ВИТАЛИЈ ПОРТНИКОВ
Дрската изјава на рускиот амбасадор во Босна и Херцеговина, Игор Калабухов, кој всушност ѝ се закани на Босна со судбината на Украина, доколку оваа балканска земја посака да влезе во НАТО, може да послужи само како уште една илустрација за тоа како се изразува демонстративен презир кон суверенитетот и политичкиот став на другите земји. Во овој презир, се чини, руските амбасадори се натпреваруваат едни со други.
Но, во случајот со Босна, работите се многу покомплицирани. Потешко е барем затоа што во последните месеци Кремљ се обидува да ја дестабилизира ситуацијата во оваа балканска земја со помош на раководството на босанските Срби, кои се нафатија да ја дефрагментираат одвај обединетата држава и да ги поткопаат договорите со кои заврши војната меѓу народите на Босна и Херцеговина. И тоа се прави свесно и плански.
Руската Федерација не можеше да ги спречи Црна Гора и Северна Македонија да влезат во НАТО, иако направи сè за да го спречи тоа, вклучително и со обидот за државен удар во Црна Гора и неуспехот да се одобрат договорите меѓу Северна Македонија и Грција. И сега, на Москва ѝ е потребна целосна криза во Босна, која ќе ги вовлече не само народите на оваа земја, туку и соседна Србија, во нов конфликт на Балканот. А тоа може да ја попречи евентуалната европска интеграција на Западен Балкан. Затоа што, не само Црна Гора, туку и Северна Македонија, Босна и Херцеговина и Косово сакаат да влезат во Европската унија. Србија исто така сака да влезе во Европската унија – мнозинството од населението на земјата, кое постојано водеше војни во регионот, иако негува симпатии кон Русија, но нејзиното раководство добро знае дека, без влез во ЕУ, земјата ќе се соочи со продолжена деградација.
Путин сака да го запре процесот на европска интеграција на балканските земји, исто како што во 2013 година сакаше да го запре процесот на потпишување договори за асоцијација со Европска Унија од страна на поранешните советски републики. Затоа, тој реши да избере „слаба алка“ – Босна и Херцеговина, чија државност е тешко да се нарече ефективна, пред сè, поради систематското противење на процесот на изградба на обединета држава од страна на босанските Срби. И да, ова е вистинско „украинско сценарио“, чие решение го гледаме кај нас, во Украина.
Познато е дека Украина немаше шанси да влезе во НАТО во блиска иднина, дури не добила ниту план за членство во НАТО. Но, причината за руската агресија врз нашата земја беше токму овој илузорен влез, кој наводно ги загрозува националните интереси на Русија. И Босна не планира да влезе во НАТО, барем затоа што ѝ се спротивставува раководството на босанските Срби, а со тоа и народот на Република Српска, еден од ентитетите на Босна. А тоа го признава и рускиот амбасадор.
Но, таквото разбирање нема да го спречи започнувањето на конфликтот на Балканот под изговор дека босанските муслимани и Хрвати соработуваат премногу тесно со НАТО, што ја загрозува безбедноста на Република Српска, па затоа републиката мора да се повлече од Босна или дури да елиминира некои „бази на борци“. На странска територија – сега нема да ги предвидувам фантазиите на Путин, со неговата имагинација сè е во ред. Тука е и војната со учество на групи на босанските Срби и руските „приватни воени компании“. А јасно е дека во оваа војна сигурно ќе учествуваат и доброволци од самата Србија, дури и ако Белград не е заинтересиран за таков развој на настаните.
Така, секој што мисли дека нападот врз Украина е само дел од путинскиот план за дестабилизација на Европа и Западот – не греши. Само од фазата на хибридни војни и провокации, путинскиот план премина во фаза на вистинска европска војна – па дури и ако оваа војна е локализирана во првата фаза во поединечни земји кои не се членки на НАТО и ЕУ, има шанса да го покрие целата континент. Всушност, тоа е она што го сака Путин.
Виталиј Портников е познат украински новинар, аналитичар и уредник во угледни украински медиуми. Тој е автор на анализи и во голем број независни медиуми во Русија, Белорусија, Израел, Полска, Латвија и Естонија.
