Национализмот е агресивен, но и темен, тажен, студен, воздухот е рециклиран, мириса на мемла, како во бункерите и седиштата на сите пропагандистички машинерии кои секаде во светот на крајот станаа губитници.
Зошто не е заборавен во некој музеј, а патриотизмот доволен да ја сочува нашата земја, не секоја посебно туку онаа „мала кревка сина точка на животот“ каква што ја гледаат астронаутите од вселената. Но, засега само тие и уште по некој кој не излегол од земјината орбита се свесни дека поделбите, конфликтите, национализмите се алатки, студени оружја. Свесноста дека климатските промени ја уништуваат нашата планета се уште не го зафатила моментот дека истите последици земјата ги трпи и од поделбите.
Токсичноста на национализмот, за жал, сѐ уште, и на нашите простори, се раствора во крвотокот на кревките демократии со оправдување дека е во некаква бенигна форма, умерен, омекнат. Односно така мислат некои политичарите и(ли) бизнисмени (внатрешни или надворешни) во политиката кои веројатно се сигурни дека го држат под контрола, со системот колку пари толку национализам. Како наизуст да го научиле цитатот на главниот одговорен за Втората светска војна, за хоророт на Холокаустот, за милионите убиени, Хитлер: „Само тој што ги поседува младите ја добива иднината“. И потоа како слики од негатив се редат банди тепачи, убијци, колони од млади луѓе. Исти или слични дејства, симболи, извици, слогани…Слободата, младоста и перспективата за час ги снемува…
Или, кога ќе прочитате ужас, говор на омраза, нешто за што не сте свесен дека некои луѓе го носат во себе и тоа го насочуваат кон јагленосани тела, жртви на пожар, но во друга држава само зашто овие носители на грозомората ја мразат таа држава…
Долг е патот. Не по македонскиот идентитет, тој е неприкосновен, туку по личниот, сопствен, индивидуален. Ако излегуваме од замките на патот кон иднината, во политичка смисла, треба многу силно да ги обесхрабриме оние кои од срцата на младите го истиснуваат патриотизмот и го заменуваат со национализам.
„Човековата состојба е онаа поради која се посакува зло на своите соседи заради големината на својата татковина. Граѓанинот на универзумот би бил човекот кој сака неговата земја никогаш да не биде поголема или помала, побогата или посиромашна”, рекол Волтер во „Филозофскиот речник“. И токму затоа да ги помислиме и поздравиме сите луѓе, сите семејства, во оваа наша преубава држава кои секогаш се пример дека има цел еден свет разлика меѓу патриотизмот и национализмот. Знам повеќе такви семејства, меѓу кои има и со различни етникуми, но не и размислувања и ставови кон својата држава. Тие се победниците бидејќи ја спознале разликата меѓу патриотизмот и национализмот. Научиле дека национализмот на Хитлер ја срамни со земја Германија, национализмите од СФР Југославија отворија многу гробови и ја променија иднината…
„Национализмот може да ги обедини луѓето, но мора да се забележи дека ги обединува луѓето против другите луѓе“ вели Џорџ Орвел во неговиот есеј “Забелешки за национализмот”. Затоа мавтајте со знамињата, но запомнете: „Нема доволно големо знаме да го покрие срамот од убивањето невини луѓе“, пишува Хауард Зин.
Патриотизмот не е агресивен, патриотот е горд на својата земја, ја сака и ѝ дава поддршка, го кажува своето мислење и дебатира за критиките, поттикнува пријателски односи со други држави за да и помогне на својата земја.
Конечно, направени се многу анализи за когнитивните промени кај некои астронаути кога ја гледаат земјата од вселената. Велат дека повеќе не се идентификуваат со одредена националност или култура, се гледаат себеси и сите граѓани на земјата, како еден народ, кои живеат на еден свет. Сите докази за поделба исчезнуваат. Ја опишуваат земјата како “мала, кревка топка на животот која виси во празнината, заштитена и негувана со тенка атмосфера”, како единствен дом по кој чезнеат во бескрајната тишина.
Фотографија во прилог на текстот: Роберт Атанасовски
Текстот е дел од проектот „Патриотизам ДА, национализам НЕ!“ што го спроведува ЦИВИЛ со поддршка од Цивика мобилитас. Содржината на овој текст е единствена одговорност на ЦИВИЛ и на ниту еден начин не може да се смета дека ги одразува гледиштата на Цивика мобилитас, Швајцарската агенција за развој и соработка (SDC) или организациите што ја спроведуваат.
Услови за користење, авторски права и заштита на приватноста
Преземање на содржините под различни услови од наведените не е дозволено, освен со писмена дозвола од ЦИВИЛ. Повредата на авторските права е забранета со закон.