ГОРАН МИШИЌ за Ал Џезира
Што се крие зад поканата до српскиот претседател да биде специјален гостин на седницата на Собранието на шареноликото друштво собрани под акронимот БРИКС (Бразил, Русија, Индија, Кина, Саудиска Арабија)?
Според најавите, оваа средба, под руско претседателство, треба да се одржи на 23 и 24 октомври во Казан, главниот град на Татарската Република во Руската Федерација, не случајно непосредно пред американските претседателски избори, а една од пораките ќе биде веќе воспоставената парола дека светот има алтернатива на американската доминација и како започна ерата на новата мултиполарна поделба на светот . Која пол-позиција Србија ќе ја заземе со својот постојан наратив за европскиот пат кој наводно нема алтернативата е речиси понеизвесна од прашањето дали Камала Харис или Доналд Трамп ќе влезат во Белата куќа. Прашањето за сега веќе пословично балансирачко дело на Вучиќ меѓу Европа (и Америка) и Руската Федерација стана уште покомплексно по неодамнешната средба меѓу Макрон и Вучиќ (по втор пат оваа година), конкретизирана со бројни договори за соработка, особено за купување на 12 француски борбени авиони, што е и од официјална Москва препознаено како недвосмислен чекор во приближувањето на Белград кон Западот.
Од каде Вулин во Владивосток?
Кога на тоа ќе се додаде фактот дека, според српскиот претседател, тој не се слушнал со Владимир Путин две и пол години, што само по себе говори за одредени звуци во српско-руските односи на врвот, одлуката на Александар Вучиќ да се оди на далечниот Владивосток воопшто не беше изненадувачки на далечниот исток на Русија.
„Србија никогаш нема да стане членка на НАТО, никогаш нема да воведува санкции кон Руската Федерација и никогаш нема да дозволи да се спроведуваат антируски акции од нејзина територија“, пренесе Вулин важна порака од Белград на средбата со Путин на маргините на форумот, што го пренесе и руската државна телевизија.
Вулин, како што се истакнува во некои руски медиуми, е „една од нај про-Кремљ фигурите во српската влада“, но и поранешен шеф на Безбедносно-информативната агенција и човек на американската црна листа.
Тој беше санкциониран од САД во 2023 година поради наводна корупција додека беше на чело на разузнавачката служба на Србија.
Со голема доза на сјај, како Пинки кога го виде Тито, најдоверливиот човек на Вучиќ го уверуваше Путин, уморен од патувањето во Монголија, дека белградскиот договор со Макрон е воден од „воени и практични причини“ и тврдеше дека тоа нема да им наштети на односите на Србија. со Москва. Бела, традиционална и пријателска.
Не е познато дали Путин целосно му поверувал.
Но, по ова следуваше јавна покана до Вучиќ да дојде во Казан на самитот на БРИКС, иако поканата дојде преку Ивица Дачиќ многу порано, но исто како и денеска, ниту Вучиќ, ниту неговите медиуми во Србија не и придаваа преголема важност.
Впрочем, во првата реакција на поканата од Владивосток, Вучиќ му се заблагодари на Путин за поканата, но избегна да одговори на директното прашање дали ќе оди или не во Татарстан. А во октомври има „гужва во шеснаесетникот“, и претходно закажани бројни средби со странски претставници, а има и обврски да ја одбележи 80-годишнината од ослободувањето на Белград во Втората светска војна со учество на руската Црвена Армијата и ова и она…
Одговорот до Путин дојде од воената касарна во Подриње, каде Вучиќ привремено ја пресели претседателската канцеларија, главно поради литиумот и протестите во врска со најавата за отворање на рудникот за јадарит и ветувањата што му ги даде на германскиот канцелар Олаф Шолц.
Но, има уште време, можеби ќе се предомисли и ќе си рече: „Ако Реџеп Таип Ердоган може да го направи тоа како претседател на Турција, која е членка на НАТО, зошто да не можам јас како претседател на Србија. која не е членка на НАТО?“
Украински камен на сопнување
Посетата на Вулин на Русија, која може да биде и индикативна, беше подобро и повеќе покриена во руските медиуми отколку во белградските, но освен пропагандата која ги истакнува историските врски и блискост меѓу Русија и Србија и фактот дека Белград упорно одбива да наметне санкции за Москва поради инвазијата на Украина, се наведуваат и детали кои не ги радуваат ушите на Путин или на Вучиќ. И не само поради купувањето на француски „Рафали“.
