Во пресрет на вториот круг на локалните избори што ќе се оддржат на 29 октомври, во недела, граѓанките и граѓаните имаат можност да придонесат за спроведување слободни избори, со тоа што ќе снимаат или фотографираат изборни нерегуларности (поткуп, заплашување, уцени, закани итн.). Слободата на говорот и правото на информирање се дел од Уставот на Република Македонија (член 16) има повисока вредност за секое демократско општество отколку некакви докази за прекршочна постапка.
Полицијата, ниту било кое друго лице нема право самоволно да одземе и избрише материјал снимен од новинар или од граѓански новинар/новинарка. Тоа се регулира со Член 57 од законот за полиција, во кој се вели:
„Полицискиот службеник може привремено да одземе предмети со наредба на суд, во случаите утврдени со Законот за кривичната постапка. Одземањето на предмети може да се изврши и без наредба на суд во следниве случаи: а) Кога постојат основи за сомневање дека се работи за предмет на кривично дело, прекршок или имотна корист прибавена со кривично дело или прекршок кој може да послужи како доказ во постапката, доколку постои опасност од одлагање. б) Кога заради заштита на општата безбедност, одземањето на предметот неопходно е потребно. в) На лице на кое привремено му е ограничена слободата на движење, а поседува или може да употреби предмет за самоповредување, напад или бегство.“
Значи! Во ниеден момент, законот не дозволува бришење на снимките. Не може да се одземе предмет без налог од суд. Партиски активисти, приватно обезбедување или било кој друг, нема овластувања ниту да пријде, а да не говориме за задржување или одземање телефон, фото апарат или камера. Законот е јасен.
Доколку полициските службеници во одреден случај, сметаат дека снимката или фотографијата ја загрозува општата безбедност, најмногу што може да направи е да ја одземе и да издаде потврда за привремено одземени предмети. Во минатото, однесувањето на полицијата кон новинар(к)ите, граѓанските новинар(к)и и активист(к)ите беше сведено на цензура на лице место, пришто беа бришени снимки и фотографии, а за тоа никој не понесе одговорност.
Дехран Муратов
фото: ЦИВИЛ
Овој проект е финансиран од Европската Унија преку програмата за мали грантови „Заштита на слободата на медиумите и слободата на изразување во Западен Балкан“ спроведена од Здружението на хрватските новинари, како дел од регионалниот проект „Регионална платформа на Западен Балкан за слобода на медиумите и безбедност на новинарите”, спроведена преку партнерство на шест регионални новинарски здруженија – Здружение на независни новинари на Србија, Здружение на новинари од Босна и Херцеговина, Здружение на новинари на Хрватска, Здружение на новинари на Косово, Здружение на новинари на Македонија и Синдикатот на медиуми на Црна Гора.