ЛИНДА БАЛЕТА, Балкан Форум
Прошетката низ Приштина, Косово, ве изложува на шарени и занимливи слики на јавни места. Од 2017 година, Приштина е дестинација за Meeting of Styles (МОС), што спојува уметници од цел свет со цел овозможување меѓукултурна и прекугранична соработка. Покрај муралите кои се производ на МОС, градот изобилува со улична уметност: графити, мурали, цртежи.
Некои се смели и директни, а некои се посуптилни или дури и апстрактни. На прв поглед, нивната цел е да се изложи уметноста за сите да уживаат и да се восхитуваат на нејзиниата убавина. Кога ќе погледнете одблизу, секој мурал околу Приштина има експлицитни или имплицитни пораки.
Муралот „Скршени соништа“ од уметникот Фиторе Бериша, се обидува да ја подигне свеста на жените и девојчињата за семејно насилство. Тој е посветен на сите жени и девојчиња убиени од страна на нивните сопрузи или партнери. Насликан е на ѕид на станбена зграда на фреквентна улица во близина на вентарот на Приштина.
Светло портокаловиот мурал, кој прикажува девојче со куфер со слоганот „Не сакам да живеам, сакам да заминам“, може да се толкува на различни начини од страна на минувачите. Тоа може да биде протест на уметникот против сегашните околности, или може да биде порака за изолацијата на Косово.
Дали уличната уметност е уште една ефективна алатка за пропаганда и ширење на пораки, во формат што продира во емоциите на својата публика?
„Улична уметност е простор каде уметниците можат да се изразат. Ако е од долу, од луѓето, тогаш не може да биде пропагнада. Но, истата платформа може да биде искористена за пропаганда” вели Мкртич Тонојан, директор на Акос, културна НВО во Ерменија, еден од учесниците во работилницата ,,Отпорно новинарство во борба против дезинформации и пропаганда” во Скопје, каде Тонојан имаше презентација за уметноста и пропагандата.
Џорџ Орвел има славно кажано дека секоја уметност е пропаганда, но не секоја пропаганда е уметност.
Утре, кога ќе излезам, ќе го сторам тоа со намера да ја набљудувам околната улична уметност во обид да го откријам нејзиното експлицитно или имплицитно значење и пораки. Дешифрирањето на пораката веројатно ќе помогне во поврзување на точките во однос на тоа која е личноста позади уметничкото дело, и кое е влијанието што сакаат да ми го наметнат.
Работилницата ,, Отпорно новинарство во борба против дезинформации и пропаганда” е заеднички проект на ЦИВИЛ (Северна Македонија) и youth4media (Германија), поддржано од државната влада на Северна-Рајна Вестфалија.
За Балкан Форум
Балкан Форум промовира споделена визија за регионот заснована на економска интеграција, просперитет и одржлив мир. Со олеснување на преку-граничниот и меѓусекторскиот дијалог, ние генерираме ново размислување во однос на регионалните предизвици и можности, помагаме во созревање на идеи за катализирање на регионални иницијативи.
