Бидејќи денот на изборите во Грција конечно пристигна по многу долг период на кампања, вреди да се направи објективен осврт на фактите, како и на целите и очекувањата на тројцата главни протагонисти, а притоа да се погледне што се случува во однос на помалите партии во идеолошкиот спектар, пишува Катимерини.
Актуелната Нова демократија очекува комфорна победа што ќе и овозможи да ја постигне својата цел за формирање еднопартиска влада на вторите избори што се очекуваат да се одржат на 25 јуни или 2 јули.
Во овој контекст, нејзиниот лидер и грчки премиер, Киријакос Мицотакис, ја отфрли можноста за партнерство со ПАСОК, дури и ако тоа би можело да ги надомести бројките за коалиција. А зошто да не, кога социјалистичкиот лидер Никос Андрулакис го олесни некоалицирањето велејќи дека нема да го прифати шефот на првата партија за премиер.
Стапката се поставува на околу 36%, што во комбинација со ефективно отстранување на неколку екстремно десничарски формации и чекори за спречување на седма партија да влезе во Собранието, може да овозможи формирање еднопартиска влада на новите избори.
Алексис Ципрас инсистира да им пркоси на анкетите на јавното мислење, барем јавно, надевајќи се дека неговата партија СИРИЗА би можела да биде прва. Ова е крајно неверојатно сценарио како и целта да се коалицира со ПАСОК.
Пореална цел би бил поразот – со само 3%, наместо 6% проектирани од анкетите – што, заедно со освоените на вторите избори над 31,5% постигнати во јули 2019 година, цврсто ќе ја воспостави СИРИЗА како главна политичка сила во пошироката центристичка-левица.
Лидерот на ПАСОК, Никос Андрулакис води партија полна со спротивставени трендови и се соочува со тешка битка, особено под овие околности.
Работите се многу поинакви денес отколку во 2015 година, кога центристичката област беше во основа незастапена, со многу конзервативна Нова демократија под Андонис Самарас на десницата и радикална СИРИЗА која проповеда пркос против меморандумите и укинување на даноците на имот од левицата.
И Мицотакис и Ципрас ги приближија своите партии поблиску до центарот, ограничувајќи го просторот на ПАСОК за нов раст на рејтингот. И нема ништо што сугерира дека двете главни партии нема да продолжат да го ограничуваат тој простор уште повеќе.
Останатите партии, обидувајќи се да го задржат своето место во Парламентот, апелираат до незадоволните гласачи.
Освен Грчката комунистичка партија (ККЕ), која се очекува да има мал пораст во популарноста, МеРА25 и Грчко решение се нешто над прагот од 3 отсто, што е потребен за влез во Парламентот.
Во меѓувреме, партијата Слободно пловење на Зои Константопулу го зголемува својот удел во изминатите неколку недели, надминувајќи 2%. Поранешната претседателка на Парламентот не е ограничена на левичарското гласање, бидејќи нејзината антисистемска реторика, нејзиното цврсто барање за репарации од Втората светска војна од Германија, нејзиното противење на Преспанскиот договор и нејзината севкупна патриотска реторика, исто така, може да ја привлече крајната десница.
Уште една формација на националистичката крајна десница, партијата Победа, исто така се појавува во последните анкети со над 2% и може да се покаже како фактор, ако не на денешните избори, можеби и на следните, наведува грчкиот весник Катимерини.
Меѓународниот институт за блискоисточни и балкански студии (ИФИМЕС) од Љубљана, Словенија, редовно ги анализира настаните на Блискиот Исток, на Балканот и во светот. Д-р Томи Димитровски е поранешен македонски амбасадор во Република Словенија (2014-2018) и поранешен генерален конзул во Солун, Република Грција (2007-2014). Во својата неодамнешна статија со наслов „Парламентарни избори во Грција 2023: Неизвесност како никогаш досега“, тој ги анализира актуелните настани во Грција во контекст на парламентарните избори, кои се одржуваат денеска.
Првпат во изминатите неколку изборни циклуси, анкетите не покажуваат дека некоја партија би можела да извојува убедлива победа и во исто време сама да формира влада. Сето ова го комплицира сегашниот изборен модел. Коалициите не се популарни во Грција, но не се ниту невозможни. Било какви последователни избори според старо-новиот приспособен модел на бонус за пратеници ќе ја фаворизираат најголемата партија. Последните неколку недели се забележува растечки тренд на рејтингот на премиерот Мицотакис и на Нова демократија.
Г. Т.
