пишува: ГОРДАН СТОШЕВИЌ
За таа цел новата власт го распиша контроверзниот референдум на 30 септември 2018 година, за промена на името на земјата како услов за влез во НАТО по потпишувањето на Спогодбата со Грција неколку месеци порано. Тоа, секако, беше иницијална каписла за активирање на екстремната десница во земјата, која препозна загрозување на македонскиот национален идентитет, причина повеќе да се повика народот на улица низ целата земја. На вака напнатата состојба во голем дел кумуваше и рекордно малата излезност на Референдумот (околу 38%) на кој 90% од излезените гласови беа за промена на името и ново име на државата. Меѓутоа, и покрај тоа што референдумот пропадна (помалку од 50% излезност) тогашната власт ги уважи резултатите, и започна процедура околу промена на името со ново согласно спогодбата со Грција.
Паралелно со сите овие случувања, низ целата земја се одвиваа граѓански протести под покровителство на движењето „Бојкотирам“, околу кое беа собрани исклучително екстремни, крајно десничарски, елементи на политичката сцена, но и субјекти кои не му припаѓаа на политичко милје, чиј сентимент е пред сè длабоко клерикален, како разноразни црковни организации од земјата и дијаспората. Исто така, во редовите на движењето “Бојкотирам“ имаше и приличен број на „непрофитни“ организации како „Христијанско братство“, но и навивачки групи, како хулиганите на фудбалскиот клуб Вардар „Комити“.
Тоа беше време на засилен национален набој на македонскиот народ во одбрана на својот идентитет, кој во исто време јаваше на брановите на национализмот, не грижејќи се за тоа во каква состојба е македонската работничка класа, со децении угнетувана од страна на крупниот капитал на домашната и странската буржоазија. Буржоазија чиј главен експонент, НАТО пактот, недвосмислено го поддржуваат сите политички субјекти, па дури и самонаречените антиглобалисти и анти-империјалисти, симпатизерите на десницата (ВМРО-ДПМНЕ), која, пазете, никогаш декларативно не била против влез во тој империјалистички воен пакт. Каков ли дијалектички оксиморон!
Факт е дека партијата Левица многу лесно се претопи во тој политички дискурс за „зачувување“ на државните и националните интереси, во кој се повикуваше на физичка елиминација на петта колона, односно, сите реакционерни елементи кои им се закануваат на Македонците во обидот за разбивање на унитарниот карактер на земјата и државниот поредок. Сè укажуваше на тоа дека бродот Левица полека, но сигурно плови по матни води, без дефиниран идеолошко-политички карактер.
Годината 2018 само се надоврза на тој мошне турбулентен период од порано, кога на 11 јануари во Собранието, со 69 гласови „за“ е изгласан Законот за употреба на јазикот, со што е проширена службената употреба на албанскиот јазик на територијата на цела држава. Со ова Македонија официјално стана двојазична држава, и законот мораше јавно да се огласи во Службен гласник, на што претседателот на државата, Ѓорге Иванов, јавно се спротивстави, и одби да го потпише. Така Законот за јазиците стана уште еден камен за сопнување во и онака тешкиот период за земјата. Националистичката реторика беше присутна насекаде, а на тоа имуна не остана ни партијата од која се очекуваше да ги прележи сите детски болести на национализмот и да трасира нов пат на политичко делување, меѓутоа, не беше така.
Еден помал дел собран околу медиумски најекспонираниот лик, Димитар Апасиев, јасно и недвосмислено ја поддржа национал-шовинистичката реторика и патриотскиот национал-романтизам во земјата. Апасиев како најистурен член на партијата во јавниот простор ја користеше секоја прилика да ги нападне и оспори штетните чекори кои го презема тогашната власт на премиерот Заев, можеби со право, бранејќи го на тој начин Уставот и неговата Преамбула, како и законите кои го штитат унитарниот карактер на државата.
Меѓутоа, од друга страна тоа беше чист популизам кое мнозинството луѓе сакаа да го слушнат. Неговите говори со време станаа крајно ксенофобни и шовинистички, а за тоа сведочи и еден од најистакнатите членови на ЦК, граѓанскиот активист Мариглен Демири:
„Генерално, етничките прашања во Македонија никогаш до крај не биле решени, но тоа беше тренд и во партијата, барем на индивидуално ниво. Особено индикативен беше Законот за јазиците, на кој Апасиев фрлаше дрва и камења, во латентниот националистички наратив. Моите пријатели Албанци, уште во 2016 година, предупредуваа дека во гостувањата на Димитар Апасиев има премногу наци елементи, кои лесно ги голташе десницата, гледајќи во него експонент на нивните ставови. Ваквите опасни тези се продолжија со истата динамика и во однос на Договорот за добрососедство со Бугарија. Левица во суштина не успеа во своето јадро да внесе припадници на останатите малцинства, уште повеќе да им се приближи на Албанците, особено на оние со лева провиниенција, кои секако постоеја. Сè до ноември 2018 година, никој во партијата не му се спротивстави на лидерот во подем, кој на сите јавни дебати го потенцираше етноцентризмот и поделбата на „ние – вие“, антагонизирајќи ги на тој начин Македонците и Албанците. Дури при гостување на една дебата, во текот на март 2018 година, на една национална телевизија, на својот соговорник во дебатата, етнички Албанец, му се обрати со зборовите: „Па што сакате бе?!“ – алудирајќи на она „Што барате више, бе, вие Шиптари?“
Така повеќе немаше сомнеж дека партијата Левица е на крив пат. Национализмот во нејзините редови само се продлабочуваше, како и врските со политиката на националистичката ВМРО-ДПМНЕ. Особено кога, подоцна, Апасиев јавно ќе ја поддржи кандидатурата за претседател на професорката Гордана Силјановска, како кандидат на опозициската ВМРО-ДПМНЕ.
Во контекст на тоа, еден од поранешните истакнати членови па партијата, Гоце Маркоски, вели:
„Беше жално да се гледа партијата која требаше да биде изразено анти-националистичка, а која под влијание на Апасиев леташе на крилјата на национализмот во време на потпишувањето на Спогодбата во Преспа. Конечното самоубиство на Левица се случи на претседателските избори кога јавно поддржа кандидат за претседател на ВМРО-ДПМНЕ“.
(продолжува)
Авторот на текстот, Гордан Стошевиќ, е некогашен член на партијата Левица и еден од нејзините основачи.