Покрај обелоденувањето на фактот дека напредните повеќенаменски борбени авиони ќе и помогнат на Србија да ги модернизира воздухопловните сили со замена на застарена ескадрила од советската ера, руските медиуми можеа да го прочитаат и тврдењето дека старите „мигови“ наскоро ќе се најдат на украинското бојно поле, за украинската војска, што е јавна тајна во Србија, пристигнува големо количество муниција произведена во српските фабрики.
Така, агенцијата ТАСС ја пренесува изјавата на Вучиќ дека „Западот е заинтересиран за териториите на Русија и нејзините богати ресурси“ и дека неговите претставници „не се заинтересирани за загубите на Украинците и Русите во зоната на конфликтот“.
Се известува и за оценката на српскиот претседател дека „никој не сака инстант примирје, што е предложено со планот на Кина“.
„Сите посакуваат пораз од другата страна. Сè додека луѓето од Запад не умираат, или умираат само доброволци, на Западот не му е грижа колку Украинци умираат. Затоа што Русија има многу нафта, гас, фосфати, злато и сребро и се што и треба“, рече Вучиќ, осврнувајќи се на некои претходни изјави од Западот како „Русија не заслужува да има таква територија, таа е сопственост на целиот свет“.
РИА Новости ја забележува и забелешката на Вучиќ дека не случајно Дмитриј Менделеев го направил периодниот систем на хемиски елементи, бидејќи „сите се на територијата на Русија“.
Паралели се прават и кога се во прашање изјавите на западните лидери за можноста за испраќање војници во Украина, што Кремљ го смета за крајно опасни.
Вучиќ беше предмет на репортажа и на руската телевизија „Россија24“, особено во делот кога се вели дека „Западот е заинтересиран за пораз на Русија“.
Што се однесува до Вулин, тој не ја криеше својата снисходливост кон Русија. Авторот на фразата „српски свет“, која всушност е само аналогија со „рускиот свет“, оцени дека разговорот со Путин бил „големо охрабрување за сите Срби“.
„Да не опстана Русија со векови, немаше да постоеше Србија, бидејќи ние сме народи кои ги обединува не само заедничкото минато, туку и заедничката иднина.
Она што најмногу му пречи на Путин
Освен што побара од Вулин да му ги пренесе поздравите на претседателот Александар Вучиќ, Путин не спомна никакви политички недоразбирања или политички флоскули, Путин рече дека Москва и Белград мора да ги отстранат пречките во трговијата и да го надминат трендот на опаѓање на трговскиот промет.
„Што се однесува до трговските и економските насоки, за жал, гледаме мал, но сепак, пад на обемот на трговската размена. Знам дека со овие прашања се занимавате во Владата на Србија. Веројатно, дојде време да се одржи состанок кој не се одржал одамна, најмалку две години, да се разгледаат пречките и да се отстранат“, рече Путин.
Тој потсети и дека договорот меѓу Белград и Москва за снабдување со гас а нафтата истекува следната година. Што, секако, е економско, но и големо политичко прашање, што ќе предизвика конфузија. Заради тоа српско нишало кое во моментов опасно се навали на западната страна, што воопшто не го сака Путин, но и многу луѓе во Србија.
Посебно за оние кои ја препознаа Србија во 90-тите во кревањето на три прсти или паролата „Србија до Токио“, неволно испишувајќи ја на ѕидовите на претежно урнати куќи во балканските земји. Денеска тие западњаци ги одредува списокот за Евроазија и Африка, каде што треба да ги воведе Русија. А, можеби поканата на Путин во Казан е само тест за Вучиќ и неговата определба за француските „Рафали“ и долгото и бескрајно патување во Европа.
Или „Србија до Казан“ е само реплика на „Србија до Токио“. Не е ни важно, важно е дека е голема. Голема колку Русија, што поетски би рекол Момчило Бајагиќ Бајага.
Текстот е личен став на Авторот, Преземено од Ал Џезира.
Авторот е долгогодишен новинар и член на Независното здружение на новинари на Србија. Како уредник и новинар работел во Блиц, Наша Борба и Борба, а повремено соработувал со повеќе белградски и сараевски медиуми. Денес работи како слободен новинар.
Подготви; Д. Мишев
