жртви на семејно насилство, а често пати се и сведоци на насилство во семејството, што понатаму се одразува на нивниот психолошки развој.
Целта на Конвенцијата е во Европа да се креира атмосфера ослободена од насилство против жените и семејно насилство воопшто.
Насилството врз жените се дефинира како прекршување на основните човекови права и форма на дискриминација против жените и ги подразбира сите акти на родово базирани насилство, физичко, сексуално, психолошко или економско, вклучувајќи закани, принуда или лишување од слобода во приватниот или јавниот живот.
Состојбата во Македонија
Министерството за труд и социјална политика се одредува како надлежен орган на управата, кој ќе се грижи за извршување на одредбите од Конвенцијата.
Документот повлекува изменување на повеќе закони меѓу кои Законот за превенција, спречување и заштита од семејно насилство, Законот за еднакви можности меѓу мажите и жените, Законот за спречување и заштита од дискриминација, Закон за семејство, Закон за заштита на децата…а сето тоа ќе има финансиски импликации.
Во првата половина на 2017 година во Македонија се поднесени кривични пријави за вкупно 384 сторители на семејно насилство. Деведесет и четири отсто од сторителите на кривичните дела се мажи, а во најчест случај извршителот на семејното насилство е сопругот, дури во 161 од случаите, син во 84 од случаите и татко во 21 од случаите на пријавено семејно насилство.
Најранлива категорија во семејното насилство и понатаму дури во 75 отсто се жените, а покрај нив жртви на семејно насилство се и родителите и децата.
Според начинот на извршување најзастапено е физичкото насилство дури во 323 од случаите, 17 случаи на физичко насилство со ладно оружје и во еден случај со употреба на огнено оружје.
Во светски рамки според статистиките на Обединетите нации една од три жени и девојчиња е погодена од насилство.
Забелешки за одредени категории во документот
Претседателот Ѓорге Иванов, кој го потпиша указот за ратификување на Конвенцијата, претходно во своето новогодишно обраќање пред пратениците упати забелешки на одредени нејзини делови.
Според него ратификување на Конвенцијата во себе носи одредени ризици.
– Преку родовата перспектива, Конвенцијата воведува нова и неконвенционална дефиниција на родот како општествен конструкт, што е независен од биолошкиот пол и што може да се менува според волјата, истакна македонскиот претседател.
Сепак потенцира дека се додека се врши насилство врз жените праведно општество не може да има и ги поздрави искрените и добронамерни заложби за борба против насилството врз жените и семејното насилство.
Со слична реакција и наставно-научниот совет при Православниот богословски факултет „Свети Климент Охридски“ – Скопје.
– Конвенцијата ја воведува т.н. „родова перспектива“ (gender perspective), која суштински го менува значењето на поимите „маж“ и „жена“, исто така, се воведува контроверзна дефиниција за „родот“ како општествен конструкт, независен од половата реалност, како и поимот „родов идентитет“, различен од поимите „пол“ и „род“ (чл. 3-4) се вели во соопштението на Наставно-научниот совет на Факултетот.
Од хартија во пракса
Координаторката на УНДП во Македонија, Луиза Винтон, смета дека следниот чекор е имплементација на Конвенцијата.
– Македонија ратификувала многу меѓународни конвенции, но има недостиг на почитување на заложбите за нивно заживување. Проблемот, како и во многу други области е сето она што е напишано на хартија, во правниот систем, во законите, да стане реалност. Тука секако има промени, мали промени, смета таа за состојбата во земјава.
Конвенцијата досега е ратификувана од 29 држави.
Ана Цветковска
извор: МИА
Содржините кои ЦИВИЛ ги презема од други извори не подлежат на лиценцата Creative Commons 1.0, инаку вообичаена за содржините кои ги објавува оваа медиумска платформа. Ве молиме, консултирајте се со изворот за преземање на таквите содржини.
Одговорноста за редакциското опремување на текстовите (наслов, наднаслов, фотографија, тагови) е на ЦИВИЛ Медиа.